Bütün Yönleriyle İslam’da Adalet

Vecihi Sönmez

Bütün Yönleriyle İslam’da Adalet Sözleri ve Alıntıları

Bütün Yönleriyle İslam’da Adalet sözleri ve alıntılarını, Bütün Yönleriyle İslam’da Adalet kitap alıntılarını, Bütün Yönleriyle İslam’da Adalet en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Özgürlük adaletin hem özel bir görünümüdür, hem de başlıca gerçekleşme şartıdır. Bu nedenle özgürlüklere saldırı veya kısıtlama girişimleri eninde sonunda adaleti sarsar, ortadan kaldırılabilir. Özgürlükler içerisinde kendiliğinden oluşacak dengeli durum adalet için amaçlanan bir gerekçedir. Özgürlük gibi adalet de toplum içindeki ilişkilerde düzenleyici ve yönlendirici bir öğedir.
Sayfa 133Kitabı okudu
Cezada adalet ve hakkaniyet günahsız azab olunmayacağını, azabin masiyeti aşmayacağını, taatlerin de karşılıksız bırakılmayacağını ifade eder. Ceza adaletin ta kendisidir. Eğer suç işleyen bir kişi cezasız kalırsa toplum düzeni bozulacaktır, kişinin kendisi veya yakınları haklarını kendileri almaya kalkışınca da toplumda anarşi rüzgarı edecektir. Hak olunan bir şey hakkı olana verilmezse toplumda ilerleme de sağlanamayacak; hatta geriye doğru bir gidiş yaşanacaktır. Bu yüzden herkesin hakkı verilmeli, suçlar da cezasız kalmamalıdır.
Reklam
Büyük Hristiyan düşünürü Augustine, kötüyü iyiliğin yokluğu olarak kabul etmekte ve kötülüğe kendi başına var olma statüsü tanımlamamaktadır. Ona göre kötü, iyiden sapma, yani iyinin bozulmasıdır. Kötü iradenin Augustine yeterli bir sebebi yoktur; çünkü bizzat kötülük yetersizliktir.
Sayfa 102Kitabı okudu
Rawls'a göre insanların iki ahlaki yetisi vardır. Adalet ve adalet ve iyi anlayış olarak nitelenen bu yetilerin ikincisi insanın rasyonel yanına işaret eder. Bu, insanların iyi anlayışını benimseyip, izleyebilecekleri ve revize edebilecekleri anlamına gelir.
Sayfa 126Kitabı okudu
Eğer halk iktidarın uygulamalarından memnun olmazsa, onları değiştirme, yeni yöneticiler seçme imkanı bulacaktır. Sağlam bir muhalefet kurumunun olduğu ülkelerde yöneticileri sorgulama ve denetleme halkın elinde olduğundan, iktidarın fiilleri ve icraatları devamlı kontrol altında olacak, böylelikle halkın yönetimi daha sağlıklı ve adilâne olacaktır. Zaten Kur'an'ın öngördüğü toplumsal hayatın kurulabilmesi için öne sürülen şartlar da bu durumu gerçekleştirmeye yöneliktir.
Cezada esas olan suç ile karşılığında verilecek olan ceza arasında bir dengenin bulunmasıdır. Cezalandırma asıl amaç değil, zarureten başvurulan bir çaredir. Bu sebeple cezalar ancak zaruret ölçüsünde belirlenmiştir.
Reklam
İnsanlığı toplumsal çöküşlere sürükleyerek adaletsizliği tesis eden faktörlerin tamamı Kur'âni terminolojide adaletin zıttı ve karşıtı zulüm terimiyle ifade edilmiştir.
Denkleştirici adalet salt, aritmetik bir eşitlik düşüncesine dayanırken, dağıtıcı adalet orantılı bir eşitlik düşüncesinin mahsulüdür. Herkese ayrı işlem yapılmasının bizzat adaletin gereği oluşu, bireylerin ihtiyaçları ve imkanları bakımından birbiriyle eşit durumda bulunmayışları gerçeğine dayanır. Esasında değişik durumda bulunan bireylere eşit işlem yapılması eşitliğin çiğnenmesi anlamına gelir; bunu isteyecek kimseler de yalnızca, kişiliğini gizlemek arzusunu duyanlar, diğer insanlarla karşılaştırılmasında kusurlarının ortaya çıkmasından korkanlar olabilir.
