Kurtuba'nın ve Bağdat'ın düşmesi üzerine İslâm'ın, tarihi yapan bir aktör olarak tarihten çekilmek üzere olduğu bu birinci medeniyet krizi, Türklerin Müslümanlaşmaları ve İslâm tarihinin omurgası konumuna yükselmeleriyle aşıldı. Türkler, Kürtlerle birlikte Ehli Sünnet omurga'yı harekete geçirerek İslâm medeniyetinin akidede, fikirde ve siyasette büyük bir meydan okuma gerçekleştirmesine öncülük ettiler.