Amerikan Sargısı

Fakir Baykurt
Amerikan yardımlarının kendini “süttozu ve balıkyağı”yla gösterdiği yıllarda, Amerika’yla iş yapan bazı Türk girişimcilerle bir grup Amerikalı, Ankara’ya yakın bir köyde, bir pilot proje uygulamaya karar verir. Uzun tartışmalar sonucunda, Kızılöz köyünde karar kılınır. Gümrah yeşillikleri, bereketli toprakları, şırıl şırıl akan sularıyla, hem güzel hem de kimseye muhtaç olmadan geçinip giden bir köydür Kızılöz. Okulu yetersizdir her köy gibi ama öğretmeni yamandır. Her köy gibi eksikleri ganidir köyün ama köylünün umutları tamdır: “Bir gün hükümet buraya da mutlaka el atacaktır.” Proje sahipleri köye gelip anlatırlar düşündüklerini ama köylüler anlamaz pek; yardım isteğine de sıcak bakmazlar. Ne var ki, Amerikalılar ısrarcıdır bu konuda. Sonunda köyün kır bekçisi Temeloş bir fikir atıverir ortaya öylesine. “Köyün rüzgârını kesen şu tepeyi kaldırın” deyiverir. Amerikalılar beğenir bu fikri! Başlarlar çalışmaya. Tepe yerle yeksan edilir; yerini geniş bir ovaya bırakır. Buraya köylülerin deyişiyle “Faynapıl” ağaçları diker Amerikalılar. Ayrıca Amerika’dan tavuk, dana getirip köyde cins hayvan yetiştirmeye kalkışırlar. Köye bir gazino açarlar, eğitime de el atarlar. Ama işler pek umdukları gibi gitmez. Ağaçlar koftur, meyve vermezler; hayvanlar da birer birer telef olurlar. Velhasıl, örnek proje köylüyü sıkan, yoran bir boyunduruğa dönüşmüş, yardım eziyet olup çıkmıştır. Tüm bunlardan kurtulmak gerekmektedir ama nasıl? Çözümü yine köyün akıllısı, gün görmüş Temeloş bulacaktır… Fakir Baykurt bu romanında, diğer romanlarından farklı bir anlatım tekniği kullanmış ve daha hızlı bir tempo yakalayarak, gözlemleriyle memleket sınırlarının dışına uzanmıştır.
Yazar:
Fakir Baykurt
Fakir Baykurt
Tahmini Okuma Süresi: 8 sa. 45 dk.Sayfa Sayısı: 309Basım Tarihi: Ağustos 2021İlk Yayın Tarihi: 1969Yayınevi: Literatür Yayıncılık
ISBN: 9789750404047Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
309 syf.
9/10 puan verdi
Bir Ankara köyünden hem de Amerikan sargısının projelerinden olan bir köyden çıkma ailenin bir üyesi olarak okudum romanı. Fakir Baykurt'un her zamanki içten gelen, kendiliğindenliğini sonuna kadar taşıyan köylülük aktarımında yundum yıkandım sanki. Amerika Birleşik Devletleri'nin Marshall Projesi ile birlikte Türkiye'yi de içine alan Amerika Yandaşık Devletleri hayaline vakti zamanında karşı koyamamış halkımızın süttozuyla, pineapple ağaçlarıyla, bereketsiz yardımlarıyla hesaplaşmasını okudum. Burguyu veren Amerika olunca sargıyı sarmalarının hiçbir işe yaramadığını artık bir teki bile kalmayan cahil, köylü ama kendiliĝinden irfanlı Temeloş'la birlikte hissettim. Fakir Baykurt romanları acil yardım paketleri gibi, ne zaman içim sıkışsa, ruhum daralsa imdadıma yetişiyor. Daha bir teki bile Amerikan sargısı gibi faydasız çıkmadı. Kızılöz'ü Güzelöz yapmayla güzel olamayacağını anlatan harika bir roman okudum. Şurda 75 sene öncesi anlatılmasına rağmen antik çağ hikayesi gibi geldi bana. Zira devletimizin canı sağ olsun, burguyu veren Amerika'nın sargısına alışalı ve kabulleneli çok oldu.
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
Reklam
309 syf.
