"belki de "tecessüs" bir insanın sahip olabileceği en ahlak dışı tutkudur. "
"bir yerde herkes birbirine benziyorsa orada kimse yok demektir" michel foucault
ancak diğerlerinden farklı olmak bazı sorumluluklarda gerektirir. toplum biçilen rollerin dışına çıkılmasından hoşlanmaz ve bunun bilincinde olmak insanı zor kararlar almaya iter. fark edilmemek için yüzümüze maskeler takarız, karakterimizin dışında davranışlar sergileriz. böylelikle kalabalığın arasına karışıp kendimizi korumaya çalışırız.
herkesten farklı arzuların pençesinde bir adamın kendisini gizlemek adına çevresini gözlemleyip onlar gibi olmaya çalışması ve bunun neticesinde yaşadığı vicdan azabı, pişmanlık ve kendisini cezalandırmanın samimi anlatımı. bu yapaylık ve role bürünme ile kendisine ait olanları da yitirmesi, yabancılaşma, kayıtsızlık ve ölümü arzulama tutkusu gibi şiddetli geri dönüşlerle karşılaşmanın kaçınılmazlığı.
mişima kişinin iç buhranlarının kaynağını olduğu şeyden çok olmaya çalıştığı şey olarak tanımlayarak bir nevi öz eleştiride bulunmuş. bir türlü kendi olamayan bireylerin içini kaplayan kasvetin yaşamaya olan inancın yitiminde ki rolünü okuyucuya anlatma girişimi yer yer başarılı, yer yer ise karakterle benzer hatalarla gizlenmeye çalışılıyormuş izlenimi veriyor. bir nevi öykü satırların ardında da devam ediyor fikrine kapılıyor insan.
