Cemil Meriç milli şahsiyetin iki ana unsurdan meydana geldiğini, bunlar gidince şahsiyet ve cemiyet diye bir şeyin kalmayacağını söylüyor: dil ve din. Millet hayatında her türlü değişiklik, bu iki unsur muhafaza edilmek şartıyla, bir insanın geceleyin elbisesini çıkarıp pijama giymesi gibi arızi bir hadisedir. Meriç’in "müstağribler kervanı" dediği Türk intelijansiyası gelip geçici değişmeleri öz saymışlar, böylece elbise değiştirecek yerde elbisenin içine yeni bir insan Avrupalı denilen bir zümrüdü anka, veya bir ucübe koymak istemişlerdir. Onların bu tavrı adeta bir kadına tasallut etmek için onun kocasına ait kıyafete bürünüp gece karanlığından istifade ile yatak odasına sızan marazi aşkın haline benziyor. Karanlık içinde gelen bu adam şehvani hırslarına mağlub olmuş bir akıl hastasından ibarettir. Ağzını açıp iki kelime konuştuğu zaman derhal anlaşılıyor ki, dili o dil değildir; soyunup dökününce müslüman olmadığı da açıkça görülür. Ne dili dilimize benzer, ne dini dinimize. Karacaoğlan’ın Firengistan’da gördüğü tiptir bu....
