Budala Doktoyevski yazdığı birçok kitapta bilinç ve varoluş üzerinde durmuştur. Bilinçli olmanın aslında bir hastalık olduğunu savunmuştur. Ana karakterlerin birçoğu mutsuz, yalnız ve karamsar kişiliklerdir. Çünkü bu karakterlerin sonsuz bir döngüde devam eden sorgulamaları onları karamsar, huzursuz ve sürekli kendini suçlayan bireyler haline getirmiştir. Sonuçta bütün bu nedenler onları sonu gelmeyen bir mutsuzluğa sürüklemiştir.
Dostoyevski 'Budala' kitabında diyor ki: "Senden kaçtı, çünkü seni ne kadar çok sevdiğininin farkına vardı. Senin yanında olmaya gücü yetmedi." Yani böyledir insanoğlu, korkar..