Boşlukta Sallanan Adam Saul Bellow

Açıkçası okurken ilk başta bu kitap nasıl Nobel Edebiyat ödülü almış dedim ama okumaya devam ederken bu düşüncem değişti .Kitabın adı kitapla alakası yok gibi geldi bana daha çok boşluk değilde yaşamın karmaşasından dışarı çıkmak isteyen bir boşluk aramak isteyen bir adamın hikayesi gibi .Tabi bunu günlük biçiminde yazması yapmacılıktan uzak daha çok gerçekçi bir dille anlatması beni en çok etkileyen yanları aslında .Ben bile bu kitabı okuduktan sonra günlük yazmak istedim ama yapmadım o da ayrı bir konu .Tabi yazar günü gününe tutmamış ama en can alıcı yerleri yazmış .Kitabı okurken bazı yerlerde sıkıldım her okur gibi bu da beni amacımdan ayırmadı ama bu sıkılma hali bence gerçekleri anlatmasından öte geliyor .Belki ikinciye vurguluyorum ama abartmaması ve çıplak bir şekilde anlatması baya hoşuma gitti .Okurken sanki yazarın hissettiği duyguları hissettim karmaşayı ve sallandığı o boşluğu .

Nobel ödüllü yazarın ilk kitabı. Biraz “Yeraltından Notlar” biraz da “Bozkırkurdu” tadında olan roman bir günlük formatı şeklinde kaleme alınmış ve uzun felsefik düşünceler (sefiller acı çekmeli) ile kısa, önemsiz günlük ayrıntılar (oldukça sessiz bir gündü) arasında gidip geliyor. His ve düşüncelerin yoğunlukta olduğu kitap, 7 ay önce Şikagolu birinin savaşa katılmak için işinden istifa etmesi ile başlıyor. Ancak durum hiç de beklendiği gibi gelişmiyor. Kahramanımız bir türlü orduya çağırılmıyor. İşe dönmek de imkânsız çünkü her an çağırılma ihtimali var. Sivil yasa ile askeri yasa arasında gidip geliyor. Günler birbirine girmiş, her gün aynı şeyler, hatta çoğu zaman hangi günde olduğunu bile bilmiyor. Eşi para kazanıyor, o ise hiçbir şey yapmadan evde boş boş oturuyor. Çok sevdiği edebiyata olan ilgisi bile yok oluyor. Bu olay yapısı içinde yazar okuyucuya dolaylı olarak birkaç soru yöneltiyor: İşsiz bir adamın gözünden dünyayı görseydiniz ne görürdünüz? İnsanlığımıza dair ne keşfederdiniz? İçindeyken dünyayı daha mı iyi anlarız yoksa varoluşun özünü anlamak için kendimizle her günkü işler arasında mesafe mi koymalıyız? Kahramanımız toplumda yabancılaşmanın farklı evrelerinden geçiyor. Aile, arkadaşlar, Komünist partiler, sosyal gruplar hepsi bir yabancının bakış açısından tekrar değerlendiriliyor. Bunun neticesinde kendisi bir değişime uğruyor, başkalarıyla olan ilişkilerinde şüpheci davranmaya başlıyor, komşuları, akrabaları ve eşi ile arası açılıyor. Düşünmek bir iletişim yoludur ayrıca insanı birbirinden uzaklaştırabilen bir araçtır. Düşünmek ve gözlem yapmak için çok fazla zamanımızın olması bir yandan aydınlanmaya diğer taraftan kendimizi toplumdan soyutlamaya yol açabiliyor. Romanın sonu da aslında bir paradoks niteliğinde. Kahramanımız özgürlüğünü savaş yüzünden elde etmiştir. Zira orduya girmesiyle en büyük özgürlüğüne de kavuşmuştur. Aylardır çektiği çile son bulmuştur. Romanı kısaca toplumda soyutlanmış birinin düşmanca bir ortamda anlam bulma çabası olarak özetleyebiliriz.