Bir Hat Sanatı Sergisi Bursa Ulucami
Zafer İhtiyarBir Hat Sanatı Sergisi Bursa Ulucami Sözleri ve Alıntıları
Bir Hat Sanatı Sergisi Bursa Ulucami sözleri ve alıntılarını, Bir Hat Sanatı Sergisi Bursa Ulucami kitap alıntılarını, Bir Hat Sanatı Sergisi Bursa Ulucami en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Yazı Çeşitlerinden
Sülüs Yazı
Harflerin 4/6 musattah (düzümsü), 2/6 müdevverdir (yuvarlağımsıdır).
Sülüs lügat manası üçte bir demektir. Niçin bu adı aldığı hususunda çeşitli görüşler varsa da akla rn uygun olanı, harflerin üçte iki kısmında düzlük, üçte bir kısmında meyil hakim olduğu görüşüdür. Ortalama kalem kalınlığı 2-3 mm. dir. Kalem kalınlığı 3 mm’yi aşınca yazı celîleş-meye başlar. Kalem kalınlığı, serçe parmağı kalınlığına ulaşınca yazı celî adını alır. Ulu Cami’de en çok bu yazı çesidi kullanılmıştır.
Sayfa 33
Yazı Çeşitlerinden
Kûfi Yazı
Harfler hem düz, hem köşelidir. Hz Ali (r.a) döneminde Kûfe şehrinde geliştiği için bu adı almıştır. Hem el ile, hem de cetvel ile yazılabilir.
Sayfa 32
Hat sanatına dair,
Kur’an-ı Kerim’i en iyi şekilde okuyabilme çabaları “tecvid ilmini” ve bir çok Kur’anî ilimlerin ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Aynı inanç ve saygı ile Kur’an-ı Mucizü’l - Beyan’ı en güzel yazma gayretleri de hat sanatımızı ortaya çıkartmıştır. Buna bağlı olarak tezhip, ebru,cilt sanatları doğmuş, hatta kağıtçılık, mürekkepçilik bile bir sanat kolu haline gelmiştir.
Kur’an-ı Kerim, okuyu yazmaya büyük önem verir. Nitekim, Cenab-ı Hakk’ın insanlığa ilk hitabı “oku” emridir. Bunun gibi yazı vasıtası olan kalem de okumak kadar üstün görülmüş ve methedilmiştir.
“Yaratan Rabbinin adıyla oku
İnsanı yapışkan bir hücreden yaratan,
Oku, Rabbin sonsuz kerem sahibidir.
Kalemle yazmayı öğretendir.
İnsana bilmediklerini öğretendir.”
(Alâk, 1-5)
Sayfa 30
Muhteşem Minber
Sert ceviz ağcından hiç çivi ve yapıştırma malzemesi kullanılmadan geometrik parçalar birbirine geçirilerek yapılmıştır.
Küçük geçme panoları, geometrik örnekli korkuluk şebekeleri, kitâbe ve tâcının yapımında kündekâri tekniği ( birbirine geçme küçük parçalar) kullanılan bu muhteşem minber için Evliya Çelebi Seyehatnamesi’nde “Çiçek resimleriyle yazılarını, cihan ressamları toplansa yapamazlar, örneği yoktur.” der.
Ek Bilgi;
Mihrapta Güneş Sistemi 9 gezegen yer almaktadır. Ulu Cami’nin minberi 1399 yılında inşa edilmiştir. Güneş sistemi ve gezegenlerin konumlanması hala gerçeğe uygun olup olmadığı tartışılırken bunun yanında Galileo “Dünya yuvarlaktır” dediği tarihler 1600 ‘lü yıllardır. (!) Ve son gezegen Pluton 1930’da tespit edilmiştir. Bu eserdeki detaylar ilim ile dinin birlikteliğinin öneminide göstermektedir.
