Antika Titanik

“Herşeyin manasız olduğunu söylediğimiz anda manalı bir söz söylemiş oluruz.”

Albert Camus

Merhabalar;

Kitap bitti, ben uzay boşluğuna bırakılan terlik gibi yerçekimsiz ortamda savruluyorum. Öncelikle size Murat Menteş'i tanıtmalıyım. Kendisiyle yollarımız 2005 yılında Afilifilintalar adlı internet sitesinde kesişti. Bir kaç blog yazısı hoşuma gitmişti, aynı yıl çıkan Dublörün Dilemması ile yolculuğumuz başladı, ama ne yolculuk :)

Kitaplarının kapaklarına aldanıp yeni yetme sosyal medya yazarlarıyla aman karıştırmayın. Zira bu sizin için büyük kayıp olur. Menteş romanları için ; '"Romanı, saatte 300 km. gidebilen bir spor araba gibi tasarlıyorum. '' diyor. Kitabın kapağını açtığınız andan itibaren size tahsis edilmiş kırmızı bir Ferrari ile galaksiyi turluyor, başınıza galakside gelebilecek en abzürd olaylar geliyor. Eğer bir Murat Menteş romanı okuyorsanız, kendinizi 10 dakika içinde uzaya fırlatılacak bir roketin pilot kabininde, 10 saniye sonra infilak edecek bir denizaltının içinde, henüz hiç kimsenin keşfetmediği bir piramitin firavun lahitinde sosisli sandviç yerken bulabilirsiniz, ve buna kendiniz bile inanamazsınız. Menteş sizi öyle mahir bir dille oraya yerleştirir ki, neden diye sormazsınız.

Romanlarındaki karakterlerin isimleri de hafızada yer eder, kolay kolay unutulmaz. Bknz; Şebnem Şibumi, Ruhi Mücerret, Avni Vav, İgor Mortes, Şifa Şavk, Apo Calypso, Refik Risk, Varda Rowa , Menteş aklınıza gelebilecek en abzürd olayları abzürd isimli bu karakterlerle inşa eder.

Abzürd terimi daha çok varoluşçular tarafından kullanılmış. İnsanın, evrenin tesadüfen oluştuğunu, evrenin ve diğer her şeyin hiç bir anlamının olmadığını savunan bir terim olmuştur.

Menteş'in hemen her kitabında felsefeyle harmanlanmış uzun bölümler bulunuyor. Kendisinin muhafazakar olduğunu zannetiğim Menteş, bu kitapta beni gerçek bir Nihilist gibi karşıladı. Varoluşla alakalı Camus'den, Kierkegaard'dan yaptığı alıntılar ve kafasında ki sorularla beni roman mı okuyorum, felsefe panelinde miyim sorularına gark etti ve bu kitabında felsefeye, varoluşa daha fazla yer ayırdığı gözümden kaçmadı.

Ülkedeki sistemi de olabilecek en sivri, en kibar diller eleştirmekten geri kalmamış elbet bknz;
-Bir ülkede neden teröre ihtiyaç var?
#34332972

-Akademisyenler neden tutuklanır, ihraç edilir?
#34266003

-Veeee din kisvesi altında gizlenenler sahtekar, şarlatanlar kimlerdir?
#34263482


Ufak bir şey de gözümden kaçmadı, Murat Menteş tam bir Orhan Gencebay tutkunu hatta Ruhi Mücerret kitabının kapağında Cüneyt Arkın ve Orhan Gencebay yer alıyor. Anlaşılan o ki, Orhan Gencebay'ın iktidara yakın söylemlerde bulunup siyaset çizgisine kayması Menteş'i biraz kırmış ve bu kırgınlığı şu satırlarla dile getirmiş bknz;
#34270859

Benim çok haklı ve yerinde bulunduğum bir gönderme olmuş. Şahsi fikrim, iktidarların, makam mevki sahiplerinin gelip geçici olduğu fakat sanat icra eden bir sanatçının yandaşlık neticesinde, bal tutan parmağı yalayan eşek arısı gibi vız vız iktidarı yalamasının aşağılık bir hareket olduğu yönünde. Kendileri bilir, kimseyi yargılayacak değiliz, devran hep döner.

