A'dan Z'ye Cemal Süreya

Nursel Duruel

A'dan Z'ye Cemal Süreya Posts

You can find A'dan Z'ye Cemal Süreya books, A'dan Z'ye Cemal Süreya quotes and quotes, A'dan Z'ye Cemal Süreya authors, A'dan Z'ye Cemal Süreya reviews and reviews on 1000Kitap.
Cemal Süreya, son yıllarına kadar Kürt ve sürgün olduğundan pek söz etmedi. Hatta, özenle kaçındı bundan. Çocukluğunda ve gençliğinde ise büyük bir sır olarak saklıyordu. Ailesi 1938 "Dersim harekâtı" sırasında Erzincan'dan Bilecik'e sürgün edildiğinde altı yaşını tamamlamamıştı. Kız kardeşlerinin söylediğine göre, sürgün edilen aslında büyük amca Memo'ydu; babaları Hüseyin Seber ağabeyini yalnız bırakmamak için katılmıştı ona. Emir geldiğinde üç gün içinde toplanıp değerli eşyalarının yarısını sattılar, yarısını bahçedeki kör kuyuya gömüp babaannenin kemerinde sakladığı birkaç altınla yola çıktılar.
Pasternak'a sormuşlardı: "Bizi doğruya götür!" Şöyle karşılık vermişti: "Benim işim rüzgarın ağaç yapraklarında çıkardığı hışırtıdan öte bir şey değil." Yazmak da öyle bir şey olmasın?
Reklam
Çok içten, gerçek bir şey söyleyeyim mi? Kendi şiirlerime karşı o kadar duyarlı değilim. Yaptıklarımın üzerinde hiçbir zaman ayrıntılı düşünmedim. Aslında şiirleri yazarken de öyleydim. Her seferinde ne yaptığımı bilmeden çalıştım. Çalışmak da denemez buna. İnsanın kendini ordan oraya vurması gibi bir şey. Ayrıca şiirden hep korktum. Şair miyim diye kendimden de her zaman kuşkulanmışımdır. Beceremediğim, bunun için de bir türlü sevemediğim bir işi yapıyorum havası işte. Bu, ilk şiirimi yayımladığım zaman da böyley di. Bugün de böyle. Hep zorlanarak yazdım; mecburdum sanki. Elimde bulunan bir ilk imge ya da ilk dizenin şiddetli dürtüsünden de hiçbir zaman kurtulamadım. Bu dürtünün benim için yalnız sanat değil, hayat dürtüsü olduğunu da söyleyebilirim.
Şiir ne benim için? Dramım, açmazım, kurtuluşum, batağım, sevgilim, babam, gözaltım ve kendimi hiçlemeyi bilişim... Daha önemlisi, yazgım olarak da görüyorum onu.(Laf düzgün çıkmadı ama bunu aynen böyle yaz.) Neden yazgım? İyi bir öğrenim gördüm. Bunun bir rastlantı olmadığı kanısındayım. Şiire dadanışım da öyle rastlantı değil. Tek dayanağım bu. Yalnız bu, bu ikisi, bende bir güç (elverişlilik desek daha iyi) olduğu sanısı uyandırmıştır. Bazen de öbür şairlere bakarım (hep bakarım ya), sanki bana ilişkin bir rol de var diye düşünürüm. Bazı şeyleri yalnız ben anlatabiliyorum gibi bir izlenim...
Mülkiye'den sınıf arkadaşı Sezai Karakoç, "Cemal Süreya'nın Çıkışı" başlıklı yazısında Cemal Süreya'nın şiirindeki jesti plastik sanatlarla, tiyatro ve baleyle ilişkilendirerek üç planda ele alır. İlk planda, amacının "İnsan vücudunun şiirini kurarken plastik bir alana çıkmak" olduğunu, önce duruşları kullandığını söyler. "Modern ressamlar gibi uzuvları işler, değiştirir, kişilendirir. Bir Modigliani boynu, bir Chagall horozu, bir 'işlek ağız', bir Picasso gözü belirir şiirlerinde". İkinci planda, nü'ler, portreler, güzellemelerle yetin mediğini, duruşlardan 'hareket'e geçtiğini belirtir. "Bu ikinci plan da şiirinin realiteleri artmıştır. Utanç, korku, cesaret, iyilik, saygı gibi insani davranışlar poetik plana girmiştir". Üçüncüsü ise toplumsal plandır.
Ben? Benim ürünüm yoktu ki! Tam üç yıl gece gündüz çalıştığım halde, yayımlayabileceğim iki dörtlük bile kotaramamıştım. Dizelerin ardına takılır, onları bir türlü geliştiremezdim. Geliştirdiklerimi de beğenmez, yok ederdim hemen. Dergileri izliyor, o günlerde Ankara'da yapılan şiir matinelerini hiç kaçırmıyordum. Kimseyi beğenmiyordum; ama onlarınki gibisini de yazamıyordum. Kısacası korkuyordum. Herkes bende çok şiir olduğu sanısındaydı. Oysa ben umudumu, bitirebileceğim tek ve ilk şiire bağlamıştım. Bir tane kotarsam, ardı gelir, diyordum. Sonunda dayanamadım, üstelemeler karşısında, eksik bir çalışmamı bu kez çok hızlı bir elden geçirme işleminden sonra Mülkiye'ye verdim: "Şarkısı Beyaz. Yayımlanınca günlerce uyuyamadığını söylediği bu ilk şiirini kitaplanına almamıştı Cemal Süreya. Ölümünden sonra yapılan toplu basımda beğenmediği birkaç şiiriyle birlikte o da yer aldı.
Reklam
138 öğeden 11 ile 20 arasındakiler gösteriliyor.