Voltaire’nin geç bir yaşta kaleme aldığı eseridir. Eserde tek bir konu üzerinde durmadığı gibi birbirinden bağımsız konulardan da bahsetmemiş. Bazı filozofların görüşlerine katılmış bazılarının görüşlerine ise katılmamıştır ki buda zaten kitabın yazılmasına vesile oluyor.
Eserde düşünme kavramını, bir üstün zekanın (Tanrı) olup olamayacağını, varlık ve hiçlik kavramlarını, ahlakı, özgürlüğü, dinleri ve birçok konuyu birbirine bağlayarak düşüncelerini ortaya koymuştur. Descartes, John Locke, Epiküros, Leibniz, Spinoza ve daha birçok filozof ismi görürüz kitapta. Bu da aslında Voltaire’nin çok farklı okumalar yaptığını gösteriyor bize. Eserin sonunda Voltaire’nin tartışmalarına katılmayabilirsin ki zaten bunu “Şayet size hiçbir şey öğretmediğimi söyleyecekseniz, daha rn başta kendimi bir cahil olarak tanıtmış olduğumu hatırlatırım.” sözleri ile belirtmiştir. Aydınlanma Çağı’nın önde gelen isimlerinden olduğu içinde Ortaçağ uygulamaları ve Engizisyon mahkemelerinide birçok yerde eleştirir.
Kısa ama etkileyici bir eser diyebilirim ve herkese tavsiye ederim. İyi okumalar.