Antika Titanik, isimden anlaşılacağı üzere yeni versiyon 2019 yapımı bir gemide geçiyor. Kahramanlarımızın başı kitabın sonuna denk dertten, olağandışı olaylardan kurtulmuyor. Beklediğimden de iyi bir kitap karşıladı beni, çok güldüm, çok da düşündüm ne yalan söyleyeyim, bilen bilir felsefi terimlerle aram pek iyi değil. Kitabı beğendim. Okumak isteyen arkadaşlara Dublörün Dilemması sonrasında Korkma Ben Varım sonrasında Ruhi Mücerret en son da Antika Titanik olarak okumalarını öneririm. Kitap seri değil fakat yazar her kitabında eski kahramanlarına atıfta bulunuyor ve bu jest tam kitabın ortalarında bir yerlerinde karşınıza çıkınca mütemadiyen gülümseyip zevk duyuyorsunuz bunu kaçırmanızı istemem.

Şimdilik hoşçakalın, ben buralarda bir sonraki kitabı dört gözle bekliyor olacağım.

Tam beş yıldır yolunu gözlediğimiz Antika Titanik bitti ve ben karışık duygular içindeyim.

Murat Menteş’in bize son selamı 2013’te Ruhi Mücerret ile gelmişti. O zamandan bu yana Türkiye’de o kadar çok şey değişti; roller, kimlikler ve hayatlar allak bullak oldu ki! Bu anlamda eleştirmenin ilk kurbanlarından sayılabilecek olan Murat Menteş nasıl bir şeyle karşımıza çıkacak diye elbette merak ettik.

Nihayetinde Eylül ayı, Antika Titanik ile geldi. Kitapla ilgili karışık hisler taşıyorum derken, önce olumsuzundan başlayayım. Yer yer çok sıkıldım. İlerlemedi kitap. Halbuki eski kitapları fışt diye kayıp gider, dank diye sonu gelirdi. Bu çok süratli gitmedi yani…

Ama onun dışında bir Murat Menteş romanında aradığınız yahut alışkın olduğunuz pek çok şeyi bulabiliyorsunuz burada da. Zekice cümleler, vurucu sözler, aforizmalar… Mesela ‘İkinci karım Serap'la, tek ortak yönümüz aynı gün evlenmiş olmamızdı.’ cümlesi çok hoştu bana göre…

Murat Menteş, adım adım totaliterleşen ülkemizde, söyleyebileceği şeyleri daha üstü kapalı bir şekilde söylemiş aslında. Mesela bir zamanlar hayranı olduğu(muz) Orhan Gencebay’ın kula kulluk eder hale gelişini öyle zekice tenkit etmiş ki! Siyaset yazmadan siyaset eleştirisi buna denir. ‘Fikir değiştirmiyorsan, yeterince düşünmüyorsun demektir.’ diyerek ülkede tıkanan ve blok hale gelen siyasal hizipleşmeye gönderme yapıyordu.

Bazı kişilerin ve olayların hiç de öyle yıllarca düşündüğümüz gibi olmadığını yüzümüze vuran şu cümlelerin de tarafımca altı çizildi. ‘Özgürlüğün eşlik etmediği kararlar ve eylemler manasızdır’ ve ‘Gerçekler seni özgürleştirir... Ama önce aptallaştırır.’

Keza, Mısırlı diktatörlerin, uyduruk, aslı astarı olmayan bir terör örgütü üzerinden iç ve dış düşmanlar geyiği yapmasını da şu şahane sözlerle makaraya almış; Seçmenleri ‘iç tehdit’ ve ‘dış mihrak’ martavallarıyla kandırmayı sürdürebilmek için bizi tümden yok etmiyorlar. Uydurdukları teranelere, zamanla kendileri de inandılar.

Sonu çok başarılı bir şekilde bağlanmıştı bana göre. Refik Risk'in Şifa Şavk aşkı ise efsaneydi doğrusu...

İlk defa Menteş okuyacaklar için hikaye fantastik gelebilir. Ama zaten öyle, onun bütün hikayeleri fantastik. Zaten tabiri caizse, romanın özeti Sf. 95’teki şu cümlede gizli idi;

‘Ah adamım. Gencebay şarkısı çalınan bir Tarantino filmindesin, haberin yok.’

