Hristiyanlardan yedi yüz yıl önce din reformu yaparız, Japonlardan yetmiş yıl önce Batı üstünlüğü karşısında varlığımızı kurtarnak için gözümüzü açarız; İstanbul'un fethi yıllarında Batı'yı içinden çıkardığımız Orta Çağ karanlığına kendimiz girer, üç silahlı gemiye boyun eğen Japonya'yı kırk yıl içinde büyük devlet yapan uyanış, bizi bilakis Batı önünde büsbütün çöküp dağılma yoluna götürür.