18 Mayıs 1944 - Kırım Tatar Sürgünü Anısına
Evlerinden çıkarılan halk bulundukları yerin meydanlarında, tarlalarda veya uygun görülen başka yerlerde toplanarak kendilerini demir yolu istasyonlarına taşıyacak nakliye araçlarını beklemeye başladı. Korku ve endişe içerisinde bekleşen halk, bir de askerlerin taşkınlıklarına maruz kalıyordu. Sürgünü gerçekleştiren askerler sadece verilen emirleri yerine getirmemişler, aynı zamanda çaresiz halka karşı insanlık dışı hareketler de sergilemişlerdi. Bütün bunlar binlerce Kırımlının gözleri önünde cereyan etmesine rağmen onlar da komşuları olan Türklere hiçbir yardım teşebbüsünde bulunmamışlardı. Askerlerin taşkınlıkları o derece artmıştı ki, yaşlı kadınları, acıdan çılgına dönenleri kaçmaları için serbest bırakmışlar, sonra da arkalarından kurşun yağdırmışlardı.
Kazım Mirşan - Kırım Türklerinin Sürgünü ve Milli Mücadele Hareketi 1944-1990, s.8-9
18 Mayıs 1944 - Kırım Tatar Sürgünü Anısına
Kararnamede belirtilen operasyonun başlangıç tarihi, Beriya’nın talimatıyla iki gün önceye alındı ve Kırım Türklerinin sürgünü 18 Mayıs 1944’te saat 03.00 civarında başladı. Son derece organize ve zamana karşı oldukça titiz bir şekilde yapılan operasyonlar, “potansiyel tehlikeli” olarak nitelendirilen kişilerin tutuklanmasıyla başladı. Yetişkin erkeklerin büyük çoğunluğun Sovyet ordusuna alındığı için, geride kalanların büyük çoğunluğunu kadınlar, çocuklar ve yaşlılar meydana getiriyordu. Sovyet askerleri gecenin bir vakti, daha önceden tespit olunan Kırım Türklerinin evlerine zorla girerek insanları uykularından kaldırmış ve 15 dakika içinde bulundukları yerlerin meydanında toplanmalarını söylemişlerdi. Ne olup bittiğini anlamayan ve uykunun vermiş olduğu şaşkınlığı da üzerinden atamayan Kırım Türklerinin yanlarına, kararnamede belirtilenin aksine sadece taşıyabilecekleri eşyalarını almalarına izin verilmiş, bir çok yerde buna dahi müsaade edilmemişti
Kazım Mirşan - Kırım Türklerinin Sürgünü ve Milli Mücadele Hareketi 1944-1990, s.8
18 Mayıs 1944 - Kırım Tatar Sürgünü Anısına
Sürgün operasyonunun yürütülmesi için Beriya komutasındaki NKVD kuvvetleri görevlendirildi ve 1 Haziran 1944’e kadar bu operasyonunu tamamlanması emredildi. Söz konusu kararname ile, sürgün edilecek olanların beraberlerinde kendi özel eşyalarını, elbiselerini, günlük demirbaş eşyalarını ve aile başına 500 kg erzak almalarına izin veriliyordu. Bununla birlikte sürgün masraflarının karşılanması için SSCB Finans Halk Komiseri Zverev’in Mayıs ayı içerisinde Halk Komiserleri Sovyeti (SNK) fonundan 30 milyon ruble tahsis etmesi isteniyordu.
Kazım Mirşan - Kırım Türklerinin Sürgünü ve Milli Mücadele Hareketi 1944-1990, s.8
18 Mayıs 1944 - Kırım Tatar Sürgünü Anısına
İlk verilere göre nüfusu 140-160 bin kişi olarak hesap edilen Kırım-Türklerinin sürgününün 20-21 Mayıs’ta başlayıp 1 Temmuz’da tamamlanması planlanmıştı.
Beriya’nın bu talebine Stalin bir gün sonra cevap verdi ve kendi imzasını taşıyan GKO’nun 5859 sayılı “çok gizli” kararnamesiyle bütün Kırım Türklerinin Kırım’dan sürülmesi kararını verdi.
Kazım Mirşan - Kırım Türklerinin Sürgünü ve Milli Mücadele Hareketi 1944-1990, s.8
18 Mayıs 1944 - Kırım Tatar Sürgünü Anısına
67.000 Yahudi, Karaim ve Kırımçak Türkünün de Almanlar tarafından kurşuna dizildişi ifade edilmektedir.
Kazım Mirşan - Kırım Türklerinin Sürgünü ve Milli Mücadele Hareketi 1944-1990, s.7
18 Mayıs 1944 - Kırım Tatar Sürgünü Anısına
İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanlara yardım ettikleri gerekçesiyle vatanlarından topluca sürülen topluluklar arasında sıra Kırım’da yaşayan halklara gelmişti. Kırım’ın Alman işgalinden kurtarılmasından sonra, Sovyet hükumeti tarafından süratli bir şekilde bölgenin gayr-i Slav unsurlardan temizlenmesine başlandı. İlk olarak Kırım Türklerinin sürgünü gerçekleşti. Ardından Kırım’da yaşayan Almanlar, Rumlar, Bulgarlar, Ermeniler de “zorunlu göçe” maruz kaldılar.
Kazım Mirşan - Kırım Türklerinin Sürgünü ve Milli Mücadele Hareketi 1944-1990, s.6