Bilim ve Şarlatanlık
Hüseyin BatuhanBilim ve Şarlatanlık Sözleri ve Alıntıları
Bilim ve Şarlatanlık sözleri ve alıntılarını, Bilim ve Şarlatanlık kitap alıntılarını, Bilim ve Şarlatanlık en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Bilgisizlik; akıllıları çekingen, akılsızları cüretkâr yapar. Aynı bilgisizlik şarlatana bazen çözümü en güç problemleri çok 'kolay' gösterir.
Sayfa 45Kitabı okudu
Pandemide bu tipleri bol bol gördük
Teorik şarlatanlıklarda 'bilgiçlik taslama' eğiliminin ağır bastığı görülecektir. Hatta hiç anlamadıkları, en azından uzman olmadıkları alanlarda yeni bir çığır açma sevdasında olanlar da var. Yüzyılların birikimiyle binlerce aklı başında bilim insanının alın teri ürünü olan en sağlam bilimsel teorileri bir çırpıda alaşağı etmeye kalkışan bu kişiler arasında oldukça bilgili hatta akıllı olanlar bulunmakla birlikte, genellikle uzmanlık alanları dışında boy gösterme hevesine kapıldıkları için 'gülünç' olmaktan kurtulamıyorlar. Ancak bu onların bilgisiz halk yığınlarının gözünde bazen bir 'deha' gibi görülmelerini engellemiyor. Tam tersine, lise hatta üniversite eğitimi görmüş insanlarda bile bazen bu izlenimi uyandırabiliyorlar.
Sayfa 15Kitabı okudu
Ne yazık ki Türkçe'de 'information' sözcüğünün bir karşılığı olmadığı için, burada da 'bilgi' sözcüğü kullanılıyor. Eskiler bu tür bağlamlarda 'malumat' sözcüğünü kullanırlardı. Bana kalırsa herhangi bir kavram karışıklığına yol açmamak için ('information' karşılığı olarak) belki 'öğreni' deyimi kullanılırsa daha iyi olur, çünkü bir öğreni ve ya enformasyon yanlış olabilir, ama bilgi yanlış olamaz. Bu, özellikle "bilimsel" dediğimiz bilgiler için geçerli, zira biz bu bilgiyi (dar veya teknik anlamda) "doğru olan, üstelik doğruluğu yeterince belgelenmiş inanç" diye tanımlıyoruz.
Sayfa 35 - Cogito, YKY
Mesela aşı karşıtlığı yapan ve bitkisel tedaviler öneren şarlatanlar
İleride inceleyeceğimiz şarlatan tiplerinin ezici çoğunluğu belli bir bilim dalında daha önce uzmanlaşmış olsalar da 'amatör' bile sayılamayacakları alanlarda at oynatmaya kalkan kişilerdir. Düşünün, adam 'kanser' konusunda hemen hiçbir şey bilmiyor, herhangi bir araştırma da yapmamış ama kanserin hem de her tür kanserin ilacını bulduğu iddiasıyla ortaya çıkabiliyor. Neymiş, Muğla yöresinde zakkumun kansere iyi geldiğini 'bazı gözlemleri' sonucunda keşfetmiş, yalnız keşfetmekle kalsa yine iyi, hemen 'hastalarını' tedaviye başlamış. Kendisi kanser uzmanı değilmiş, ne yazar? Bulduğu ilaç işe yaramış mı yaramamış mı, siz ona bakın! Kendisi yaradığını iddia ettiğine göre demek gerçekten de yaramış, daha ne istiyorsunuz?
Sayfa 52Kitabı okudu
Nasıl ve nereden bildiğini kanıtlayamayan bir kimse bir şey bilmiyor, sadece bildiğini sanıyor demektir. İlerde inceleyeceğimiz bütün şarlatanlarda şunu görüyoruz: Şu veya bu nedenle bir şeye inanıyorlar ve belki de inançları kendilerine çok "açık seçik" göründüğü için birşey bildiklerini sanıyorlar.(Şarlatanlığa bu bakım dan "bilgisel sanrı" -epistemic illusion- da demek mümkün.)
Sayfa 37 - Cogito, YKY
Bilgisizlik akıllıları çekingen, akılsızları cüretkar yapar. Aynı bilgisizlik şarlatana bazan çözümü en güç problemleri çok "kolay" gösterir.
Sayfa 41 - Cogito, YKY
Bir inanç insanın kafasına ne kadar kolay girerse, oradan o kadar zor çıkar!
Sayfa 115Kitabı okudu
İnsan ne derece bilgisizse, bilginin o derece kolay elde edilebilir bir nimet olduğunu sanıyor.
Sayfa 280Kitabı okudu
Bu konuda istatiksel bir araştırma yapmış değilim; ancak şarlatanların sayıca halis bilim insanlarından daha kalabalık oldukları, daha da önemlisi, seslerini halka çok daha fazla duyurabildikleri anlaşılıyor. Buna pek şaşmamalı; zira bilim insanları başka bilim insanlarına hitap ettikleri hâlde, şarlatanlar sokaktaki adama seslenirler. Bu nedenle örneğin bizde Niels Bohr'un adını (üniversite bitirmiş olanlar da dâhil) pek az kişi duymuştur ama Däniken'in adını duymayan kalmamıştır. Oysa Niels Bohr, Einstein, hiç değilse Max Planck ayarında bir fizikçidir. Däniken ise bir ortaokul öğrencisi kadar bile fizik ve astronomi bilgisi olmayan "geri zekâlı" biridir.
Sayfa 570Kitabı okudu
Teorik şarlatanlıklarda "bilgiçlik taslama" eğiliminin ağır bastığı görülecektir. Hatta hiç anlamadıkları, en azından uzman olmadıkları alanlarda yeni bir "çığır" açma sevdasında olanlar da var. Yüzyılların birikimiyle binlerce aklı başında bilim adamının alın teri ürünü olan en sağlam bilimsel teorileri bir çırpıda alaşağı etmeye kalkışan bu kişiler arasında oldukça bilgili, hatta akıllı olanlar bulunmakta birlikte, genellikle uzmanlık alanları dışında boy gösterme hevesine kapıldıkları için, "gülünç" olmaktan kurtulamıyorlar. Ancak, bu onların bilgisiz halk yığınlarının gözünde bazan bir "deli" gibi görülmelerini engellemiyor. Tam tersine, lise, hatta üniversite eğitimi görmüş insanlarda bile bazan bu izlenimi uyandırabiliyorlar.
Sayfa 13 - Önsöz, Cogito, YKY