Algı Kapıları (Cennet ve Cehennem)Aldous Huxley

Okurken kitap ortalarında bir ara bırakmayı düşündüğüm ama halusinojenlerin etkisi ve bazen tanı tedavi amacıyla kullanılan sinir sisteminde etkili olan benzeri maddelerin kişide nasıl bir duygu uyandırdığını, genel kültür , akla hitap eden çok okunanlar arasında yer alan bir kitap olması sebebiyle bitirmeye çalıştım.Kitabin tam adı; 'Algı Kapıları Cennet ve Cehennem' .Kitabın konusu , meskalin adlı bir tür kaktüs bitkisinden elde edilen ve alındığında insan vücudunda 8-10 saat süreyle algıda değişiklik yaşanması gibi durumlara sebep olan, bağımlılık yapmayan bir maddeden bahsediyor.

Yazarın kendi bir deneye katılarak bağımlılık yapmadığı bilinen ve yasal olan bu maddeyi kullanarak bir deneyim yaşıyor ve bu yaşadığı deneyimin tamamı ile düşüncelerini, tüm nesneler, insanlar, etrafta olan bitenler hakkında algısının nasıl değiştiğini kitapta paylaşıyor. Kitap içeriği biraz daha karışık ve çok daldan dala atlama şeklinde yazılmış.
Bahsedilen ilginç bir nokta ise, bu maddenin alımı ile doktorlar bizzat kendileri bir şizofreni hastasının dünyasına direk olarak girebiliyorlar, başka bir deyişle; şizofren hastalığına sahip bir kişinin dünyayı algılayış biçimi ve içinde yaşadığı cennet ve cehennem birebir olarak bu madde ile normal insan üzerinde simule edilebiliyormuş. Hastaların yaşadığı deneyimleri paylaşmaları mümkün fakat birebir aktarmaları imkansız olduğundan doktorlar bu tip hastaların ne hissettiğini, nasıl düşündüğünü ve kendini nasıl bir ruh halinde bulduğunu görebilmek amacıyla nadir de olsa bu tarz deneylere başvurabiliyorlarmış.
Bir nevi, deliliğin; normal bir insanın aklıyla algılanabilmesi için çabalamalar diyebiliriz.
Kitabın barındırdığı ilginç bir konu ise; meditasyonve bununla bağlantılı olarak yapılan nefes alıp verme egzersizleri gibi aktiviteler insanın nefesini çok daha uzun süreler tutabilmesine sebep olduğundan, kanda ve akciğerde karbondioksit miktarının yükselerek, beynin indirgeme filtresi işlevini görmesini azalttığını belirtmesi. Başka bir deyişle bu aktiviteler uzun süre yapıldığında hayali ve mistik deneyimlerin bilince işlemesine sebep olarak, algılama fonksiyonunun farklı bir boyuta çekilmesine neden olabiliyorlarmış.

Algının 'normal' seviyeden alınarak farklı bir seviyeye 8-10 saat için bile olsa çekilerek, bu süre içinde tüm renkler, alınan kokular, insanlar, iç ve dış dünya, görülen ve duyulanlara verilen tepkiler algı seviyeleri sanki birer basamakmış ve her birine basarak bir yolculuk yapılıyormuş gibi aktarılmaya çalışılmış kitapta. Çok kısa da olsa, dahi insanların dünyasına ve onların algı seviyelerine değinen bir kısım yer bulunduruyor kitap içerisinde.Ilgili okurlara tavsiye olunur...

Algı kapıları, bilinci anlama yönünde ilerleyenler için doyurucu, ince tespitlerin olduğu başucu kitapları arasında yer alacak türden.
Altı çizilecek cümle, paragraflar oldukça fazla. Kitapta gereksiz bulduğum cümle olmadı. Okuyun, zihniniz şad olsun.

insanın algısını açmak için nasıl fiziksel veya ruhsal yollar olduğunu anlatan güzel bir kitap.çeşitli uyuşturucular alındıktan sonra gördüğümüz dünyanın değişmesi ve bunun benlikteki karşılığı çok şaşırtıcı.ayrıca fiziki değişimlerin ilahi yolu bulmakta nasıl kullanıldığı anlatılıyor

