Armıdan Fırat'ın Öte Yanı kitabında bulunan 21 öykü, 1966 yılında yayımlanan Armıdan kitabında yer alan 44 öykü arasından seçilmiş.Geriye kalan 23 öykü ise daha sonra "Atina Tuzun Var Mı?" adıyla kitaplaştırılmış Aras Yayınevi tarafından.Orijinali Ermenice olan öykülerin çevirisini Silva Kuyumcuyan yapmış.Yayınevi kitapta bolca dipnot kullanmış kitabın sonunda da kitapta bahsedilen yer adlarının günümüzdeki adlarını eklemiş.Çok da faydalı olmuş okuyucu açısından.
1886-1978 yılları arasında yaşayan Hagop Demirciyan Mıntzuri'nin köy ve köylüyü anlattığı öykülerinde sadece Ermeni köylüsü değil Türk, Kürt, Kızılbaş köylüleri de yer alıyor.
Mıntzuri'nin anılarının, yoğun yer tuttuğu Armıdan Fırat'ın Öte Yanı kitabında bulunan öykülerde en çok dikkatimi çeken kadınların durumu, konumu oldu.Erkek çocuklarının genç yaşta evlendirilmeleri çok yaygınmış.Evlilik yaşı 8-10 yaşa kadar iniyormuş.Tercih edilen gelinler ise erkekten büyük ve güçlü olsun isteniyormuş.Evi, ahırı süpürüp, su taşısın, tarlada çalışsın, iş gücü sağlasın eve yeter ki.Çoluk çocuk ilerde nasılsa olur.
Kadının kocasının soyadını aldığı gibi iç güveyi giden damat da gittiği evin soyadı ile çağrılırmış.Önemli olan soyun sürdürülmesinden çok ocağın tütmesi, ismin kaybolmamasıymış.
Anadolu'nun kültürel mozaiğini gözler önüne seren, buram buram köy kokan, köyü yaşatan bu öyküleri çok sevdim.Kesinlikle okuyun derim.
