Birinci Dünya Savaşı’nda Bir Yedeksubayın Anıları

Faik Tonguç
"O sırada savaş başlamış, resmi bildiriler Sarıkamış ve Kars'tan söz ediyorlardı. Turan'ın fethine yetişemeyeceğimizden endişe ediyorduk..."
Dedikodulardan, kavgadan, gürültüden uzak, sakin bir köşeye çekilerek, "Fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür, kendi eflâkimde tâir" olmak saadetine erişebilecek miyim?
Sayfa 231Kitabı okudu
Reklam
22 Nisan 1915
" ... Karakolların birinde Üsteğmen Sırrı Efendi adında hain ve soysuz bir subayın yeni elbisesini , kalpağını giyerek düşman tarafına iltica ettiği haberi geldi. Bu gibi haince hareketlerin bedelini memleketin pek ağır surette ödemesi doğaldı..."
"Doğru sözler susmuş, ikiyüzlüler, dalkavukların sesleri her şeyden daha çok yükselmiş; ilim, fen, hiçe sayılmış, maceracılar iktidara geçmiştir. Neticede Türklüğün büyük Kafkas Ordusu bu hataları canıyla ödemiştir." Aziz Samih
"..."zaten bu dünya kâfirlerin dünyasıdır, biz de ahirette mesut oluruz" diyerek avunacağız(!)"
"ölüler...insan eti yiyerek domuz gibi olmuş köpeğin korkunç bakışları,insanın duygularını düşüncelerini felce uğratacak ve yaşadıkça hafızasından silinmeyecek hatıralar..."
Reklam
"İstanbul' da bir "sanki yedim" camisi varmış. Fakir dervişin biri eline geçen üç beş kuruşu "Sanki Yedim" diyerek nefsini birçok yiyecekten mahrum bırakıp, parasını bir küpçüğe atarmış. Böylelikle senelerce topladığı parayla bir cami yaptırmış. Adını da "Sanki Yedim" koymuş."
9 Mart 1915
"Güçlü bir yazar , bu manzaraların ilhamıyla ciltler dolusu eser vücuda getirebilirdi. Bu sahnelerin destanı yazılmalı, gelecekteki Türk nesillerine bırakılmalı. Çünkü dünya dünya olalı böyle bir faciayı görmemiştir..."
Doğru, Doğru!
Bu kadar yaşama kudret ve kabiliyetine sahip olan bu halk, neden hâlâ büyük çoğunlukla Ortaçağ hayatını yaşamaktan kurtulamıyor? Zekâsı, enerjisi, başka milletlerden hiç de aşağı olmadığı halde, neden medeni milletler seviyesine yükselemiyor? Bu perişanlık, sefalet neden devam edip gidiyor? Merhum hocamız Babanzade'nin derslerinde sık sık tekrar ettiği ''Her millet layık olduğu hükümeti bulur'' vecizesi doğru mudur?
Sayfa 354Kitabı okudu
Albayrak Marşı
"Yürüyün dağlar eğilsin, Altınordu şan versin Al bayrak Kafkasya üzerinde yükselsin. Biz Uyguruz dönmeyiz, konağımız dağ ova Türküz bizimdir Asya , Türküz,Türküz hepimiz..."
Reklam
Turan Duası
"Ulu Tanrı... Sen sağlık ver Türk'e, Hakan buyruğunu hep kardeşlere ilet. Yüce Uluğ yükselsin bir Bozkurt ihsan et. Yeni Turan , ey sevgili ülke, Söyle sana yol nerede yalvarıyoruz. Çağırıyor bizi büyük atamız Oğuz. Yüce Uluğ sen sağlık ver Türk'e, Turan yolu aydınlansın, tütsün ocaklar Parıldasın gün gibi köşede bucaklar...
Bilinmezdi ki bu taaruzlara nasıl dayanabiliyorduk? Düşman tarafından kalkan bir sis bulutu bize kadar geliyor, sanki doğa da düşmana kolaylık gösteriyordu.
1915
"Ruslar büyük fedakarlıklarla cesetlerini toplayıp götürdüler, ölülerini muharebe meydanında bırakmıyorlardı. Bizde şehitlere hiç önem verilmiyordu. Bir askere ölünceye kadar değer veriliyor, sonra kimse yüzüne bakmıyordu..."
"İbretle okunacak dört yıllık bir siper ve esaret hayatım var. Bu hayat bence kusurlu yazılmışsa da görülmeye ve okunmaya değer..."
"Erzurum dağlarında kışın çadır bile bulamayarak karların üzerinde yattık. Sefalet, açlık çektik. Nezle olduğumu bile hatırlamıyorum..."