Sayfa 76
Yazı Çeşitlerinden
Tuğra
Türklerin geliştirdiği bir yazı biçimidir. Önceleri ferman, berat, vakfiye gibi yazılı evrakların baş kısmına konan tuğranın zamanla kullanım alanı yaygınlaşmış, mühürler, paralar, pullar ve kitabelerde kullanılmaya başlanmıştır. Osmanlı padişahlarının -baba adıyla beraber- ismini ve “el -muzaffer daima” dileğini taşıyan tuğraları her padişahla beraber değiştirilir ve yeni padişah tahttan ayrılana kadar devam ederdi. Ayrıca bu yazı biçimiyle ayet, hadis ve güzel sözler de yazılagelmiştir. Ulu Cami’nin güneybatı köşesindeki tuğra da; “Şefâati li ehli’l-kebâiri min ümmetî” “Benim şefaatim ümmetimden büyük günah işleyenleredir” hadis-i şerifi yazılmıştır.
Sayfa 38
Ulu Cami’nin Meşhur Şadırvanı
Bir fıskıyenin yukarısından bir kaynaktan fışkıran su önce küçük mermer kademeye düşüyor, buradan on altı gözenekten aşağıdaki daha büyük mermer kademeye, daha sonra sekiz kanaldan daha büyük bir üçüncü kademeye oradan yine sekiz kanaldan olmak üzere en sonunda on altı köşeli çok büyük havuza latîf bir ses ile dökülür. En alttaki havuz; dünyayı, onun üstündeki; ay ve felekler âlemini, en üstteki bir kaynak, her şeyin kaynağı olan Bir’i yani Allah’ı temsil ediyor gibidir. Âdeta varlık zincirinin hülasası yapılmıştır.
Sayfa 40
Yazı Çeşitlerinden
Divani Yazı
Divan, Osmanlı Devleti’nde devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı meclistir. Burada alınan kararların yazıldığı yazı çeşidine ‘divan yazısı’ denir. Osmanlı devlet yazışmalarındaki sahtekârlığı önlemek için zor okunan ve kelime arasına ilâve yapılamayacak şekilde girift yazılan ‘divanî’ ve ‘celî dicanî’ diye iki çeşidi bulunan bu yazıyı bulup geliştirmişlerdir.
Sayfa 37
Hat sanatına dair,
Kur’an’da kalemin önemini vurgulayan “Kalem” adlı bir sure vardır. Bu surenin ilk ayetinde de
“Nûn. Ve’l-kalemi ve mâ yesturûn”
“Nûn. Kalem ve ehli kalemin yazdıklarına andolsun.” denmektedir. Bu sureye Cenab-ı Hakk’ı “Nun” harfiyle başlamasında pek çok sırlar gizlidir. Bu harfi bazıları şekli dolayısıyla “yazı hokkası ve üzerindeki divite” benzetmişlerdir. Hokkadan maksat da içindeki mürekkeptir. Ondan sonra Cenab-ı Hakk, “kalem” ve “yazı” üzerine yemin etmektedir. Bilindiği gibi yemin, mühim ve kutsî şeyler üzerine edilir.
Sayfa 30
Üftade Hazretlerinin Ulu Cami Ziyaretçilerine Müjdesi
Ulu Cami’de onsekiz yıl müezzinlik yapmış, Bursa’nın büyük zaatlarından Mehmed Muhyiddin Üftade Hazretlerinin ziyaretçilerine müjdesi:
“Ey büyük cami veya ey büyüklerin toplandığı yer! Seni gece gündüz ziyaret edenlere müjdeler olsun.”
(45x175 cm ince uzun levhaya büyük hattat Şefik Bey tarafından h.1277/1860 tarihinde beyiti yazılmıştır.)
Sayfa 153
Ulu Cami - Mevlit
Süleyman Çelebi’nin, günümüzde dahi bir çok törende hâlâ okunan Mevlid’i yazmasına vesile olan yer Ulu Cami’dir.