10/10 puan verdi
·
Beğendi
Eski kitapları okumayı çok seviyorum. O zamanki yaşam, yazar ya da çevirmenin Türkçe'yi kullanışı hoşuma gidiyor. Elimde, ilk baskısı 1967 yılında yapılmış olan bu kitabın 1974 tarihli üçüncü baskısı (bir sayfası eksik :( ) var. İnanılmaz güzel. Fakir Baykurt adını ilk kez duyduğum (sanırım o da benim ayıbım), sonradan öğrendiklerime göre köy
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
309 syf.
10/10 puan verdi
·
15 günde okudu
Dış güçlerin oyunları
Eşekli Kütüphaneci
Eşekli Kütüphaneci
ile dikkatimi çekmişti ilk önce
Fakir Baykurt
Fakir Baykurt
ama bir arkadaşta görerek hâli hazırda listemde olan
Amerikan Sargısı
Amerikan Sargısı
ile tanışmış oldum kendisiyle. Okulda bulunduğum zamanlarda, sakin sakin, notlar alarak, sindire sindire okudum. Kalemini, üslubunu sevdim. Ortalarda bölümleri farklı farklı karakterlerin ağzıyla okurken ilk sıralarda bocaladım ama bir süre sonra o kadar tanıdık oluyoruz ki karakterle, ilk cümlesinden anlıyorsun kim olduğunu. Hele bekçi Temel, nam-ı diğer Temeloş... Hem güldürdü, hem düşündürdü okurken... Konu bildik olaylar aslında, hep söylenen, bilinen ama önemsenmeyen... Çok anlaşılır bir şekilde hikayelendirilmiş. Sıkılmadan okunup, değerlendirilebilir. Sözün özü, Aktepeler, Kızılözler bizimdir, bizim kalacak.
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
309 syf.
·
Puan vermedi
Fakir Baykurt okumakta çok geç kaldığım bir yazar. Romanlarında köy ve köyde yaşamı anlatıyor. Bu romanında da kuralı bozmamış. Kısaca özgeçmişini araştırdığımda Amerika karşıtı olduğu ve bununla ilgili yazdıkları yüzünden ilköğretim müfettişliğinden atıldığını öğrendim. Bu romanında da Amerika karşıtlığını görüyoruz. 1950 li yıllarda Amerikalı ve Türk yetkililer Türkiye Amerika dostluğunu güçlendirmek amaçlı bir proje çerçevesinde örnek bir köy oluşturmak bu sayede de diğer köylere örnek teşkil etmek için Ankara’nın çubuk ilçesinde Kızılöz köyünü seçmişlerdir. Samimi sıcak bir dil kullanılmış. Roman adeta akıyor...
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
Reklam
309 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
Amerika'nın sadece bugün değil, taa yıllar öncesinde bile ülkemiz üzerinde ki emellerini gerçekleştirmek için "pilot proje, yardım, dostluk, dostluğun pekismesi" adı altında insanlarımızı kandırmaya çalışmasını, Ankara'nın bir köyü olan Kızılöz Köy'ünde ki insanların gözünden anlatan... Saf ve iyi niyetli Kızılöz Köyü insanlarının, projeyi ve bu proje kapsamında yapılan iyiliklerin nedenini nasılını anlamaya çalışmalarını... Üst düzey devlet görevlileri ile köy halkının  arasındaki fikir anlaşmazlıklarını... Anadolu insanının yaşayış tarzını, birbirleriyle ilişkilerini... Akıcı ve içten bir anlatımla biz okurlarına sunan "Amerikan Sargısı" kitabını çok beğendim. Kitabın tek olumsuz yanı bana göre; bazı kelimelerin anlamlarının dipnot olarak düşülmemesi idi. Onları da okurken ben araştırarak öğrenmiş oldum. Dipnot düşülse okurken bölünme olmaz. Onun haricinde bir sorun yoktu. O da nazar boncuğu olsun. Ve bu kitapla bir kez daha anlamış oldum ki bizim bizden başka dostumuz yok. Unutmayın! Kısacası okunması ve okutturulması gereken çok anlamlı bir kitap. Sevgiler.
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
309 syf.
9/10 puan verdi
Ankaranın Çubuk ilçesinde Kızılöz adında bir köye proje olarak Amerikan-Türkiye işbirliği uygulanır. Bu köy Amerikanın desteği ile Türkiye ye örnek olacak diğer köylerde de aynı uygulamalar hayata geçirilecek. Köyün ihtiyar filozofu Temoloş buna pek sıcak bakmaz. Zaman geçtikçede bunda haklı olduğu ortaya çıkar. İlk başlarda köylü bu projeyi desteklesede sonra onlarda Temoloşu haklı bulur. Bir çetin mücadele başlar. Fakir Baykurtun klasik insanların birleşince her güçlüğü yeneceğini gösteren güzel bir roman.
