Rideau'nın dilinden dinleyelim: Bergson'un eserinde, " çağırış elemlidir, cevap sakindir: Bu, içsel merak ve sıkıntıdan fazla bir şey, sanki konuşan bir düşüncedir; derinliklerin sezgisi fikrin ışığında aydınlanmaktadır: Kuvvetle disiplinli bir düşünce, çok kere heyecana hakim olan, lirizmi dizginleyen aydınlık. Bergson bir Pascal'ın bir Spinoza'nın veya bir Biran'ın mistik hayatını ve o hayatın dramını şiddetle yaşamış değildir; o gözetlemesini bilen bir bilgindir, lâkin laboratuvarı bütün hayat ve bütün dünyadır.
Comte, Kant'ın açık bıraktığı ümit kapısını da kapatmakla insan düşüncesine yeni ve evvelkisinden başka bir istikamet vermek istemişti. Fakat insan şuuru deneylerin ötesinde mutlak hakikati bulmak için araştırmalar yapmaktan vazgeçmedi.