Ahlak-ı Alai ve Devlet Ahlakı

Kınalızade Ali Efendi

Sayfa Sayısına Göre Ahlak-ı Alai ve Devlet Ahlakı Sözleri ve Alıntıları

Sayfa Sayısına Göre Ahlak-ı Alai ve Devlet Ahlakı sözleri ve alıntılarını, sayfa sayısına göre Ahlak-ı Alai ve Devlet Ahlakı kitap alıntılarını, etkileyici sözleri 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Hikmet, insan nefsinde ilim ve amelin meydana gelmesi ve insan nefsinin bu iki yönden kemal mertebesine ulaşmasıdır.
"Kurdu terbiye etmeye uğraşmak nefse beyhude azap vermektir." sözü, daha çok, kötü huyların uzun zaman esiri olan kişilerden bunları söküp atmanın güçlüğünü anlatmak için söylenmişlerdir. Gerçekten de istidatlar müsavi olmadığı için, huyun değişmesi hususunda, her insandan aynı sonuç alınamaz. Fakat terbiye yoluyla -uzun yıllar yer etse de- kişi birazcık olsun iyi ahlâka doğru adım atabilir. Yukarıdaki sözü hareket noktası yaparak ahlâk ilminden kurt misali kişiler için faydalanılamayacağından bahsedenlere karşı İslâm ahlâkçıları şöyle cevap vermişlerdir: "Hangi şerir olursa olsun, terbiye ve siyaset gördükçe fena huyunu tamamen bırakmasa bile zarar ve şerrinin eksilip azalacağı aşikârdır. Şerrin azalacağı fayda değil midir ki, bu ilimle uğraşmak beyhude sayılabilsin?"
Reklam
"Eğer huyun değişmesine imkânsız gözüyle bakılıp insan ruhunun terbiyesi ve kişilerin eğitilmesine tembellik gösterilse ya da ihmal edilse, o zaman herkes kendi tabiatına yerleşmiş olan huyla baş başa kalırdı. Halkın çoğu noksanlık ve kötülüğün içinde fısk ve fesada esir olur, kimi de gazap ve inada müptela olurdu. Cemiyet, hırs ve açgözlülüğe düşüp, bir zümre kibre, bir zümre zillete (küçüklüğe) yuvarlanırdı. Fakat Rahman ve Rahim olan Allah istedi ki bazı nefisler bu tehlikelerden uzaklaşsın ve kendi katında makbul olan has kullar zümresine yükselsin! Şüphesiz bunun için de terbiyeciler ve muallimler ihsan eyledi."
Hurma ağacı;
"İradi his ve hareketin eserleri onda mevcuttur. Bu ağaçlardan kimi erkek, kimi dişidir. Erkek dişiye doğru meyledici ve harekete hazırdır. Erkekten tohum ve nutfe gibi bir şey dişiye ulaşmayınca dişide meyve meydana gelmez. Bilenlerden nakledildiğine göre, bazı hurma ağaçları bizzat kendileri diğer bir tip ağacı seçerek ona meyleder ve tohum yoluyla meyveye sebep olur. Bu bir aşk eseridir ki, hayvanlarda yaygındır, meşhurdur. Hurma ağacının başında beyaz bir şey vardır ki ona "ceman” derler. Bu, hayvanlarda bulunan yüreğin yerini tutar. Tabiatındaki hararetin membaıdır. Ona bir felaket gelirse ya da suda boğulup giderse, bu durumda hurma ağacı helak olur."
"Sanatlı bir eser, sanatkârı icab eder."
"Arının altıgen (altı köşeli) olarak yaptığı evlerin köşe ve derinlik ölçüleri birbirinin aynıdır, değişmez. Evini altıgen olarak yapmanın hikmeti şudur: Daire her ne kadar altıgenden daha geniş ise de, eğer arı evini daire şeklinde yapıp üst üste yığıp toplasaydı, birçok daireler yan yana, üst üste konurken aralarında sürekli boşluk kalırdı ve yer kaybı olurdu. Halbuki yan yana ve üst üste konulan altıgenlerin aralarında hiç boşluk kalmaz ve yer kaybı olmaz. Eğer dörtgen (dört köşeli) olsaydı, dörtgenler toplanınca aralarında boşluk kalmazdı. Ama dörtgen altıgenden daha dardır, az şeyi içine alır. Hem geniş olmak, hem de toplanınca aralarında boşluk kalmamak, ancak altıgende düşünülebilir. Başka bir şekilde tasavvur olamaz. Bu inceliği hisseden, bu ölçü içinde evini yapan arıya matematik-geometri bilginleri hayret etmişler, onun sanatkârâne işleyişini ifadeden aciz kalmışlardır. İlimden yoksun bir hayvan bu inceliği nasıl mülahaza eyler? Anlaşılıyor ki, bu hayvancağıza bu inceliği, sanatkarlığı ilham eden, her şeyin düzenleyicisi ulu Allah'tır. Alemdeki çeşit çeşit varlıklara mümkün olan olgunlaşmayı lütfetmiş, lütfettiği şeyler de arzu ettiği gayeye uygun ve ezeli iradesine muvafık olarak dünya hayatında meydana gelmiştir."
"Bazı âlimler ulû-l azm peygamberlerin adetlerini bir beyitte toplamışlardı. Ben de bunu şöyle dile getirmiştim: "Ulu'l-azm Nûhun ve'l-halilu'bn-i Azer Ve Mûsâ ve İsâ ve habîbu Muhammed Salâtun salevâtun min melik-i muheymin Alâ ervâhıhim fî külli yevmin tucedded"
Reklam
156 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.