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
309 syf.
·
Puan vermedi
Gecte olsa kitabi bitirdim. Tirpan kadar guzel olmasada yine de akici bir kitap. Koylulerin amerikan heyetine karsi verdigi mucadeleyi usta bir dille anlatiyor. Tabi bir amerikali ile kiziloz koyunde ogretmen olan genc bir kizin ask hikayesine de taniklik edeceksiniz. Ben bu kitapta biraz daha devrimci bir mucadele bekliyordum. Ask hikayesi sanki mucadelenin biraz onune gecmis gibi. Okumaya deger bir kitap
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
309 syf.
9/10 puan verdi
·
5 günde okudu
Her zaman ki gibi Fakir Baykurt gerek dili ile gerekse betimlemeleri ile dönemi o kadar güzel yansıtıyor ki sanki Kızılöz köyünde yaşıyorsunuz.. Çok keyif alarak okuduğum bir kitap oldu.
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
Reklam
309 syf.
·
Puan vermedi
·
Beğendi
·
4 günde okudu
Türkiye' nin gelişimini sağlayacak durumda olamadığı ,kalkınmak için dış yardım aldığı yıllarda, ekonominin dış kaynaklara bağımlı olmasına vesile olan "Marshall Planı"nın uygulandığı zamana gidiyoruz. Hani süt tozu, paket peynir, un yardımı yapılan yıllar... Peki neden yapılıyordu bu yardımlar? Tabi ki kaşıkla verip kepçeyle almak
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
309 syf.
·
Puan vermedi
her sargı iyi midir?
Kitap Amerikalıların Ankaranın Kızılöz köyünü proje yeri secmesiyle başlıyor. Amerika-Türkiye el ele . Böyle bir büyük tabela yaptırıp proje alanına dikilir. Dönemin politik bir eleştirisi kitap. Köye bir tavuk çiftliği bir mandıra ve bir de meyve bahçesi yapılır ki bu ağaçlardan turkiyede yoktur. Her işte olduğu gibi bu işte büyük bir heyecanla başlar. Köylüler ilk önce köyün girişindeki tepenin tiraslanmasini isterler. Bir günde hallonulur bu iş. Yapılanlara soğuk bakan bir Muhtar bir de bekçi Temel'e vardır. Elin gavurun hayırlı bir iş yapacağına inanmaz Temeloş. Gel zaman git zaman yapılanlar bir türlü istenilen sonucu vermez. İnekler hastalıktan tek tek ölür, tavukların yumurtaları hep fos çıkar, meyve ağaçları bir türlü meyve vermez. Amerikalıların proje dedikleri şey koca bir hüsrandır öteye geçemez. Temeloş haklı çıkmıştır. Nede olsa mili mücadeleye katılmış feleğin çemberinden geçmiştir. Romanda ironik olan yönetici durumunda olan vali ve kaymakam Amerikalıların her istediğini yapmaktadır, yapilanlarda bir yanlış görmezken köyün bekçisi her şeyin farkına varabilmistir. Burada Köylü sağ duyusunu görmekteyiz. Verilen bugdaylar da fos çıkınca Köylü bir gecede proje alanını dümdüz eder. Çünkü her şeye eyvallah diyen Köylü ekmeğiyle oynanmasına musade etmez. Büyük Amerika Büyük Marshall yardımını eleştiren eden bir romanla karşı karşıyayız.
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
309 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
Çeşitli varyasyonlarının daha sonraları filmleştirildiği bir konu. Tabi yazar bu konuyu 1967 de yazdığından oldukça orijinal bence. Fakir Baykurtun ilk okuduğum kitabıydı ve sevdim. Anadolu ile batının mantalitesi guzel aktarılmış. Memleketteki bati yalakalarinin iç yüzü, batının bizi nasıl sömürdüğü ve anadolu insaninin karakterinin nasıl olduğu anlaşılmakta.
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
304 syf.
