...karadelikler yakınlarındaki yıldızlardan kopan parçaları yutarak büyüyormuş. Tıpkı insanlar gibi. İnsanlar da içlerinin karanlığını, ruhunu emdikleri başka insanların aydınlığıyla besliyor.
Sayfa 31
Robert Walser'in, öldüğü yerde polis tarafından çekilmiş meşhur bir fotoğrafı var: kış, yüksekçe bir kar yığını, derin ayak izleri, sırtüstü yere düşmüş, ellerini iki yana açmış bir adam. Genelde yaşlıların taktığı türden şapkası yakınında bir yere düşmüş. Noel gezintisine çıkan çocuklar onu bu halde bulmuşlar. Son Noel'inden yarım asır kadar önce yayımlanan bir öyküsünde kendi ölümünü anlatmıştı. Bu kısa öykünün kahramanı ne kokar ne bulaşır, vesveseli, kimsenin önemsemediği, aksilik bu ya, bir o kadar da zeki ve bir o kadar da tanrıydı. Kendi lüzumsuzluğundan yorulmuştu; dünyayı karlar altında bırakıp kar yığınlarının üzerine yatarak dertlerini başından savıyordu. Kendi ölümünü öngörmesi yazar için ayrıcalıklı bir durum sayılmazdı. Elinden tutup da istediğin yere çekmenin kolay olduğu insanlardandı. Elleri aklından geçenleri, geçtikleri anda kâğıda döküyordu, tam da bu şekilde yazıyordu. Herkesin hayat yoluna böyle ani derinlikler çıkabilirdi. Birtakım karadelikler. Aktarım istasyonları. Mesela bir besteci böyle anlarda melodiyi yakalardı; bir şair mısrayı, bir sevgili aşkı, peygamber Tanrı'yı. Bu anda, sıradan zamanlarda rastlanmayana rastlarsın; görünen ile görünmeyeni, yüzeysel ile derini bu anda birbirinden ayırırsın. Geçmişle henüz gelmemişin aynı anda cereyan ettiği uzamla birlikte soluk alıp vermeye başlarsın.
Arkadan Düğmeli PaltoKitabı okudu
Reklam
Neden üzgündür çocuk bakışları? Evrenlerinin karadelikler gibi anlaşılmaz oluşundan mı?
Karadeliklerin olayı, sizin de bildiğiniz gibi, gerçekten çok derli toplu olmalarıdır. Karadeliğin içinde karmaşa yoktur. Olay ufkundaki bütün düzensizlik, kütle çekimine kapılan bütün o madde ve ışınım, karadelikte mümkün olan en küçük hale sıkışır. Bu hale hiçlik de denebilir. Diğer bir deyişle, karadelikler duruluk verirler. Yıldızın sıcaklığını ve ateşini kaybeder ama düzen ve huzur kazanırsınız. Net bir odak.
Sayfa 269Kitabı okudu
Karadelikler yakınlardaki yıldızlardan kopan parçaları yutarak büyüyormuş. Tıpkı insanlar gibi. İnsanlar da içlerinin karanlığını, ruhunu emdikleri başka insanların aydınlığıyla besliyor.
Karadelikler yakınlarındaki yıldızlardan kopan parçaları yutarak büyüyormuş. Tıpkı insanlar gibi. İnsanlar da içlerinin karanlığını, ruhunu emdikleri başka insanların aydınlığıyla besliyor.
Reklam
“Karadelikler yakınlarındaki yıldızlardan kopan parçaları yutarak büyüyormuş. Tıpkı insanlar gibi. İnsanlar da içlerinin karanlığını, ruhunu emdikleri başka insanların aydınlığıyla besliyor. Anlasana, herkes birbirinin katili.”
Sayılarla Karadelikler
299.792.458 Bir olay ufkunun hemen dışından kaçmak için gereken metre/saniye cinsinden hız 66.000.000.000 Var olduğu bilinen en büyük karadelik Güneşimizin kütlesinden kat ve kat daha büyük 0,2 İlk karadelik birleşmesinden gelen kütleçekim dalgalarının cızırtısının algılanması için geçen saniyenin kesri 4.100.000 Galaksimizin merkezindeki karadelik, Güneş'in milyonlarca kütlesine eşdeğer 3 Bir karadeliğin sahip olabileceği temel özelliklerin sayısı; buna saçsızlık kuramı denir 8 Olay Ufku Teleskobu'nu oluşturmak için güçlerini birleştiren dünya çapındaki teleskop sayısı
karadelikler bir gün evrene hakim olacak
Karadelikler o kadar yavaş buharlaşıyor ki, son yıldızlar sönüp öldükten çok sonra da var olmaya devam edecekler, bu nedenle bilim insanları bir gün evrende geriye kalan tek şeyin karadelikler olacağını düşünüyor.
karadelikler yakınlarındaki yıldızlardan kopan parçaları yutarak büyüyormuş. Tıpkı insanlar gibi. İnsanlar da içlerinin karanlığını, ruhunu emdikleri başka insanların aydınlığıyla besliyor. Anlasana, herkes birbirinin katili. Ama sorsan, herkes Çobanyıldızı, herkes incitildi, herkes aldatıldı. Peki o zaman inciten kim, kim kırdı bunca insanı?
