Hüve'deki He ve Vav Harfleri
"he" o varlığın hakîkati, "vav" ise velîlikteki tecellisidir.
He'nin hareketi, gayb âleminden şehâdet âlemine doğrudur, çünkü onun zâtı, başlangıç mertebesinden olmasını gerektirir. Vav'ın hareketi ise, şehâdet âleminden gayb âlemine doğrudur.
Her iki harf de, harflerin varlıklarının hakikatlerini çıkışta ve girişte, kaynak ve varış mertebelerinde içerir ve kapsar. Her iki harf de, hem hakîkat ve hem de mânâ olarak birbirlerine intibak eder.
He'de kadimlik, Vav'da hâdislik vardır.
Allah Hüve ismiyle başlamış, Hüve ismiyle bitirmiştir. Haşr, 22'de
O halde ilâhî isimler arasında zikredilen bütün tafsili isimler hiç kuşkusuz, Hû'nun ardından gelen Allah isminin altındadır. Allah isminin daha sonra gelmiş olmasının nedeni, Hüve' nin ondan genel olmasıdır. Çünkü Hüve Allah'a olduğu gibi gayb olan veya hüviyete sahip olan her şeye delâlet eder. Kuşkusuz ister mâlum, ister mezkûr veya mevcut yada mâdum olsun, hüviyeti olmayan hiçbir şey yoktur.
Âyetü'l kürsi
Cemalnur Sargut
Âlem Hakk'ın varlıklarını sabit hakîkatlerine (âyân-ı sâbite, mümkünlerin ilâhî ilimde sabit hakîkatleri) tecellisinden ibarettir. Bu tecellî olmasaydı mümkünler var olmayacaktı. Hak âyân-ı sâbitenin hakîkatlerine ve hallerine göre sûretten sûrete girer ve başkalaşır.
...
Zat bütün isimlerin anlamlarını içeren isimde, yani Allah isminde tecellî ve zuhur eder. Hüve'de tecellî ve zuhur ederken Allah ismi bütün isimlerde tecellî ve zuhur eder.
...
Zat Hüve, Hüve Allah ismi, Allah ismi ise bütün isimler üzerinde egemendir,çünkü bütün isimler ona, o Hüve'ye, Hüve ise Zat'a bağlıdır. Hüve Zat'ın tecellîgâhı, Allah ismi Hüve'nin tecellîgâhı, bütün isimlerde Allah isminin tecellîleridir.
...
"Hakk'ın mutlak birliği, ortağı bulunmayan ulûhiyet rütbesine tek başına sahip olmasıdır."
"ulûhiyet bilinir ve görülmez. Zat ise ulûhiyetin karşıtıdır."
"Zat, herhangi bir şeye dayanmaktan münezzehtir. Fakat ulûhiyet izâfetleri kabul eder."
Allah bilindi ama görülmedi, Peygamber görüldü ama bilinmedi.
...
"Vahdet makamı ve ulûhiyet mertebesi gizli bir hazinedir. Herkesin kalbine ve zihnine gelen fikrî, aklî ve hissî nakış ve sûretler, hep o hazinenin parıltıları ve akisleridir. İşte bu parıltılar, hazinenin altunları mesabesindeki olan ilâhî sıfatların parlak akisleri eseridir. Ama bu parıltı ve akisler, herkese istîdâdına göre ışık verir. "
Cemalnur Sargut Ayetül Kürsi