Bir gün, Ulu Cami’de bir vaiz Bakara süresinin 285. ayetinde geçen “Lâ nüferriku beyne ehadin min rüsulih” “O’nun resullerden hiç birine diğerinden ayırt etmeyiz.” mealindeki ifadeyi yanlış tasvir vererek”Peygamberler arasında fark yoktur. Biz İsa’yı Musa’dan ve Hz Muhammed’i (s.a.s) diğerinden üstün tutmayız.” deyince cemaatten bir peygamber sevdalısı itiraz eder ve “Sen tefsir ilmine vâkıf değilsin, peygamberler arasında fark yok demekten maksat; peygamberlik yönüyle fark yok demektir. Eğer ‘her yönden fark yoktur’ demek olsaydı ‘Tilk’r-rusulü faddalna ba’duhum alâ bâ’d’(23) ‘ O elçilerden bazısını bazısından üstün kıldık.’ ayeti bulunur muydu? Fazilet ve derece yönünden peygamberler arasında fark vardır ve en üstünü Efendimiz (s.a.s)’dır.” diyerek o vâizi susturur. Bu hâdise üzerine Süleyman Çelebi 1409 yılında bitirdiği ve yaklaşık 600 yıldır okuna gelen o güzel Mevlid-i Şerif’i yazar ve Efendimiz (s.a.s) üstün vasıflarını çok tatlı bir dille anlatır.
Sayfa 89
Özet Bilgi
Fâtiha sonunda söylenen “Âmin” sözcüğü “öyle olsun, kabul eyle “ manasına gelir ve bu duanın söylenmesi sünnettir.
Sayfa 45
Yazı Çeşitlerinden
Reyhanî Yazı
Harf şekillerinin hepsi değilse bile hemen hemen tamamına yakını reyhan çiçeğine benzetildiğinden bu adı aldığı ileri sürülmektedir. Bu yazı ile Kur’an ve dualar yazılır.
Sayfa 36
Hat sanatına dair,
“Bir esere saygısızlık, sahibine hürmetsizliktir.” diye düşünen Müslümanlar, yazılara ve yazılmış şeylere değer vermişler hatta mürekkebe, kağıda, kaleme, ve kalem kırıntılarına karşı bile saygısızlığı dinî edebe aykırı bulmuşlardır. Bu düşünceyle hattatlar, açtıktan sonra kalem yongalarını çöpe atmaz saklarlardı. Abdestsiz kalem tutmazlardı. Yazılı bir kağıdı ayak altında bulundurmazlardı.
Sayfa 31
Hattatlara Bir Müjde
“Nurun alâ Nur” yazısının karşısında kalan direğin kuzey yönünde özellikle hattatları ilgilendiren bir hadis vardır: “Men hassene kitâbete Bismillahirrahmanirrahim dehale’l-cennete.” “ Kim Bismillahirrahmanirrahim’i güzel yazarsa cennete girer” diyor Allah Resulü (s.a.s). Hattatların niçin güzel besmeleler yazdıklarının manası bu hadisten anlaşılmaktadır.
Sayfa 151
Kâbe Kapısının Örtüsü Ve Beşinci Makam
Rivayetlere göre bu örtü Yavuz Sultan Selim döneminde (1517) Ulu Cami’ye hediye edilmiştir. Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sonunda Hicaz (Mekke-Medine) Osmanlı topraklarına katılınca, Kâbe’nin kapısının örtüsü buraya konulmuştur. Bu Ulu Cami’ye büyük değer verdiğinin bir göstergesidir. Gerçekten de Ulu Cami’ye İslâm mabetleri arasında büyük değer verilmiştir. İsmail Hakkı Busrevî Hazretleri gibi önemli âlim ve mutasavvıflar tarafından Ulu Cami’ye beşinci makam denilmiştir. Dua ve ibadetlerin en çok kabul edildiği beş makam sırasıyla şöyledir:
1-Kâbe (Mekke)
2-Mescit-i Nebevî (Medine)
3-Mescit-i Aksa (Kudüs)
4-Mescit-i Emeviye (Şam)
5-Ulu Cami (Bursa)
Sayfa 70