Zamanın Başlangıcından Gelen Mesaj

Büyük Patlamanın Işığı

Marcus Chown
Büyük Patlama eşsizdi. Yalnızca bir kere gerçekleşti. Günlük hayatta karşılaştırabileceğimiz bir örnek yok; sözcükler ifade etmeye yetersiz.
Reklam
Sıvı helyum muhtemelen doğadaki en acayip sıvıdır. Süper akışkan olarak adlandırılan madde gibi bir davranış sergiler; yukarı doğru ilerleyerek kütleçekime karşı durabilir veya hiçbir sıvının giremediği deliklere sızabilir.
Uzayda daha ilerilere baktıkça, cisimleri daha da geçmişteki halleriyle görüyoruz.
Parmaklarınızı şıklatın. Bunu yaparken harcadığınız zamanda bir ışık ışını Avrupa-Amerika arasını 30 kere turlayabilir.
"Einstein'ın kuramına göre, bir madde diğerine doğrudan değil, yalnızca uzay aracılığıyla etki eder. Ünlü selefi Isaac Newton'la evren konusunda en can alıcı fikir ayrılıkları da budur. Newton'a göre uzay, kozmik tiyatronun yalnızca arka perdesidir; fakat Einstein'ın kuramında çok daha etkin bir rol alır."
Sayfa 33
Reklam
Dünya kendi kütleçekim gücüyle diğer cisimleri kendine çeker diye biliyoruz; ama gerçekte Dünya uzayı büker ve bu bükülmüş uzay diğer cisimleri çeker. Kütle çekimi budur; eğilip bükülmüş uzay. Bu görüş tek cümlede özetlenebilir: "Madde uzaya nasıl büküleceğini söyler, bükülmüş uzay da maddeye nasıl hareket edeceğini." Bütün bunlar tavuk ve yumurta hikayesine benzese de Einstein 1915'te kütleçekim kuramını ortaya attığından beri pek çok gözlem bu görüşü doğrulamıştır.
Amerikan dergisi Science, 2003'teki Yılın Buluşlan başlıklı yazısında şöyle belirtti: "Kara enerjinin varlığı ve evrenin bileşimi konusundaki kuşkular, WMAP uydusu kozmik mikrodalga ardalanının en ayrıntılı fotoğrafını çektiğinde dağılmış oldu." Artık en azından evrenin bileşimi tam olarak biliniyordu: yüzde 73 itici kütleçekimine sahip gizemli görünmez bir madde olan kara enerji, yüzde 23 normal kütleçekim gücüne sahip gizemli görünmez bir madde olan kara madde ve yüzde 4 alışılmış madde. Aslında gökbilimciler, yüzde 4'ün sadece yarısından biraz azını teleskoplarla gözleyebilmişti, geri kalanı muhtemelen galaksiler arası ince gaz veya kara delikler halinde bir yerlerde saklıydı.
Sayfa 198Kitabı okudu
1924
İnsanoğlu sonunda, içinde kaybolduğu evrenin ölçülerini anlayabilmişti ve bu ölçüler kimsenin hayal etmediği kadar büyüktü.
"Madde uzaya nasıl büküleceğini söyler, bükülmüş uzay da maddeye nasıl hareket edeceğini."
Reklam
Büyük Patlama eşsizdi. Yalnızca bir kere gerçekleşti. Günlük hayatımızda karşılaştırabileceğimiz bir örnek yok; sözcükler ifade etmeye yetersiz.
Kozmik mikrodalga ardalanı evrenin en eski fosilidir. Doğrudan Büyük Patlamadan gelmekte ve 13,7 milyar yıldır uzayda seyahat etmektedir. Ateştopunda soğuyan madde tarafından yayılmıştır ve Büyük Patlamadan hemen sonrasındaki evrenin damgasını taşır. Mikrodalga gökyüzüne bakarken aslında evrenin 13,7 milyar yıl önceki bir fotoğrafını görürsünüz.
Erken Evrende Galaksiler
Büyük Patlamadan sonraki ilk 380.000 yılda ateş topu ışını­mı evrende tamamen baskındı. Her madde parçacığına karşılık 10 milyar foton vardı ki bu oran evrende bugüne kadar sabit kalmıştır. Günümüzde fotonlar soğumuş ve evrenin genişlemesiyle seyrelmiş de olsa, erken evrende son derece sıcak ve birbirlerine oldukça yakındılar. Bu nedenle erken evrenin her santimetre küpünde fotonların toplam enerjisi madde parçacıklarının enerjisinden çok daha büyüktü. Madde yalnızca ikincil sıradaydı. Erken evrende fotonların sözü geçiyordu. Bunun anlamı, galaksilerin Büyük Patlamadan 380.000 yıl sonrasından daha önce oluşmaya başlayamayacak olmalarıdır.
Einstein'ın Kör Noktası
1917'de Einstein kütle çekim kuramını tüm evrene uyguladığında, evrenin genişlediğini de aynı zamanda ortaya çıkarmış olmalıydı. Bu bulgu kendi denklemlerinde açıkça görülmekteydi. Fakat 20. yüzyılın en büyük fizikçisi bunu gözden kaçırdı veya aksine gördü; fakat göz ardı etti. Durağan bir evren fikri Einstein'a cazip geldi; çünkü bu durum işleri basitleştiriyordu
Gamow, milyonlarca ve milyarlarca derece sıcaklıkların fiziğini, yani nükleer fiziği erken evrene uyguladı. Bugünün bilim insanları trilyonlarca derece ve daha yüksek sıcaklıkların fiziğinden haberdar. Gamow Büyük Patlamadan birkaç dakika sonra olanları araştırmışken günümüz fizikçileri saniyenin ilk binde birini güvenle öngörebiliyor. Hatta biraz daha az güvenle de olsa, çok daha gerilere gidebiliyorlar.
Sayfa 101Kitabı okudu
Resim