Beyel'in Yas Tutanları
Gulam Hüseyin Saedi
Yorumlar ve İncelemeler
Hakkında İran'ın Oğuz Atay'ı ya da Marquez'i gibi benzetmeler duyabileceğiniz yazarın 8 öyküden oluşan kitabı. Öyküler aynı köyde ve köydeki kişilerle geçiyor olsa da birbirine bağlı denilemez aslında.
Inek öyküsü (ki filme uyarlanmış, bir kere de ben söyleyeyim) ve köpekli öykü özellikle çok çok etkiledi beni. Yoksulluk ve çaresizlik fazlasıyla hissediliyor olsa da yazar bu durumdan şikayetçi bir tavır takınmadan yazmış öyküleri.
Çan sesi eşliğinde çaresizlik hüküm sürüyor sanki bu köyde. İnsanın kötücüllüğü ve anlayışsızlığı burada da fazlasıyla mevcut. Genel olarak hissettiğim şey "üzülmek" oldu kitap boyunca.
Yazar Marquez(
Gabriel Garcia Marquez) gibi büyülü gerçekçi olarak ifade edilse de Marquez'e benzetmeyi biraz zorlama buldum. Hatta İranlı bir şair “Marquez’den önceki Marquez” demiş. Marquez gibi önünde zahmetsiz bir yol olmadığı için Marquez gibi popüler olmadı denilmiş. Bunu biraz överken abartmak gibi algıladım ben ama bilemem yine de. Belki de alıştığımız tarzdan oldukça farklı bir büyülü gerçekçilik (hala yoktu bence) olmasından dolayı olabilir. Diğer eserlerini de okumak lazım belki tam bir fikir edinebilmek için.
Deməli belə;
Cənubi azərbaycanlılarından olan Saedi, XX əsr İran ədəbiyyatının parlaq nümayəndələrindən biridir. Əziyyətli, faciəli, ürəkağrıdan bir həyata sahib biri.
Siyasi görüşlərinə görə dəfələrlə həbs olunub, işgəncələrə məruz qalmış, öz vətənindən qaçmaq məcburiyyəti və dəfələrlə intihara cəhdləri...
Müəllifin özü haqqında dediyi bir ifadəni paylaşacam sizlərlə;
Hər işi başlayarkən istəmişəm ki, onu tez bitirim, ondan tez xilas olum. Bir hamilə qadın kimi doğmağa tələsmişəm. Elə bu səbəbdən də həmişə ölü uşaq doğmuşam!
"Bəyəl əzadarları"ndan danışım biraz.
Kitabdan 8 hekayə var, onların hər biri Bəyəl kəndində və onun ətrafındakı bir neçə kənddə keçir.
Demək olar ki, hekayələrin hamısı metaforlarla zəngindir. Bildiyim qədəriylə kitaba film də çəkilmişdir.
Kitabı farscadan tərcümə edən 
Ariz Tarverdiyev xüsusi təşəkkürümü bildirirəm, bütün suallarımı təmkinlə cavablandırdığı üçün.
Davam edəcəyim yazıçılardan oldu.