Nitekim peygamber ashabından gelen hırsızlık yapmış bir soylu kadının affıyla ilgili bir talebi şiddetle reddetmiş ve milletlerin mahvolmasının başlıca sebeplerinden birisinin bu ayrım olduğunu söylemiştir.
Özetleyecek olursak, Farabi şer meselesini genel anlamda iki katagoride değerlendirmiştir: a) Kötülük ve çirkinliği, iyilik ve hayrın eksikliği olarak algılama, çünkü Farabi'ye göre hayır ve iyilik varlığın kemale ulaşmasına vesile olmaktadır. Kötülük ve şerrin ise eksiklik olduğunu ancak buradaki eksiklikten maksadın Tanrı'dan kaynaklı olmadığını aksine evrendeki düzeni evrendeki düzeni benimsememiş maddi bir eksiklik olduğu nisbi ve göreceli bir yapı arzettiğini vurgulamıştır. b) Kötülüğün nisbiliğiyle birlikte ayrıca ârızi olduğunu belirten Farabi, külli olan varlıkların düzen ve intizamının gerekliliğine işaret ederek, az şerden dolayı çok iyiliğin terk edilemeyeceğine vurgu yapmaktadır.
Sayfa 136Kitabı okudu
Reklam
Kant, ahlaki ilkelerin rasyonel tercihin bir nesnesi olduğu fikri ile başlamaktadır. Ahlak yasası, insanların bir ahlak ülkesinde, davranışlarını rasyonel olarak yönetmek için bir yasama olarak düşünüldüğünde, bu ilkeler sadece herkes için kabul edilebilir değil ayrıca kurumsal da olmalıdır. Kant bu ahlaki yasamaya insanların özgür ve eşit rasyonel varlıklar olarak nitelendiği koşullar altında karar verileceğini düşünmektedir.
Sayfa 122Kitabı okudu
Adalet kavramını her zaman, her toplumda gerçekleşmesi istenen bir ide olmasına rağmen, sosyal ilişkilerin çeşitliliği, çokluğu, bireysel tercihlerin çok çabuk farklılaşması, adalet kavramına salt bir anlam yükleyememe problemini ortaya çıkarmaktadır. Bu anlamda adalet kavramının bir bütün toplumsal ilişkileri kapsayan, yani gerçeğe yönelen; bir de ülküsel bir anlama sahip olduğundan söz edilebilir.
Sayfa 129Kitabı okudu
Terazinin ibresinin nerede duracağını faziletler, vasıflar değil, gücü elinde bulunduranlar tesbit ederler; baskı altında a yaşayanlar da "hayat teminatı ve can emniyeti" gibi manalara gelebilen bir tür "adalet" isterler. Birbirleriyle baş edemeyen iki güçlü bir araya geldiğinde de, menfaatleri aralarında pay ederler. Bu paylaşım rasyonel adaletten çok uzak bir cevr (zulüm) durumundan başka bir şey değildir.
Sayfa 138Kitabı okudu
Raws'ın Kantçı varsayımlar dizisi adaletin kendini gerçekleştirme anlamında kullanılması, kendini gerçekleştirmenin akli kozasının akli özgürlükler içinde yaşama düşüncesi ile çerçevelemesi ve rasyonel olmak, özgür olmak ile iyi olmanın birbirlerinin yerine tercüme edilebileceği kanılarıyla desteklenir.
Sayfa 120Kitabı okudu
İbn Miskeveyh “mutlak hayr”ı araz olarak görmemektedir. Çünkü hayır, kemali; şer ise adem’i ifade eder mesela cahillik ve fakirlik asılları bakımından yoklukturlar. Hastalık sebepleri, doğal afetler ise yokluk sebepleridir. Bu açıdan kötülük var olana ait bir nitelik değil; ademe ait bir nitelik olmaktadır.
Sayfa 156Kitabı okudu
29 öğeden 1 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.