Denemeleri okumaya 2019'un mayıs ayında başlamıştım. Araya başka kitaplar da alarak bu dört kitap, 1438 sayfalık sohbet kasım ayı geldiğinde noktalandı. Kimileri, Denemeler'i daha erken okumanın önemli olduğunu söyleyebilir. Bana kalırsa, Denemeler'i anlamak için daha ileri yaşları tercih etmek gerek. Hayata dair yeterli tecrübe edindikten sonra bu büyük fikirleri anlamak daha çok haz verebilir; tabi gerçekten anlaşılabiliyorsa. Denemeler için söylenebilecek pek bir şey yok. Harika kitaplardı. Evet, Montaigne'nin çelişkileri de var kitapta. Gerçi, kendisi de bunları itiraf ediyor. Ne de olsa o da bir insan :) Bir bilgenin hayat, geçmiş, acı, neşe, unvan, zenginlik, okumak, tembellik, savaş ve daha pek çok konudaki geniş bilgi dağarcığından yararlanmak isterseniz bu kitaplara bakın. Tavsiyem, Denemeler'i tamamının yer aldığı Say Yayınları'nın dört kitaplık baskısından okumanız olur. Gerçi, bu baskıda öyle tuhaf yazım hataları vardı ki, bazen bezdirmedi değil. Yine de bildiğim kadarıyla, daha iyi bir baskı henüz mevcut değil. Bu arada, en beğendiğim kitap, son kitap oldu. Bundan sonraki de birinci kitap olurdu. Bittiğine üzüldüm.