Aydınlanma Nedir?

Burjuvazinin temsil ettiği sistem (kapitalizm) başından itibaren; 1) Sermayenin emek üzerindeki egemenliğine ve sömürüsüne, 2) Kapitalist-emperyalist ezen ülkelerin, dünyanın dörtte üçünü kapsayan ezilen ülkeler üzerindeki yıkım ve talanına, tahakkümüne, sömürüsüne dayanır. Dolayısıyla burjuva aydınlanması, burjuva laikliği, burjuva insan hakları ve özgürlüğü, toplumun egemen, yönetici, elit kesimleriyle sınırlıdır. Emekçi sınıflara ve ezilen halklara gelindiğinde ise, burjuva aydınlanması, gericiliğe, ortaçağ karanlığına, dinciliğe, despotizme, yıkıma, talana, köleliğe ve sömürüye dönüşür. Emekçiler ve ezilen halklar, burjuvazinin istediği ve sınırladığı kadar “aydınlanabilirler”, ötesi yasaktır. Burjuvazinin ideologları, burjuva aydınlanmasının bu güdüklüğünü perdelemeye çalışır. Onlara göre, aydınlanma aklın egemenliği demektir ama, bu “aklı” burjuvazi ve onun devleti temsil etmektedir. Böylece “aklın egemenliği”, burjuva sınıfının ve onun devletinin egemenliğine dönüştürülür. Emekçiler ve ezilen halklar kendilerine dayatılan bu akıl kadar “akıllı” olabilir. Emeklerini kime satacaklarına (yani kim tarafından sömürüleceklerine) karar verebilecek kadar “özgür” olabilirler. Mülkiyetleri ne kadarsa o kadar “hak sahibi”dirler. Kısacası, paran kadar aydınlanırsın, özgürleşirsin ve hak sahibi olursun. Burjuvazinin sistemi böyle işler.

Sayfa 68 - Bilim ve Gelecek Yayınları - Marx ve Aydınlanma - +1

Ûs

"Doğal durumda insan egemen tanımıyordu, her birey bir başka bireyle eşitti ve en yetkin bağımsızlıktan yararlanıyordu; doğal durumda çocukların babalarına bağımlılıklarından başka bağımlılık yoktu." -

Denis Diderot

Bilim ve Gelecek Yayınları - Aydınlanma filozoflarından seçme metinler

Reklam

Ûs

"Halkın ya da genel olarak toplumun insanca yaşamak hakkını savunan bu insanlar ne gariptir ki, orta ya da alt katların insanları değildi.

Montesquieu de,

Voltaire de üst sınıftandı. Montesquieu soyluydu ve zengindi, Bordeaux Parlamentosu’nda çok önemli bir görevi vardı."

Bilim ve Gelecek Yayınları

Ûs

"Fransız aydınlanmacılığı her koşulda devrim düşüncesini akla getirir, nitekim

Jean-Jacques Rousseau’nun

Toplum Sözleşmesi adlı yapıtı Fransız Devrimi’nin erken zamanda yayımlanmış bir bildirisi gibidir. Oysa

Immanuel Kant’ın aydınlanmacılığı siyasal hiçbir yönü olmayan bir düşünme biçimidir.

Immanuel Kant devrim düşüncesine yabancıdır, hatta karşıdır. O bir devrimin birtakım önyargıları ortadan kaldırırken onların yerine daha başka önyargılar getirdiğini söyler."

Bilim ve Gelecek Yayınları