CHP iktidarı, daha önceden başlatmış olduğu Halk Evleri, Halk Odaları, Köy Enstitüleri ve köy ilkokulları uygulamalarına 1945-1950 yılları arasında devam etmiştir. Eğitim faaliyetlerinin diğer bir ayağı olan yükseköğrenim için ise yeni bir üniversite kanunu hazırlamış ve kısa süre sonra da ikinci üniversite olarak Ankara Üniversitesi'ni faaliyete geçirmiştir. İkinci Dünya Savaşı sırasında oluşan zengin Türk sermayedarı, iktidarın baskıcı ve kısıtlayıcı zincirlerinden kurtulmayı amaçlamıştır. ABD de bu kesimin düşüncesini destekler bir yaklaşımda bulunmuştur. Yeni müttefik ABD, Türkiye'den bir tarım ülkesi olmasını, liberal ekonomiyi benimsemesini istemiş ve bu şartlan, yapacağı yardımlarda ön koşul olarak sunmuştur. Türkiye, batı ekonomisiyle kaynaşma adına IMF'ye, Dünya Bankası'na ve Marshall Planı1 na dahil olmuştur. Laiklik çerçevesinde gelişim gösteren devletin dine bakışı, zaman içerisinde halkın dini ihtiyaçlarını yeterince karşılayamaması şekline dönüşmüştür. Çok partili hayatın bir sonucu olarak, halkın oyunu toplama çabaları içerisine giren partiler, din olgusunu öncelikli olarak kullanmışlardır. Türk ordusunun çok iptidai bir görüntüye sahip olması yenileşme hareketini zorunlu kılmıştır. Bu amacın gerçekleştirilmesinde en büyük destekçi olarak ABD görülmüştür. 1950 yılında başlayan Kore Savaşı'nda Türkiye, askeri destekte bulunarak demokratik dünyanın korunmasına destek olmayı ve dış desteğin devam etmesini sağlamayı hedeflemiştir. Türk basını, Cumhuriyet'in ilanın ardından kısa süreli bir serbestlik dönemi yaşadıktan sonra 1931 yılında çıkarılan Basın Kanunu ile denetim altına alınmıştır. Demokrasiye geçişin bir yansıması olarak basın üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması da gündeme gelmiştir. Basın Kanunu'nda yapılan değişikliğe rağmen istenilen serbestlik ortamı sağlanamamıştır.
