Hukukçu Orhan Gazi Ertekin'in (doğ. 1967), Gülen Cemaati'nin yargı düzenini "Kafka romanı", AKP iktidarının Gülencilerden boşanmasından sonraki düzenini "Geceyarısı Ekspresi" teşbihiyle özetlemesi * gayet vecizdir!
* Kafka'nın eserlerinden mülhem Kafkaesk terimi, delillerin, somut suçlamanın hatta yargı makamının müphem olduğu bir suçlanma ve takibat atmosferini anlatır. Alan Parker'ın (doğ. 1944) Geceyansı Ekspresi filmi (1978), Türkiye karakol ve hapishanelerindeki, yargının da cevaz verdiği çıplak şiddeti anlatır. Aslında, bu iki "düzenin" de simbiyozundan söz etmek uygun olacaktır.
Sayfa 502 - İletişim Yayıncılık
Franz Kafka
“Soyadınız sıfata dönüştüyse büyük bir yazarsınız demektir. Düşünsenize, Kafka olmasa bir şeyi nasıl “Kafkaesk” diye tanımlayabilirdik? Bu soru muhtemelen Praglı alelade bir tuhafiyecinin oğlu olan ve yazdığı kâbusumsu roman ve öykülerle bir çağın, bir toplumun ve evrensel bir yabancılaşma ve çaresizlik duygusunun nabzını nasıl tuttuğunu öğrenemeden ölen yazarın aklına bile gelmemişti.”
Sayfa 163Kitabı okudu
Bir seçime dayanan, amaçlı ve anlamı acılar insanı onurlandırır. İnsana dayanma gücü verir. Kendi seçimi olmayan anlamsız ve amaçsız bir acıya katlanmak, insan ruhunda Kafkaesk bir kasvet yaratacaktır. Bu da hayatta bir amaç sahibi olmanın önemini gösterir. Amaçsızlık acının şiddetini artırır, amaç acıyı anlamlı ve katlanılabilir kılar.
Düşünüyorum da, hayat bazen ne kadar metaforik çalışıyor. Bir haftadır buzdolabını ihmal ettiğim için karafatma yönetime el koymuştu! O gece olup bitenlerin en kestirmeden en Kafkaesk yorumu.
Sayfa 100 - KarafatmaKitabı okudu
Kafkaesk, insanın ölümüne yapılan bir ağıt gibidir adeta, Daracık mekânlar, gri-siyah şehir ortamları, hepsi birbirinin aynı olan kocaman binalarda sefalet içinde yaşayan yoksullar ve dışlanmışlar, adeta kâbuslardan çıkmış gibi görünen tekinsiz gölgeler... İnsan, bu kafkaesk ortamın esiri haline gelmiştir. Kendisine emredileni sorgusuz sualsiz yapan insanların, iktidarın üst katmanlarına asla ulaşamadığı Kafka romanlarında, iktidar olgusunun modern zamanlardaki değişimi ve merkezsizleşmesini görebiliriz. Şato'ya hemen bitişiğindeki köyden bile olsa asla ulaşamazsınız... Yasa kapısının önünde ömrünüz boyunca bekler ama giremezsiniz... Suçunuzun ne olduğunu bilmeden tutuklanmanızı tuhaf karşılamaz ve kısa zamanda kendi suçunuzu aramaya başlarsınız.
Sayfa 239 - KülliyatKitabı okudu
"
Bir seçime dayanan, amaçlı ve anlamlı acılar insanı onurlandırır. İnsana dayanma gücü verir. Kendi seçimi olmayan anlamsız ve amaçsız bir acıya katlanmak, insan ruhunda Kafkaesk bir kasvet yaratacaktır. Bu da hayatta bir amaç sahibi olmanın önemini gösterir. Amaçsızlık acının şiddetini artırır, amaç acıyı anlamlı ve katlanılabilir kılar.
"
Sayfa 37Kitabı yarım bıraktı
Kafka'nın mirasına böylesine sarılıyorsam, onu kendi mirasımmış gibi savunuyorsam, bunun nedeni öykünülmez olana öykünmeyi (ve Kafkaesk'i yeniden bulup çıkarmak) yararlı görmem değil, Kafka'nın mirasının, romanın (roman denilen şiirin) köklü bağımsızlığının eşsiz bir örneği oluşudur. İşte bu bağımsızlık sayesinde Franz Kafka, insanlık durumumuz (çağımızda kendini açığa vurduğu biçimde) konusunda hiçbir toplumbilimsel ya da siyasal düşüncenin söyleyemeyeceği şeyler söyledi bize.