Merhabalar Antik Titanik’te yazarın diğer kitaplarında olduğu gibi ironik ve duygusal kelimeler had safhadadır.Olaylar Titanik gemisinde farklı farklı olaylar ele alınmış ; Başrolde felsefe profesörünün hafızasını kaybetmesi ve çevreyi anlamaya çalışması,Dedektifler,Gençleşenler gibi ilginç olaylar yer almaktadır.Hayatı felsefenin tüm bakış açılarından değerlendirmiş yani ; nihilizm,rasyonalizm,yaradılışın gerçeği,günümüzün en büyük sorunu olan depresyona yer verilmiştir.Okuyacak olanlara şunu da belirtmek isterim +18 olan yerler mevcut.Kitap tam olarak çağımızın en büyük sorunu olan cehalet ve demans(bunama) ayrıntılı bir şekilde vurgulanmıştır.Diğer kitapları kadar iyi bulamadım.
Keyifli okumalar dilerim

Nasıl ve nereden başlasam bilmiyorum, Afili Filintalar mı desem yoksa 'Korkma Ben Varım' mı desem bilemedim. Aslında ben Murat Menteş'i 'Ruhi Mücerret''ten önce ve sonra olarak değerlendiriyorum artık. 'Dublörün dilemması' ve 'Korkma Ben Varım' ile farklı, dinamik bir kalemi olan usta Menteş, 'Ruhi Mücerret' gibi bir 'Antika Titanik' ile geldi yine karşımıza. Neden? Evet çok kalabalık, yine karman çorman bir hikaye, fantastik, aşk soslu ve bol alıntılı. Merak seviyemizi belirli seviyede tutan ama asla daha fazlasını vermeyen. Sanki yazar daha farklı şeyler yazmak istemiş de yazamamış, yazmak istememiş gibi kitap uzadıkça uzamış. Okurken ne zaman bitecek diye bakıp durdum sonuna. Ya yazar artık belirli bir yaş aralığını hedeflemiş yada benim gözümdeki Menteş zaten hiç yokmuş. İlk iki kitabıyla hala başucumda olan yazar artık eski haline dönerse çok mesut olacağım. Çoğu mecrada kendini tekrar eden yazar sıfatıyla bahsedilmiş kendisinden evet haklılık payı yok değil karakter betimlemeleri, olay yerleri, kitaplar arasındaki ufak göz kırpmalar var, sadece beni rahatsız eden seviyeyi düşürmesi yazarın.

Diğer yanda kitabı beğenen oldukça fazla bu da sanırım beklentiyle açıklanacak bir durum. Ben, 'Korkma Ben Varım' kitabını üçüncü kez okuyayım en iyisi. Antika Titanik'i ben hiç sevmedim çünkü.

DUF! Menteş yine bitmesini istemediğimiz, bitince havada asılı kaldığımız bir kitap yazmış. İnşallah bir 5 sene daha beklemeyiz. Neyse, dünyanın sonu değil, kitabın sonu!

Klasik bir Murat Menteş kitabı. Daha önce kendisini hiç okumamış olsaydım muhtemelen hayran kalırdım Antika Titanik’e. Zekasını ve kelimelerle oyununu her zaman takdir ettiğim bir yazar. Ancak, sanırım kendisinin yeni denizlere yelken açması gerekmekte. İlginç kelime oyunları, kısa tarihi bilgileri, her kısımda başka yazarlardan alıntı yapması hoş ama sürekli kendini tekrarlaması sadık okuyucularını artık heyecanlandırmamakta. Antika Titanik çok akıcı, komik ve bol aforizmalı. Bu kadar fazla aforizmaya gerek var mı ? Bence yok. Murat Menteş’e ait kitaplar arasında herkesin favorisi olan vardır muhtemelen, benimki de Korkma Ben Varım. Müntekim Gıcırbey karakterini kadar iyi tasarlanmışı diğer kitaplarda yok zira. Kendisi yine yazsın, hep yazsın ama bize o keskin zekasının diğer hünerlerini de göstersin. Biz yine seve seve takip ederiz.

Kitabı elinize aldığınız andan itibaren konuya dahil olup meraklanmaya başlıyorsunuz. İlk defa Murat Menteş okuyacak arkadaşlar sözlerin farklı kullanımından rahatsız olabilirler. Felsefe severler için günümüzde yazılmış en iyi felsefe kitabı olabilir. Kitabı bitirmemin hüznüyle sonunu görme heyecanını bir arada yaşattı. Bitmeseydi iyiydi. Murat Menteş bir röportajında “okuyucuyu jete davet etmeyi uygun buluyorum” demişti. Dediğini yapmış. Kitabın konusu hayranlık uyandıran cinsten. Tavsiye ediyorum.

