ÖNCE ANADOLU VARDI Aktüel Arkeoloji; yine geçmişin görselleştirildiği yazılarla, güncel haberlerle ve kültürel etkileşimleri, sanatsal değişimleri tam anlamıyla ortaya koyan sergilerle bir bütün olan Aralık ayı sayısını “Önce Anadolu Vardı” kapak ismiyle okuyucularıyla paylaşıyor. Aktüel Arkeoloji Dergisi’nin bu sayısında yine Kültürel Miras Listesi’nde yer alan değerlerimiz ön planda. Prof. Dr. Oğuz Tekin’in kaleminden Koloni Kentinden İmparatorluk Başkentine Antik Çağda İstanbul yazısının konusunu bir koloni yerleşmesi olan Byzantion oluşturuyor. Tekin, Byzantion’un günümüzden yaklaşık 2668 yıl önce kurulduğunu, bulunduğu yerde ve çevresinde insanoğluna ait ilk izlerin ise çok daha öncesine, tarih öncesi çağlara kadar gittiğini vurgular. İstanbul Tarih Öncesi Araştırmaları – İTA olarak adlandırılan proje kapsamında, Küçükçekmece’de hem arazi hem de göl bölgesinde sürdürülen çalışmaların önemine ve elde edilen yeni bulgulara değinen Emre Güldoğan, İTA-Bölge Kültür Tarihine Yeni Katkılar başlığı taşıyan yazısında, tarihöncesi araştırmalarına önemli bir referans olan Yarımburgaz Mağarası’nın göl havzasına yakınlığına dikkat çekerek, bölgede ele geçirilen yontma taş endüstrisi buluntularının önemini vurguluyor. İstanbul için son derece önemli veriler içeren bu çalışma, devamında belki de, İstanbul’un tarihini değiştirebilecek bulgular sağlayacaktır. “Mimarlık ve heykeltraşlık alanında Pers, Helenistik ve Anadolu geleneklerinin birleştirerek sergilendiği mükemmel bir örnek oluşu, kompleks tasarımı ve devasa ölçeği ile antik dünyada eşi olmayan bir proje oluşturması, o çağda eşi olmayan yüksek bir inşaat tekniği kullanılmış olması” nedenleriyle 1987 yılında Dünya Kültürel Miras Listesi’ne alınan Nemrut Dağı Tümülüsü’nü ve ODTÜ tarafından geliştirilen Kommagene Nemrut Koruma Geliştirme Programı (KNKGP) kapsamında yapılan çalışmaları, Doç. Dr. Neriman Şahin Güçhan’ın kaleminden okuyabiliriz. Dünya Miras Alanları’nın çeşitli yönetim ve güncel arazi kullanımlarından kaynaklanan sorunlarla karşı karşıya olduğunu vurgulayan Ufuk Çörtük, Lykia’nın En Büyük Kenti Ksanthos ve Kült Merkezi Letoon adlı yazısında 1988 yılında Dünya Kültür Miras Listesi’ne alınan Ksanthos-Letoon hakkında önemli bilgiler verir. Çörtük, Ksanthos ve Letoon’un bugünkü durumundan yola çıkarak Türkiye’nin miras alanlarının sorunlarına değinmekte ve çözüm önerileri sunmaktadır. Prof. Dr. Oktay Belli Van-Yoncatepe Saray Banyosu ve Küveti yazısında Doğu Anadolu Bölgesi’nde ilk kez günümüzden 2700 yıl öncesine ait bir sarayın banyo odası, küveti ve soğukluğu konusunda ayrıntılı bilgi sahibi olmamızı sağlıyor. Günümüzdeki banyo odası ve küvetlerinin ilk örneğini yansıtan Yoncatepe Sarayı banyo odası ve küveti ile Eskiçağ’da Doğu Anadolu Bölgesi’nde yıkanma kültürünün ulaşmış olduğu yüksek seviye konusunda da bilgi veriyor. Son olarak yirmi yıl, on bir aylık saltanatının yirmi yılını seyahat ile geçiren ve Gezgin İmparator olarak tanınan Roma İmparatoru Hadrianus’u ve Hadrianus adına Attaleia’da (Antalya) yaptırılan Hadrianus Kapısı’nı ise Tarkan Kahya ile yakından tanıyoruz. Güncel haberlerin yanı sıra, Metropolitan Museum’da Babil’in Ötesi; 2. Binyılda Sanat, Ticaret ve Diplomasi adıyla ziyaretçilere açılan sergi, görülmeye değer buluntularla Metropolitan Museum’la birlikte Aktüel Arkeoloji Dergisi’nde de yer alıyor.
