Roman, tasavvufi anlayışın temel öğretisi olan insan benliğini oluşturan en önemli şeyin Allah aşkı olduğunu ve insan nefsinin bir hiç haline gelerek Allah’a ulaşacağı fikri üzerine kurgulanmış. Eserde ruh, kainatın sırrı, birlik ve hakikat gibi kavramlar hem İslam dini hem de diğer dinler ve felsefeler üzerinden ele alınmış.
Romanın bölümlerinde Raci’nin rüyaları binbir gece masallarını andırsa da basit bir tekniğe sahip değil, aksine karmaşık bir teknik sergiliyor. Edebiyatın her türünü içeren kitapta; rüya içinde rüyalar, masallar, fantastik olaylar, mektup anlatısı, felsefe vs. edebi bir zenginlik sunuyor.
Aynalı Baba ve Raci karakterlerinin sıradışı davranışları, tavırları, giyim kuşamları ve düşünceleriyle toplumda ya meczup ya da deli oldukları ve dışlanmış olarak görülür ancak okur için takdir edilesi durumda.
Elimdeki baskıda sadeleştirilmiş günümüz Türkçe metninin yanı sıra Osmanlıcası da mevcut. Dileyen istediğini okuyabilir yani :) Ayrıca yaklaşık yetmiş küsür sayfada yine eser hakkında epey bilgi veriyor.
Filibeli Ahmet Hilmi’nin 1910 senesinde yazdığı Amak-ı Hayal içerik olarak hayatın derinliklerine yolculuk olarak aktarılmışsa da insan bu derinliklere sadece birkaç adım ancak atabiliyor. Üzerinde epey düşünülesi bir eser. İnsanın saadeti üzerine anlattığı hatırası manidardı. Tasavvuf veya felsefeye ilginiz varsa etkileyiciydi tavsiye ederim