Silinmiş ve güncellenmiş hâli de anlamlı bir sebep olmaksızın reddedilmiş incelememi yorumsuz olarak ekliyorum... (Spoiler içerebilir veya içermeyebilir)

Bazı örnek alıntılar:

"Müminlerden memnun musunuz? Ben... tamam, varlığınıza inanmıyorum, fakat müminlerinizin de size gerçekten inandığından kuşkuluyum.

Bence, din, Tanrı'ya uygun bir yaşam alanı değil. Bilgiyi hiçe saydığı, merakı dışladığı gibi inanç da içermiyor. Totoloji ve oksimoronla örülü, yüzeysel dizgeler.

Üslubunuzu ve yöntemlerinizi sorgulamak bana düşmez ama gerçekten insanları cayır cayır yakıyor musunuz?

İnsanların size iman etmesi, cidden önemli mi? İtaat ve teslimiyet talebiniz, ilahi azametinizle çelişmiyor mu? Katliamlar, tabii felaketler, işgaller, hastalıklar, kazalar, terör ve daha bin türlü kaynaktan doğan acılar sizin katınızda kafirleri cehenneme hazırlayan egzersizlerden mi ibaret?

Piyasaya sürülmüş, artık indirim reyonunda teşhir edilen bir tanrıya yönelmenin neresi kutsal?

Hiç kimse hayatı kuşatan ve ömrün her anına değer katan manayı dinden tedarik edemiyor. Zayıflık, dini inancın yapısal özelliği. Din politik, ekonomik ve sosyal alanlara sızdığında ise siyasi iktidarı, kârı, ve her türlü zaferi (ötekini mağlup etmeyi) kutsayan bir patolojik formasyona dönüşüyor.

Ne yapsam acaba? Kelime-i şehadet getirip İslamiyet'e döneyim. Kızın hoşuna gider. Nasıl olsa din, inanç gerektirmiyor.

Araplara felsefe öğretiyorum. Geç olsun temiz olsun.

O (Atatürk), Kahire Kızılları'nın öncülüğünde Mısır'ın muasır medeniyet seviyesini aşma idealini benimsemesini sağlardı. Hiyeroglifler ve Arap alfabesinden sonra Latin harflerine geçerdiniz. İkinizin mum ışığında yemek yiyip kırmızı şarap içtiğinizi hayal edebiliyorum. Resmi romantizm ve törensel cilveleşmenin ardından, meydan muharebesi harareti taşıyan tutkulu vuslat...

Dinin bir baskı aracına dönüşmemesi için laikliğin elzem olduğunu söylüyorduk.

13 kız çocuğuna tecavüz eden Fathi Touhaf adlı bir sapık, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmıştı. Eh, kız çocuklarının, ilk regl gününde olgunlaştığına dair fetvalar çoktan hazırdı. Libidosunun dikine giden ulemamız böyle buyurmuştu.

Endişelenmemesini söyleyip 'Yattığın kadın benim büyükannemdi' dedim"

Okuduğum ilk Murat Menteş kitabı oldu.
Kısa bölümler halinde olmasaydı tamamlayamazdım sanırım.
Kitabın kapağı gibi cafcaflı karakterler, cafcaflı bir anlatım var. Aşırı ve aykırı durumlardan dolayı her şey sahne ışıkları altında gerçekleşiyormuş hissi veriyor. Olaylar birbirine bağlansın diye sündürülüp, zorlanmış . Sürekli laf oyunları, absürt betimlemelerle karşılaşıyoruz. Nerdeyse sayfa başına iki aforizma düşüyor. Bir de baş karakterin olaylar karşısındaki ciddiyetsiz, gerzek halleri kitaptaki güzel, düşündürücü yerleri anlamsızlaştırmış. Okurken boğulduğumu hissettim, yordu beni. Kitabın bir türlü içine giremedim. Hal böyle olunca Titanik bensiz yolculuğa çıktı .

Şu ana kadar dört romanını da okumuş bulunduğum, çok sevdiğim yazarım Murat Menteş beni yine yanıltmadı. Yine harika bir roman yazmış. Bundan önceki romanlarını okumayanlar için biraz garip gelebilir dili ve anlattıkları o yüzden işe ilk romanından başlayın son olarak da Antika Titaniği okuyun derim. Zira bilenler bilir her kitabında diğer kitaplarındaki karakterlere az da olsa yer verir. Not: Toplu taşıma araçlarında okurken güldüğüm için etraftaki insanlar biraz garip bakmışlardı. Bu garip bakışlara maruz kalmak istemiyorsanız toplu taşımada okumayın.

