II. Abdülhamid
“Türkiye’nin o ilginç dönemi için affedilmeyecek kurum sansürdür. Sansür yüzünden kendisinden sonra Türkiye İmparatorluğu’nu yönetecek nesiller bilgisiz ve safdil kalmışlardır.”
II. Abdülhamid’e karşı neden özel bir tepki var?
İlber Ortaylı: II. Abdülhamid’in çok merkeziyetçi ve otoriter bir hükümdar olduğu çok açık. Enteresan bir şekilde,
Türkiye’nin ve dünyanın yeni şartlarını da görebilen biridir o.II. Abdülhamid dönemi, okulların açıldığı, genel eğitimin yayıldığı, mühendislik, tıbbiye gibi bilimlerin çok geliştirildiği, modernleşmeye yönelik altyapıya, ulaştırmaya önem verilen, Dışişleri Bakanlığı’nın çok daha iyi
teşkilatlandığı bir dönemdir.
Abdülhamid’in kendine göre bir hükümet anlayışı var. Bu kadar okul açılmış, o okullardan çıkan insanlar o rejimi değiştirmiş. Model olarak çizilen “yiyici, cahil, Şark despotu” modeliyle kimse tarih yapamaz. Böyle bir tasvir iptidaidir. Ama “zamanının evliyası” gibi sunulması da tasvip edilemez.
Sinekli Bakkal ‘ da yaşayan biri olmaya hazır mısınız? Kitabın ilk sayfalarından itibaren bende bir Sinekli Bakkal mahallesi sakiniydim.Onların içinde yeri geldi mutlu oldum yeri geldi üzüldüm.Yazarın anlatımıyla kitapla bütünleşmemek elde değil. Kitap iki bölüme ayrılmış. 1.bölüm de Sinekli Bakkal yaşayanlara daha çok yer verilmiş. 2.bölüm de Müslüman kızı Rabia ve eski papaz Peregrini aşkını görüyoruz.Rabia küçüklük yıllarından beri Peregrini ‘ye aşık aslında ama bunu düşünmeyi kendine yasaklıyor.Rabia’nın düşünceleri ona göre günah.Rabia’nın yetiştirilme ve büyüme tarzı o kadar birbirinden farklı ki. İki farklı medeniyet Rabia da birleşmiş gibi.Genelde Rabia’nın bakış açısıyla okuduğumuz için ben Peregrini’nin düşüncelerini ve hayatını çok merak ettim. Peregrini tarafı anlatım açısından zayıftı benim için.Can yayınları orijinal esere bağlı kalmak için bir sürü dipnot vermiş.İlk 200 sayfa boyunca dipnotları okumak çok yoruyor.Kitabı okudukça dipnotlara alışıyorsunuz ve çoğu zaman hiç bakmıyorsunuz.
II.Abdülhamid dönemi toplum yapısını her sınıftan oluşturulan karakterle görüyoruz.O zaman ki toplumun Batı -Doğu çatışmalarını .Batılılaşmaya çalışan aynı zamanda kendi törelerine bağlı kalmaya çalışan insanların siyaset, din , sanat, gibi her konuda düşüncelerini anlayabilirsiniz. Ben kitabı çok beğendim ve tavsiye ederim , okumak veya okumamak size kalmış.Keyifli okumalar 
Sinekli Bakkal 
Halide Edib Adıvar
