UYKU BEYNİNİZİ SAĞLIKLI TUTABİLİR Mİ?
Yetersiz uyku, Alzheimer olarak adlandırılan bunama türüne neden olan en önemli yaşam tarzı faktörlerinden biri haline gelmiş durumda. Bu, son dönemde pek çok laboratuvarın derinlemesine araştırma yapma imkânı bulduğu bir alan. Birkaç yıldır, her gece altı saat veya daha az uyuyanların ve uykusuzluk ve uyku apnesi gibi uyku bozuklukları olanların, Alzheimer hastalığına yakalanma olasılığının önemli ölçüde daha yüksek olduğunu biliyoruz.
Alzheimer tanısı konmuş hastaların beyinlerinde beta-amiloid olarak adlandırılan yapışkan, toksik bir proteine rastlanıyor. Beta-amiloid ve tau adı verilen başka bir toksik protein, Alzheimer hastalığının önemli bileşenleridir. Artık uykusuzluğun, beyinde daha fazla beta-amiloid birikimine neden olduğunu ve Alzheimer hastalığına giden bir yol oluşturduğunu biliyoruz. New York’taki Rochester Üniversitesinden nöroloji profesörü Maiken Nedergaard, farelerde çarpıcı bir keşif yaptı. Beyinde, daha önce var olduğunu bilmediğimiz bir “kanalizasyon sistemi” keşfetti. Glifatik sistem adı verilen bu sistem, vücudumuzdaki lenfatik sisteme çok benziyor. Beyindeki glifatik sistem, beta-amiloid de dahil olmak üzere uyanıkken beyinde biriken tüm tehlikeli metabolik kirleticileri ve döküntülerin atılmasını sağlıyor. Ancak farelerle yapılan deneylerde bu sistemin ancak derin uykudayken tam kapasite ile çalıştığı görüldü. Bir farenin o temel derin uykuyu alması engellendiğinde, beynindeki beta-amiloid birikiminde ani bir artış olduğu gözleniyor.