En sevdiğim yazarlardan olan Murat Menteş’in yeni kitabının çıktığını duyunca hemen alıp okumak istedim. Eylülde basılan kitabın birinci baskısına yetiştim (Kitabın ilk baskısı yüz bin adet yapılmış).

Kitapta yazarın diğer romanlarından kahramanlar da konuk olmuşlar. Onlara rastladığım bölümlerde tanıdık birilerine rastlamışım gibi mutlu oldum, gülümsedim :-)

Yazarın her kitabında olduğu gibi Antika Titanik’te de Alper Canıgüz’e bir selam vardı. Kitabın kahramanlarından biri Canıgüz’ün son kitabı Kan ve Gül’ü okuduğunu ve çok sevdiğini söylüyordu.

Kitabın sonu açık kalmış. Bazı bloglarda bu durum kitabın devamı gelebilir diye yorumlanmış ama ben kendi adıma buna katılmıyorum. Korkma Ben Varım da açık sonla bitmişti ama yıllar geçmesine rağmen kitabın devamı gelmedi. Bence her şeyi bir sona bağlayıp kesin bir final yazmak yazarın tarzı değil.

Kitabın kapağı bana çok yorucu geldi. Yazarın kitaplarındaki tempoyu vurgulamak için böyle karmaşık bir kapak tercih etmiş olabilir ama kapağa bakmak başımın ağrısına sebep oluyordu diyebilirim. Bu kadar karışık ve renkli bir kapağa hiç gerek yoktu bence.

Yazarı sevenler Antika Titanik’i kaçırmayacaktır ama bence bu kitap, yazarın diğer kitaplarına göre biraz vasat kalmış. Bu yüzden yazarla ilk kez tanışacaklara Antika Titanik’i önermiyorum.

Yazarın okuduğum dört kitabı benim için şu şekilde sıralanıyor:
Ruhi Mücerret > Korkma Ben Varım > Dublörün Dilemması > Antika Titanik

Kitapla ilgili ayrıntılı yorumuma ve altını çizdiğim cümlelere blogumdan ulaşabilirsiniz: https://suleuzundere.blogspot.com/...-antika-titanik.html

Yine been. :)
Hani elinize kağıt kalem alıp bir şeyler yazmak istediğinizde, yazılmamış kelime, söylenmemiş söz kalmamış gibi hissedersiniz ya bunu sadece ben hissediyor da olabilirim. Yine tam olarak öyle hissediyorum. Merak etmeyin spoiler yok. :) Öncelikle daha önce Murat Menteş okumadıysanız bu kitapla başlamamalısınız. Yazar kitapta diğer üç romanına bol bol atıfta bulunmuş. Bazen hatırlayıp gülümsemek ve taşlar arasında boşluklar kalmasın istiyorsanız diğer üç romanı okumalısınız. Atıf demişken bence kitap bir atıflar bütünüydü. Bir sürü ünlü isme, kitaba, mekana, filme, şarkıya... Ben ufuk açıcı buldum. Yeni kelimeler, felsefik bakış açılar, güncel sorunlar... kitapta yok yok! Murat Menteş’in yaratıcılığı konusuna Hatay Okuma Grubu olarak bir kere daha değineceğiz belli oldu. Kitabı tavsiye ediyorum fakat diğer kitapları okuyanlara.. Son olarak kitapta geçen tüm şarkıları https://youtu.be/RUvJJqYaUxM , kitabın afilli kapağıyla yapılan tanıtımını https://youtu.be/x_RBeFH_cZQ ve “Bana sorarsanız Titanik dünya hayatını temsil ediyor. 4’te 3’ü sularla kaplı yerkürede bitmeyen, batmayan hiçbir şey yok. Varlık, yokluğa teşne. Titanik; siz, ben, herkes, hepimiz gibi kendi akıbetine doğru ilerledi. Rota, hız, hedef... bizi Yahya Kemal’in şiirindeki “Meçhule giden bir gemi” konumundan kurtaramaz. Sırra kadem basmaya mahkumuz. Buzdağı peşimizde.” alıntısını bırakıyorum. Sürpriz sonlu kitaptır. Sevgiler. :))