Beni Asla Bırakma Kazuo Ishiguro

Bir alıntı paylaşamadan bitirdiğim kitap. Alıntı nedir; beğendiğimiz bir betimleme, özlü söz, farklı bir anlatım, vs... Çok ilginç değil mi? Kitabı okuyanlar da çok az alıntı yapabileceklerdir. Lakin bu kitabı değersiz yapmıyor, konunun bütünü bir trajedi zaten. Üç bölümden oluşuyor kitap, birinci bölüm çocukluk ve okul evresi ki okul bildiğiniz okullardan değil, öğretmen yerine gözetmenler var, ikinci bölüm kulübelerde yaşamların devam ettiği gençlik dönemi de denilebilir, üçüncü bölüm bakıcı ve bağışçı olma evresi... Yaşadıkları hayat onların hayatı değil, bir görev uğruna yaşayan hayatlar ve tam manasıyla ne olduklarını net bilmemeleri...Kitabı okurken filmini izlediğimi hatırladım, bu ayrıntıyı bilmeden kitabı satın almıştım. Anlatım tarzı, kurgusu belki sizi kesmeye bilir, lakin işlenen olay çok ilginç ve okurken acaba ben onlardan biri olsaydım ne yapardım diyorsunuz ve bunu dediğiniz an kitap etkili oluyor zaten, bunu demediğiniz zaman eminim ki kitap değerini yitirecektir. Yazarın bölümler arasında bazı konuları bağlamasında ustalık çok net gözüküyor ve bence kurguda başarı şu yönüyle de dikkat çekebilir; kitabın asıl konusunu birden ortaya dökmüyor yazar, yavaş yavaş netleşiyor. Bu son söylediğim tuhaf gelebilir ama bu şekilde yazabilmek bence kolay değil...

Hatır için çiğ tavuk yiyip de zehirlendiğim bir haftasonundan sonra, bu satırlar sadece söz verdiğim için. (Bazen sözümü tek seferde tutabiliyorum, bazen de aynı sözü defalarca tutamadığım oluyor: Seviyorum seni canım sigaram!) Yoksa incelemelerle ilgili değişmeyen şeyler yine var; hâlâ sıkılıyorum, hâlâ kitapla aramda engel gibiler (tabi ki hepsi dahil değil) ve hâlâ soğuk zihnim vs..

Bazı kitapların seyri sırlarla devam eden bir örgü. Bazı kitaplar seni bir "zaman makinesi" nde yolculuğa çıkaran ağaç dalları. Bundan hoşnut olmuyorum çoğunlukla ama bu sefer işler sandığım gibi olmadı. Çıktığım zaman yolculuğunda, "neler oluyor?" diye sorarken, bir yandan da sanki bir şeyleri biliyormuşum gibi bunalmadan, yorulmadan, sakince gezindim, sayfalar arası.

Üç şey (onlara bir isim veremedim henüz);
Ruth; kim ne derse desin, kızgınım ona.
Tommy; bazen bir Tommy düşüyor hayatınızın ortasına.
Kathy; saklı yanım..

(Çay bardağımı dolduracağım. Birazdan geliyorum.)

Geldimm!.. Çayı bardağıma doldururken, kardeşimin, daha çok küçükken sorduğu bir soru geldi aklıma;
"Öleceksek, neden yaşıyoruz?"..

İşte o; üç şey, bir gün öleceklerini bilerek, bedenlerindeki parçaların eksilmesini göre göre yaşıyorlar. Çok da farkımız yok aslında. Bu yüzden soruya geri döndüğümde 'neden değil nasıl yaşıyoruz?' a dönüşüyor cümle..

Ve nasıl'dan sonra durur ân.. Kendinle kalmalısın artık ve çekiliyorum burdan..

Dilediğinde bu hikayeye tanıklık edebilirsin..

Kazuo ishiguro ile tanışmadan önce tedirgindim biraz, distopik bir roman olduğu için tercih ettiğim bir kitap oldu. Ancak güzel bir konuyla (sanırım buna benzer bir film de izlemiştim, belki de bu kitabın filmi çekilmiştir bilmiyorum, araştırmadım) birlikte anlatımı ve kurgusu gayet başarılıydı. Diğer romanlarını da merak ediyorum. Onlar da başarılıdır eminim. Tavsiye ediyor, keyifli okumalar diliyorum.

Kitap, bilim kurgusal bir temel üzerinden ilerliyor. Bu, Hailsham adlı bir okulda yetişmiş üç bağışçı Kathy, Ruth ve Tommy'nin hikayesi. Yani organlarının hasadı yapılmak amacıyla yetiştirilen binlerce çocuktan üçünün hikayesi. Nasıl yetiştiklerinin, neler hissettiklerinin, insanlara neler hissettirdiklerinin hikayesi. Kitap boyunca klonlanma mevzusunun etiğini sorgulayacağınızı düşünüyorum. En azından benim için durum böyle oldu. Aslında yazarın yarattığı dünyanın zihniyetine vicdanen anlam veremedim -olabileceğine inanmak istememiş olabilirim- ama uzak bir gelecekte belki de hepimizin gerçekliğine dönüşebilecek bir dünya olabilir. Bilemiyorum, kitaptaki karakterlerin sevgisi, masumiyeti o kadar gerçekti ki maruz kaldıkları yaşam, varoluş amaçlarını düşününce her şey acımasızlıktı ve inanılmaz derecede üzücüydü. Hem çok severek hem de üzülerek okudum.

Konu olarak bana ilk başta Island filmini hatırlattı ama aslında çok daha farklı bir konusu varmış. Island filminde kendilerinin ne amaçla kullanıldıklarını bilmeyen insanlar vardı. Burada ise her şeyin bilincinde olan ve buna rağmen hiç itiraz etmeyen, kaderlerine razı gelen insanlar var. Ve bu durum onlar için o kadar normal ki; Ya nasıl olur da buna razı gelirsiniz dediğim çok oldu.

Nasıl anlatacağımı kesinlikle bilmiyorum şu an. Hikaye distopya türünde. İsmi her ne kadar aşk hikayesini çağrıştırsa da ana konu aşk değil. Hatta sonlara kadar lafı da geçmiyor yalnızca belli belirsiz hissediyorsunuz.
Aslına bakarsanız kitap kendini okutuyor. Hepimizin hayal ettiği hastalıkların bittiği bir dünya anlatılmış kitapta ama okurken hiç bu açıdan bakamıyorsunuz ve tıbbın bu kadar ilerlemesi hiç de iyi bir şeymiş gibi gelmiyor.
Beni kitabı okurken asıl rahatsız hissettiren şey ise umutsuzluktu. Herkesin kaderine böylesine boyun eğmiş olması beni çok rahatsız etti hatta boğdu ve bir an önce bitirme isteği uyandırdı.
Değinmek istediğim bir diğer konu ise kitabın kapağı. Korku filmlerinden fırlamış gibi. Bunu çok aramışlar mıdır acaba...
Herkese iyi okumalar.

Oldukça etkilenmiştim okurken. Yedek parça vazifesi gören insanların garip hikayesi. Çarpıcı, hüzünlü ve düşündürücü bir gelecek öngörüsü. Belki bir distopya belki bir bilim kurgu olarak görülebilir.

Alışılmışın dışında bir roman. İlk başta hiçbir şey anlamadım; ama ilerledikçe hayata karşı farklı bir bakış açısıyla bakmamı sağladı.