Reklam
“Televizyonda söylüyorlardı geçen, karadelikler yakınlarındaki yıldızlardan kopan parçaları yutarak büyüyormuş. Tıpkı insanlar gibi. İnsanlar da içlerinin karanlığını, ruhunu emdikleri başka insanların aydınlığıyla besliyor. Anlasana, herkes birbirinin katili. Ama sorsan, herkes Çobanyıldızı, herkes incitildi, herkes aldatıldı. Peki o zaman inciten kim, kim kırdı bunca insanı? Şunu kafana sok artık, kötülük bu türün hamurunda var."
"Ya 'yok' etmek? Yani, mevcut bir madde nasıl 'yok' olur? Aslında muhatabım bu sorusuyla şuraya varmak istiyordu: "Allah, mevcut bir maddeyi nasıl yok eder? Yok ediyorsa, örnek gösterin. Edemiyorsa (hâşâ) bir şeyi yok edemeyen, nasıl yaratıcı olur?" Ses tonundan bu niyetini anlamıştım. "Her baharda yeniden yaratılan milyoncalarca bitki ve ağacın dal, yaprak ve meyvelerinin tipi, kokusu, şekli, modeli ve kendilerine has hususi tarzları, kış mevsimiyle birlikte 'yok' olmaktadır. "Sobaya bir odun atalım ve yakalım. Odunun kül olduğunu görürüz. Bu esnada odunun ebadı, ağırlığı, kokusu, rengi ve tipi 'yok' olmuştur. Belki külünü, çıkardığı enerjiyi ve dumanı toplasak tekrar odunun ağırlığını bulabiliriz, ama onun renk, desen ve koku gibi diğer vasıflarını geri getiremeyiz. Çünkü onlar 'yok' olmuşlardır. "Astronomi âlimlerince son yıllarda yapılan birtakım araştırmalar, dünyamızdan çok defa büyük olan bazı yıldızların 'karadelik' adı verilen ve mahiyeti bilinmeyen bir yere girerek kaybolduklarını ve madde âleminden çıktıklarını göstermektedir. Bu karadeliğin çekim gücünün sonsuza yakın olduğu ifade edilmektedir. Karadelikler, sıcaklığı, ışığı, sesi ve her türlü radyasyonu bir anda yutarak yok etmekte ve dev yıldızların içine düşüp yok olduğu dipsiz bir kuyuyu andırmaktadır. Bu açıdan karadelikler, ebedî bir âleme geçiş kapısı olarak değerlendirilebilmektedir."
Feryal Özel var mesela. Türk astrofizikçi. Çalışma alanları Karadelikler,yıldızlar,teorik astrofizik.
Nemesis Kitap, Şubat 2024Kitabı okudu
Karadeliklerin ölümü
5.8×1068 yıl sonra, 3 Güneş kütlesine sahip yıldız kütlesel karadelikleri, Hawking Süreci dolayısıyla bozunmaya başlayacaktır. Sonrasında, giderek daha büyük karadelikler de bozunmaya başlayacaktır. Çünkü tahmin edebileceğiniz gibi, her diğer madde gibi karadeliklerin de bir yarı ömrü vardır. 1.9x10⁹8 yıl sonra, NGC 4889 isimli, bilinen en büyük karadelik de bozunup yok olacaktır. Bu karadeliğin kütlesi, Güneş'in tam 21.000.000.000 (21 milyar) katıdır. 1.7×101% yıl sonra, eğer ki varlarsa, Güneş'in 20 trilyon katı kütleye sahip olan karadelikler de artık bozunacaktır. Bu, Karadelik Evresi'nin sonu demektir. Eğer ki bu zamana kadar tüm protonlar gerçekten bozunacak olurlarsa, Evren Karanlık Evre'ye girecektir. Bu evrede, Evren içerisindeki her madde atom altı parçacıklarına kadar ayrışmış haldedir ve nihai enerji durumuna doğru ilerler.
Sayfa 171Kitabı okudu
Resim