Temel Yanılgılar. İnsanın, herhangi bir ruhsal zevki ya da sıkıntıyı duyumsayabilmesi için şu iki yanılsa madan birisine kapılmış olması gerekir: ya belirli olguların, belirli duyumsamaların eşitliğine inanıyor olmalıdır: o zaman şimdiki durumları daha öncekilerle karşılaştırarak ve onların eşit ya da eşit olmadıklarını saptayarak (her türlü anımsamada gerçekleştiği gibi) ruhsal bir zevk alır ya da sıkılır; ya da istenç özgürlüğüne inanır, örneğin "bunu yapmamalıydım", "bu başka türlü gerçekleşebilirdi" diye düşünür ve bundan da yine zevk ya da sıkıntı duyar. Her türlü ruhsal zevkte ya da sıkıntıda işbaşındaki hatalar olmasaydı, hiçbir zaman bir insanlık ortaya çıkmazdı, -insanlığın temel duygusu, insanın özgürlüğün olmadığı bir dünyada özgür olan olduğu, ister iyi ister kötü davransın ölümsüz mucize yaratıcısı, şaşırtıcı bir istisna, hayvanüstü, handiyse-tanrı, yaratılışın anlamı, var olmaması düşünülemeyen, kozmik bilmecenin çözüm şifresi, doğanın büyük hâkimi ve onun aşağılayıcısı, kendi tarihine dünya tarihi diyen varlık olduğu duygusudur! - Vanitas vanitatum homo. Hiçliklerin hiçbir insandır.