Tarih sosyal bilimdir ama belgelerle kontrol edilir. Yani tarihçi bir sosyolog gibi palavra atamaz. Çünkü belgeyle konuşmak zorundadır. Nasıl ki bir jeolog arazide gördüğü taşla konuşmak zorundaysa tarihçi de elindeki belgeyle konuşmak zorundadır. Meşur İngiliz tarihçisi John Bagnell Bury şöyle diyor: " Tarih bir bilimdir. Ne eksik ne fazla." Dolayısıyla İlber de bizdendir.
Sayfa 180Kitabı okudu
....Teoloji fakir halkı uslu durdurmak için iyi bir âlet, itikatsızlık da tehlikeli siyasi fikirlerin sebebi veya arkadaşı sayılır. Hür düşünmenin özellikle fakirler için pek ayıp olduğu ve hallerinden memnun bulundurmak için onları bâtıl inançlara bağlı tutmanın en başarılı tedbir olacağı, kendilerinden daha iyi olan insanların onlar için vücuda getirdikleri toplumsal ve dini yapıdan dolayı fakirlerin müteşekkir olmaları gerekeceği düşünceleri henüz büsbütün ortadan kalkmış değildir....
(John Bagnell BURRY, Düşünme ve Konuşma Özgürlüğü, Maviçatı Yayınları,2017 Baskı, 176-177. syf)
Sayfa 166 - maviçatı yayınları
mucizeler
Tarihte hiçbir mucize göremiyoruz ki akıl ve zekâları, terbiye ve tahsilleri tanıklıklarının bizi aldatamayacağına şüphe götürmez bir garanti teşkil eden, ve sayıları da yeterli bir hadde bulunan insanların tanıklığı ile ispat edilmiş olsun; öyle insanlar ki haklarında başkalarını aldatmak ihtimali asla hatıra gelmeyecek derecede sağlam kafalı ve ahlâklı olsunlar; itibarları o kadar yüksek olsun ki herhangi bir yalancılıklarının sezilmesi onları insanlar nazarında pek kötü bir duruma düşürsün, ve aynı zamanda tanıklık ettikleri olaylar o kadar göz önünde cereyan etmiş şeyler olsun ki hilelerinin keşfedilmemesine imkân kalmasın; işte bu meselede insanlarca yapılacak tanıklığın tam bir güvenle kabul edilebilmesi için bütün bu şartların bulunması mutlak surette gereklidir.
(John Bagnell BURRY, Düşünme ve Konuşma Özgürlüğü, Maviçatı Yayınları,2017 Baskı, 128. syf)
Sayfa 128 - maviçatı yayınları
Hristiyanlar, yasak bir tarikatın takipçileri sayıldıkları iki asır zarfında, dinî inancın ihtiyarî olduğu, zorla kabul ettirilemeyeceği esasını tutuyor ve dinlerine karşı tolerans gösterilmesini, bir hak olarak istiyorlardı. Mezhepleri hâkim bir din durumuna geçip de devlet kuvvetine dayandıkları zaman ise, o fikri terk ettiler… (John Bagnell BURRY, Düşünme ve Konuşma Özgürlüğü, Maviçatı Yayınları,2017 Baskı, 41. syf)
maviçatı yayınları