8/10 puan verdi
·
7 günde okudu
Fakir baykurt asıl adı tahir. Öğretmendir ve demokrat parti doneminde gorevden alınmış baska bir görev verilmiş. Türkiye capındaki ilk ögretmenler boykotuna katıldığı için açığa alınmış 12 mart 1971 askeri darbeden sonra uzun süre tutuklu kalmıştır. *kitabın ismi aslında kitabın tam özeti olmuş kitapta amerikan yardımları ilk süt tozuyla baslıyor ve daha sonra Amerikayla iş birliği yapan bir türk girişimcilerle Ankaranın bir köyunu pilot proje uygulamasına katıp devam ediyor. Amerıkalıları koyluler istemez ve proje için toprak vermezler bır tepeyı düzlestırıp tarla yaparlar Amerikalılardaha aslında bize yardım ayagıyla ülkemizi kendilerıne mahkum etmek isterler. İlk olarak -Bitki türlerinin ıslahı, -hayvan türlerinin ıslahı, -evler ve ortak kullanım alanları , - üretim araclarının ıslahı -eğitimin gelişmesi Plot proje kapsamında bu konular üzerıne calısmalar süruyor. Bizim bunları yapacak gucumuz olmadıgı soyleyınce ülkemize kredi vermeyı teklif ederek bizleri somurmeyı amaçlıyorlar kitapta amerikalıların hiç bir projesı basatılı olmuyor ve koyluler el birliğiyle koylerını amerikalılardan kurtarıyor. Kitap bence bir ülkenin savasmadan nasıl çökertilebilecegini çok guzel anlatmıs savasla yapılamayanlar örf ve adetlerle tv dizilerıyle sacma sapan akımları özendırerek yapmaktalar. Kesinlikle tavsiye ediyorum keyifli okumalar
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
309 syf.
·
Puan vermedi
Sovyetlerin arka bahçesi olmayalım diye ABD nin tuvalet kağıdı oluşumuzun tarihinden minik bir kesit. İngilizce kursunda çalışırken bir öğrencim vardı Trabzon'da. Özal övüyor. "Sayesunda rusyadan uzaklaştuk" diyor. "Emma hayat çok pahalandi, tabiy buyuklerimuz bilur". He ya büyüklerimuz kesun her halti çok iyi bilur. En iyi de halki somurmeyi bilur. Gel de anlat. Fakir Baykurt anlatabildi mi? Hayatı rezillikle geçmiş adamın...
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
304 syf.
10/10 puan verdi
·
Beğendi
Kitap benim köyümü anlattığı için ilgimi çekti okudum. Ve 1960 lı yıllarda ki devlet büyüklerinin Amerikan hayranlığı amerikanın her sözüne her yaptığı işe koşulsuz destek verilmesi ve köylünün doğal düzeninin bozulup Amerikan usulü tarım Amerikadan tohum getirilmesi, faynapıl ağaçları getirilmesi, inek tavuk vb getirilmesi ve özel olarak bakımı yapılan beslenen bu bitki ve hayvanların verim vermemesi hayvanların ölmesi tavukların içi boş yumurtlaması ağaçların meyve vermemesi ekinlerin baş vermemesi vs anlatılmış. Köylünün düzeninin bozulması ile eski günlerini eski düzenini arar olması anlatılmış amerikanın bu faaliyetleri sırasında bu bahaneler le maden araması köyün ve çevrenin nimetlerinden faydalanması anlatılmış. Kitabı baş karakter temeloş sürüklüyor bu temeloş gayet akıllı bir o kadar da huysuz ama aynı zamanda bilgin köyün kır bekçisi sonu güzel bitiyor. Okumanızı tavsiye ederim baya da bilgi vermişim bu arada çokta bilgi vermek istemiyorum herkese iyi okumalar dilerim ;)
Amerikan Sargısı
Amerikan Sargısı
Fakir Baykurt
Fakir Baykurt
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
309 syf.
9/10 puan verdi
·
5 günde okudu
Türkiye'de Amerikancılık
Fakir Baykurt, çağdaşları ile birlikte Türkiye'de köy yaşamı ve Anadolu'da neler olup bittiğini tüm sertliği ve çıplaklığı ile anlatmış. Bu romanında da Türkiye'de Amerikan etkisi çok keskin ve çok sert bir şekilde dillendirilmis. O dönemde Batı Bloku üyesi olmak için can atan Türkiye için ABD ve yardımları hayati önem taşımaktaydı. Ancak Amerikalıların yardımları ülke özeline egilmemis ve kendi bildikleri yoldan gelişmiştir. Türkiye'de Amerikan yardımları Ülkeyi geliştirmek bir yana getirmiş olduğu bağımlılık ve çarpık Batılı hayranlığıyla bizi geriye götürmüştür.
Amerikan Sargısı
Amerikan SargısıFakir Baykurt · Literatür Yayıncılık · 2021392 okunma
Resim