Anadolu Uygarlıkları

Temel bilimlere ve teknik konulara önem verilmesi doğaldır. Ancak sosyal bilimlerdeki eğitim ona paralel gitmelidir. Çünkü kültür alanında eğitilmemiş, çağdaş dünya görüşüne ulaşamamış bir teknik kişi mesleğinde bile yararlı olamaz. Sosyal bilimler konusunu önemle ele almak zorundayız. Çünkü bir ulusun özelliğini ve özgünlüğünü oluşturan ozanlar, yazarlar, filozoflar, mimarlar, ressamlar ve heykeltraşlardır. Yapılacak bir başka önemli iş de, tübitak’a paralel olarak bir kültür kurumunun kurulmasıdır. Yani akademiler adı altında çalışan, öğretim yapmayıp sadece araştırma ile uğraşan bilim merkezleri oluşturmak. Bu bilim yurtlarının kadrolarını ek ücret almaksızın üniversite öğretim üyeleri oluşturmalı, ancak kendilerine tam mevcutlu kütüphaneler, gerekli araçlar sağlanmalıdır. Türk kültür kurumu kurulduğu gün Türkiye başıbozukluktan çıkmış, bilimsel ve çağdaş bir düzeye oturmuş olacaktır. Ancak bunun gerçekleşmesi devlet planlama teşkilatı ve onunla birlikte parlamenterlerimizin göstereceği ilgiye ve etkin girişimlere bağlıdır.

Sayfa 274Kitabı okudu

Aykut Karabay

DOĞULU MUYUZ? BATILI MIYIZ? Ele aldığımız soru tarih boyunca incelenirse doğu ile batıyı birbirinden ayıran nedenlerin hepsini birden kapsayan ana etkenin özgürlük olduğu görülür. Gerçekten doğu binlerce yıl genellikle özgürlükten yoksun kalmış, buna karşın batıda söz ve yazı özgürlüğü genellikle süregelmiştir. Yanlış inançlardan sıyrılmış özgür düşüncenin ilk parlak ürünlerini batı Anadolu kentlerindeki ionyalı doğa filozofları geliştirdiler. Batı Anadolu düşünürleri insanlığa yeni bir davranış ve tutum getirmişlerdir. Bu dünya görüşü özgür düşünceye, özgür rekabete dayanıyordu. Devlet düzeni tanrıya bağlanmadığı, yurt sorunları halk ve şehir meclislerinde, stoalarda, yurttaşlarla birlikte tiyatrolarda tartışıldığı için herkes düşüncesini söyleyebiliyordu. Okuma yazma tarihte en yaygın durumuna ilk kez ionya’da, yani batı Anadolu’da ve Atina’da ulaştı. Yanlış inançlardan sıyrılmış, özgür düşünceye dayalı doğa araştırmalarından müspet ilim doğdu. Dinsel kurallardan kurtulmuş özgür düşünce yolu ile Atina’da halk egemenliğinin temelleri ve MÖ 508’de demokrasi kuruldu.

Sayfa 238Kitabı okudu

Reklam

Aykut Karabay

Modern Türk kültürünün oluşmasına katkıda bulunmuş olan uygarlıklar arasında bugün yalnız batı etkeninden yararlanmaktayız. Buna karşılık Türk kültürünün özünü biçimlendirmiş olan orta asya ve eski Anadolu ile Selçuklu ve Osmanlı Kültür hazineleri‘ne sırtımızı çevirmiş bulunmaktayız. Oysa yeniden özgün bir kültür yaratmamız daha çok bu dört ana kaynaktan beslenmemize bağlıdır. Nitekim batılı yöntemlerle çalışan ve özellikle eski ya da yakın dönemlerin Anadolu ezgilerini işleyen bestecilerimiz uluslararası saygınlık ve beğeni kazanan eserler yaratmışlardır. Ressamlarımız arasında da özgünlüğüe ulaşanların daha çok Anadolu konularını işleyenler arasından çıktığını görüyoruz.

Sayfa 235Kitabı okudu

Aykut Karabay

Abbasiler döneminde Araplar İranlılar ve Türkler antik Çağ’dan kalma kitapları okuyor ve bu bunlara dayandırdıkları çalışmalarıyla eski İyonyalı düşünürlerin kurdukları felsefe, geometri, astronomi, tıp gibi bilimlere katkıda bulunuyorlardı. Öyle ki İslam bilginleri geliştirdikleri araştırmalarıyla kimya ve cebir gibi evrensel bilimin iki önem

Sayfa 234Kitabı okudu

Aykut Karabay

Anadolu kıyılarında oturmuş olan ve Hind- Avrupa dili konuşan mykenlerden, helenlerden ve romalılardan kalan maddi kültür mirasını Türkler Bizanslılar aracılığıyla almışlardır. Buna karşın, yunan uygarlığının felsefe, edebiyat, tıp, tarih, astronomi, matematik ve fizik gibi bilimlerini ise türkler, islam uygarlığı aracılığı ile tanımışlar ve bu alanda büyük başarı göstermişlerdir.

Sayfa 233Kitabı okudu

Aykut Karabay

Türk kültürünün özünü bugün için bile orta Asya’dan yaşayagelen değerler oluşturur. Bugün yaşamakta olan Türk halk sanatının büyük bölümü Türklerin ilk ana yurtlarından getirdikleri kalıtım (miras) olup bunlar uygarlığımızın en özgün yanını oluşturur.

Sayfa 232Kitabı okudu