Bazen küçük bir olay, insanı,o olayın hemen bir saniye öncesine kadar her şeyi berrak görüp her şeyin mükemmel olduğunu düşünürken, birdenbire allak-bullak etmeye yeterdi.
Gece yıldızının alnına asacağım
İmparatorluğumun tacını...
Yoldaki karınca bile kurtulamayacak
Atlarımın nalları altında ezilmekten...
Soyumdan gelen mirasçılarım
Kudretin değerini anlayacaklar
Ve bana minnet duyacaklar
Yorgun atımın sırtından
Tarihin ağır yükünü indirecekler...
Aytmatov, masal ve tarihi gerçekler üçgeninde kurulmuş kısa ama yine, yeniden “Ben Aytmatov romanıyım.” diyen bir eseri daha. Aslında Gün Olur Asra Bedel romanının bir bölümüydü ancak o dönem basılmasına izin verilmedi ardından bu bölüm tek başına kitap halinde basıldı. “Mankurt” kavramının başlangıcı niteliğinde olan bu eseri okumanızı öneririm. Aytmatov dilinin samimiyeti diye yadsınamaz bir gerçek var cidden.
Ahh Aytmatov… Her kelimen, her cümlen ile nasıl içimi yakıyorsun bir bilsen… Bugüne dek sevdiğim en büyük yazar sensin benim için. Kitaba gelirsek; Gün Olur Asla Bedel kitabında, KGB eleştirisi olduğu için yayınlanmayan kısım Cengiz Han’a Küsen Bulut adında ayrı bir kitap olarak ele alınmış. Kitapta Zarife’nin kocası Abutalip’in ölümü büyük bir sistem eleştirisi üzerinden anlatılıyor. KGB ajanı Tansıkbayev’in mesleğinde yükselmek için Abutalip’i harcadığını görüyoruz. Abutalip’in içinde bulunduğu tren Boranlı istasyonundan geçerken, kar yağmasın, eşini ve çocuklarını görebilsin diye Allah’a yalvarışları içimi yaktı. Ayrıca Abutalip’i suçladıkları kitabı olan Cengiz Han’a Küsen Bulut hikayesindeki Yüzbaşı Erdene ve Togulan’ın birlikte ölümü, bebekleri ölmek üzereyken Altın isimli yaşlı kölenin memesinden süt gelmesi inanılmaz metaforlarla süslenmiş içine çeken bir hikayeydi. Kitap baştan sona mesajlarla dolu, anlatımı çok güçlüydü. Anlatımı böylesine güçlü yazar bulmakta çok zorlandığım bir dönemde yeniden ve yeniden Aytmatov okumaktan başka çare bulamıyorum. Herkesin ama herkesin çok seveceği bir kitaptı. Şiddetle tavsiye ederim.
Yeryüzündeki bütün yaratıklar arasında şeytanla hemen uyuşan, anlaşan tek yaratık insan idi. Bu uyuşma sonunda, yüzyıllar, bin yıllar boyunca kötülük ekti, kötülük biçti ve kötüye zafer kazandırdı.