Kitap, Aldous Huxley'in meskalin isimli maddeyi kullanma deneyiminden bahsediyor gibi görünse de bence, fikirlerinden bahsetmek için bu maddeyi kendine mazeret göstermiş. Deneyimleriyle ilgili sayfalar kitabın ancak onda birini ancak oluşturur. Huxley, resim, müzik ve tiyatro gibi sanat alanlarındaki fikirlerinden bahsediyor. Konudan o kadar sapıyor ki, bazen ne anlattığını takip etmek zorlaşıyor. Kendisi de bu durumun farkında olacak ki, 103. sayfada "Bu geniş çaplı, ancak gerekli sapmadan sonra başladığımız konuya dönelim." diyor. Hem de ne sapma! Kitap, "Algı Kapıları" ve "Cennet ve Cehennem" isimli iki ana bölümden oluşuyor. Bunun yanında, sekiz tane de "Ek"ten oluşuyor. Bence bu eklere gerek yoktu. Metin içinde yer alabilirlerdi. Neticede, zaten konudan yeterince sapıyor yazarımız. Kitapta fazlaca ressam ve tablolardan bahsediliyor. Bunu anlamak da zor değil. Meskalin görsel bir şölen sunuyorsa bir başka görsel şölen olabilecek tablolardan bahsetmek mantıklı. Meskalinin inan beyninde yaptığı etkilere benzer etkiler yapan diğer uygulamaları okumak da ilginç bir deneyim oldu. Açlık, kendini yaralama, bir metni okuma ve hipnoz gibi yöntemlerin görsel deneyimi değiştirdiğini bilmekle beraber, bunları kullananların kimler olabileceği üzerine düşünmemiştim. Meskalini daha önce duymamıştım. Bu kitap sayesinde merak eder oldum.

Huxley bu kitapta LSD deneyimini öznel bir dille anlatıyor. Kızılderili yerlilerinin tören eşliğinde kullandıkları Peyote (benim okuduğum "Sezgi Kapıları" başlıklı baskıda Peryotl olarak geçiyor) bitkisinde keşfedilen bu madde, yakın zamanlarda yapılan çalışmalardan bildiğimiz kadarıyla beyin üzerinde ilginç etkiler yaratıyor.

Beynin normalde bağlantılı çalışmayan bölümleri arasında birkaç saatliğine bağlantılar oluşturuyor. Ayrıca, normalde beyinde görsel veri işlemeyen bölgeler de görsel veri işlemeye başlıyor. Bu da renk algısındaki inanılmaz değişimi ve insanın hiçbir şey yapmadan sadece nesneleri izlemek isteyişini açıklıyor.

Öte yandan beynin normalde aktif olan bazı bölgelerinin de bağlantısı kopuyor. Mekan algısı ve mekana ilişkin bellek bölgeleri devreden çıkıyor, ki bu da kişinin her şeyle bir olma hissinin nereden geldiğini anlamamıza yardımcı oluyor.

Fakat işin tehlikeli yanı, bu algıları yaratan küçük dozdaki LSD bedenden atılıp beyin normal işleyişine döndükten sonra, gelecekte herhangi bir anda beynin LSD etkisindeyken kurduğu bağlantıları tekrar kurup, kısa süreliğine de olsa, beklenmedik zamanlarda kişi üzerinde kontrolü dışında imgeletici almış hissi yaratma riski var. Dikkat gerektiren herhangi bir iş yaparken birden kendini bir nevi hayal aleminde bulabilecek olma riski çok ciddi bir tehlike.

Bunları bir kenara bırakırsak, Huxley'nin LSD deneyimini yaşadığı sıralarda tam olarak neden söz konusu algıların ortaya çıktığı bilinmiyordu. Huxley'nin kendi yorumuna göre (ve tüm kitap da bu düşünce çevresinde şekilleniyor), LSD "özgür zihin"i serbest bırakıyordu. Yani insanı olması gereken, doğal, sağlıklı durumuna döndürüyordu. LSD alınmamış durum, algı/sezgi kapılarının tıkanmış olduğu sağlıksız bir durumdu.

Evet, Huxley'in yorumu böyle. Şu anki bilimsel bilgilerimizi çerçevesinde ise durumu sağlıklı/sağlıksız olarak sınıflandırmak çok da anlamlı görünmüyor. Biliyoruz ki, bu kimyasala maruz kalmayan bir beyin, maruz kalmış bir beyinden daha farklı çalışır ve sonucunda da malum deneyimler yaşanır veya yaşanmaz.

LSD ile özel olarak ilgilenmeyen okurlar için vakit geçirmek amaçlı okunabilecek bir kitap. Sadece okurken Huxley'nin LSD'ye ve "özgür zihin"e ilişkin söylediklerinin kendi öznel deneyim ve yargılarından ibaret olduğunu akılda tutmak gerek.

Bilinç ve algılar üzerine deney maksatlı 'madde' kullanan ünlü yazar Huxley' in deneyimlerini anlattığı bir eser. Büyük bilinç' e ulaşmak için kullanılan meditasyon, oruç, inziva gibi yöntemlerden biri olarak görür yazar bunu.

Yargıları, kendini ve yaşadığı dönemi kapsar elbette.