Modern tarihte Kafkaesk olanı toplumun daha geniş boyutlarında yaratan eğilimler vardır: iktidarın kendini tanrılaştırma isteğini arttırarak sürekli merkezileşmesi; toplumsal etkinliğin bürokratlaştırılması ve böylece bütün kurumların çıkış yerine bir türlü varılamayan labirentlere dönüştürülmesi. Ve bütün bunların sonucunda, bireyin giderek kişiliksizleştirilmesi.
Kafkaesk dünyada komik, Shakespeare'de olduğu gibi trajiğin (traji - komik) bir kontrapuntosu değildir; komiğin orada bulunuş nedeni, yoğunluğu azaltarak trajik olanı daha duygulu kılmak değildir; trajik olana eşlik etmez; trajik olanı daha doğmadan yokeder ve kurbanları umabilecekleri tek avuntudan, tragedyanın yüceliginden (gerçek ya da sözde) kaynaklanan avuntudan yoksun kılar.
Kafkaesk bizi içerilere götürür, bir şakanın derinliklerine. Komiğin korkunçluğuna götürür.
Gerçekten de Kafka'nın ilk yarumcuları onun romanlarını dinsel meseller olarak açıklamışlardır.
Böyle bir yorumu yanlış buluyorum (çünkü Kafka'nın insan yaşamında somut durumlar olarak kavradığı şeyleri alegori olarak görüyor) ama bir yandan da açıklayıcı geliyor bana: İktidar kendini Tanrı yerine koyunca kendiliğinden kendi teolojisini yaratıyor; Tanrı gibi davrandı mı, kendisine karşı dinsel duygular uyandırıyor; böyle bir dünya teolojik açıdan tanımlanabilir.
Kafka dinsel alegoriler yazmadı ama Kafkaesk (gerçeklikte ve kurmacada), teolojik boyutundan (daha doğrusu düzmece teolojik boyutundan) ayrılamaz.
Kafkaesk
Gerçi Kafkaesk sıfatının kabul görmesi ve anlaşılması Kafka'nın kültürümüz üzerindeki kalıcı etkisini gösterse de, aynı zamanda yazarın ve eserlerinin kuşatıldığı bir hapishane gibidir. Özünde o da Kafkaesk'tir.
Sayfa 15
Kafkaesk
Kafkaesk, Merriam Webster sözlüğüne girmiştir:
Franz Kafka'yla ya da yazdıklarıyla ilgili ya da onları hatırlatan; özellikle: Kabus ölçüsünde karmaşık, tuhaf ya da mantıksız özellikler.
Sayfa 14
Robert Walser
Robert Walser'i tanır mısın? İsviçre edebiyatının bence en önemli yazarı. Tam bir Kafkaesk korku ve Dostoyevski yüreği ve zaman zaman Gogol acı humoru taşıyan bir yazar. 12 cilt yapıtı arasında romanları, mektupları, küçük prosa metinleri, şiirlerii... 1878 doğumlu. Sekiz yıl Berlin'de de yaşıyor. 1919-1933 yılları arasında Bern yakınında Waldau kliniğinde kalıyor, orada da yazmaya devam ediyor. 1933-1956 yılları arasında (kendisi istemediği halde) Herisau kliniğine konuluyor, şizofreni diyorlar... 23 yıl ne pek konuşuyor, ne yazıyor, ne yaşıyor... Yalnız uzun uzun yürüyüşlere çıkıyor. Kendi çağdaşları Musil, Kafka, W. Benjamin ve diğer yazarlar Walser' i okumuş... Büyük yoksulluk çekmiş, uşaklık bile yapmış.
Sayfa 69-70Kitabı okudu
Kafkaesk;
Kafka, Tezer Özlü'nün hayatında önemli bir yer tutar. Der ki Özlü "Kafka ile yaşamak, acınacak güncelliğimizin en büyük umudu"
Oğuz Aray bir söyleşisinde "Sevdiğim yazarların başında Kafka ve Dostoyevski'yi sayarsam "Tutunamayanlar"ı okuyanlar için şaşırtıcı olmaz herhalde. İnsanı yalnız bırakanların dünyasında böyle yazarlara da tutunamazsak sonumuz ne olur?" der.
Sayfa 3
