1919-1920 Mondros, Sevr ve Kuva-yı Milliye
Taha AkyolSözler ve Alıntılar
Damat Ferit Paşa için Wilson, 'ömrümde bundan daha büyük aptallık görmedim' dedi.... Tarihçi Mac Millan, Damat Ferit'in hayattaki tek başarısının padişahın dul kızkardeşi ile evlenmek olduğunu yazar, konuşması için adeta şakaydı nitelemesini yazar.
Sayfa 269
19 Mayıs 1919
Mustafa Kemal Paşa ve ekibi üç gün süren deniz yolcuğundan sonra 19 Mayıs 1919 Pazartesi günü sabah saat 8’e doğru Samsun’a vardı, askeri ve mülki erkan tarafından karşılandı. Zaten İstanbul’da çok geniş yetkiler almıştı, sadece kumandanlara değil, vali ve kaymakamlara da emir verme yetkisine sahipti.
...
Mustafa Kemal Samsun’a geldiği gün hemen faaliyete geçti. Samsun’a ayak bastığı 19 Mayıs gününden 19 Haziran gününe kadar bir ay içinde çeşitli makam ve gruplara yazdığı telgrafların sayısı 79’dur. Bazı telgraflar birkaç makam ve kişiye yazıldığı için muhatapları sayıca daha fazladır. Böylece çok yoğun bir ilişkiler ağı kurarak teşkilatlanmaya başlamıştı.
Sayfa 169 - DK
Mustafa Kemal ilk diplomatik girişimini, Moskova'daki Bolşevik lider Lenin'e mektup yazarak yapacaktır. Anti-emperyalist mücadeleyi birlikte yürütelim diye.
Sayfa 250Kitabı okudu
Mustafa Kemal Paşa’nın bu dönemdeki yazışmalarında İstanbul’u şüphelendirmemek için görevinin “asayişi sağlamak” olduğunu belirten vurgular da vardır.
......
Mustafa Kemal Paşa İstanbul hükumetinin verdiği müfettişlik görevini de ihmal etmedi. Samsun ve çevresindeki gelişmeler ve asayişi sağlamak için yaptığı çalışmalar konusunda sık sık İstanbul’daki Genelkurmaya bazen de sadrazama raporlar yazdı. Raporlarda Samsun ve çevresindeki Rum çetelerinin ve İngilizlerin yaptığı faaliyetleri anlattı, milli direniş çalışmalarını savundu.
Sayfa 171 - DK
Onu yakından tanıyan Başkatip Ali Fuat Bey, Vahdeddin’in aklı başında ve Sultan Reşad’dan deha vukuflu olduğunu, fakat “inadının, evhamının ve kararsızlığının kurbanı” olduğunu belirtir.
Birinci Dünya Savaşı, monarşik imparatorlukların yer aldığı bir dünyayı yok etti, ortaya çıkan "yeni dünya" ise İkinci Dünya Savaşı'nı çıkaran sorunların illetlerini taşıyordu. Öyle büyük sorunlar yaratacaktı ki, bu sorunlardan İkinci Dünya Savaşı çıkacaktı.
M. Kemalin 1919 da İngiliz Daily Mail'e verdiğı röportaj; " Eğer İngilizler Anadolu'da sorumluluğu üstlenmek niyetinde iseler, tecrübeli Türk idarecilerine ihtiyaç olacaktır. Bu sıfatla yardımımı arz edebileceğim bir makamla temasa geçmek isterdim."......
Sayfa 130Kitabı okudu