Çıkrıklar Durunca

Sadri Ertem

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
192 syf.
8/10 puan verdi
·
Beğendi
"Çıkrıklar Durunca" yazarın ilk romanıdır. Roman 1929'da Vakit Gazetesinde tefrika edildikten sonra 1930' da kitap olarak basılmıştır. Çıkrıklar Durunca edebiyatımızda toplumcu gerçekçi bakış açısıyla yazılmış ilk romandır. Roman, hem ekonomi-politik hem Alevi inancı çevresinde Hazret-i Ali kültünü işleyen hem de sömüren-sömürülen bağlamında Osmanlı Devletinin sosyal düzeninin gerçekçi bir eleştirisidir. Roman bu nedenlerle arkasında yansıttıkları açısından dikkatli ve düşünerek okumayı gerektirir. Dilinin biraz ağır olması, yani günümüzde kullanılmayan sözcükleri içermesi okumayı zorlaştıran nedenlerden oldu benim için.
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Salkımsöğüt Yayınları · 2014526 okunma
192 syf.
·
Puan vermedi
·
5 günde okudu
Aslında bu dönemin şartlarını anlatıyor. Günümüz ekonomisi, catismalar vs. Olay akışı çok sürükleyici değil fakat eskiyi bilip günümüzü anlamak için okunabilir
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Salkımsöğüt Yayınları · 2014526 okunma
204 syf.
·
Puan vermedi
·
Beğendi
·
25 saatte okudu
Türk Dokumacılığının Yok Edilmesinin Edebi Tarihi
Edebi yönü zayıf olsa da okunması gerekli bir kitap olan Çıkrıklar Durunca 1880’li yılları anlatıyor. Anadolu’daki fakirliği, cehaleti, taassubu, mütegallibenin kolunu kanadını kırdığı köylüyü; köylünün elindeki tiftik keçisinin, tiftiğin, çıkrık denilen dokuma tezgâhlarının nasıl ortadan kaldırıldığını, Tiftik keçilerimizin götürülüp Afrika’da yetiştirilmesini; Osmanlının elinden keçileri ve tezgâhları alan İngilizlerin Osmanlı dükkânlarına hazır kumaşları nasıl soktuğunu; sadece şahsi menfaatlerini düşünen yerli işbirlikçilerini; bütün bunlara karşı mücadele etmeye çalışan sahipsiz Türkleri biraz da acemi bir roman tekniğiyle aktarmaya çalışıyor. Konusu itibarıyla belgesel bir roman. Eserde Gandhi’nin İngiliz kumaşı almamak, tezgahları canlandırarak Sari dokumak eylemine benzer bir şekilde çıkrıkların durmaması, hazır kumaş alınmaması gibi isyanlar yer alıyor. Belki de Gandhi buradan ilham almıştır!
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Salkımsöğüt Yayınları · 2014526 okunma
192 syf.
·
Puan vermedi
·
5 günde okudu
Çıkrıklar Durunca Kitap İncelemesi
Türk edebiyatının ilk toplumcu-gerçekçi romanı olarak geçen Çıkrıklar Durunca Osmanlı döneminin ekonomisinin bozulduğu dönemi anlatmaktadır. Zira romanın adındaki çıkrıkların durması da devletin kendisine has ekonomik düzeninin sekteye uğramasının meteforu olarak karşımıza çıkıyor. Romanda Osmanlı Devleti'nin nasıl yarı sömürge durumuna düştüğü köylü, komprador tüccar/burjuva, devlet üçgeninde anlatılıyor. Yabancı malların ülkeyi sarması karşısında bu malları ülkede satan tüccarlar gelişerek köylünün yerli üretimini kesme yoluna giriyor. Bu durumda yerli üretimi (çıktıklarıyla) sağlayan köylüler isyan ediyor. Devlet bu isyanın düzen bozucu olduğu kanaatiyle isyancılara karşı geliyor. Böylece bir anlamda komprador-devlet ittifakıyla karşılaşıyoruz. Tabi bu ekonomi-politik temelde gelişen olaylar sarmalını din çatışmaları takip ediyor. İsyan eden köylülerin Alevi olması karşısında biraz da kompradorların alevlendirmesiyle Sünni İslam'ın savunucusu devleti görüyoruz. Kitap ilk toplumcu-gerçekçi roman olması yönüyle eksikleri olsa da Osmanlı'nın ekonomik sisteminin yara alması olgusunu son derece başarılı bir şekilde işliyor. Tüm Batı dışı toplumlarının yaşadığı bu olayı bizim nasıl geçirdiğimizi görmek için okumanızı tavsiye ederim.
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Salkımsöğüt Yayınları · 2014526 okunma
·
Puan vermedi
Olaylar osmanlının gücünü iyice kaybettiği son dönemde alevi bir köyde geçiyor. Karakter incelemesi yapmıyorum çünkü aşşırı sığ karakterler vardı. Ama olaylara bakacak olursak birkaç şeyden bahsetmek mümkün. Öncelikle kötü giden bir devlet yönetiminde taşra kısımda nasıl kolayca bir isyan başlayabileceğini sonra adam kayırmanın nasıl hadsafada olduğunu ya da kamu görevlisine nasıl ilah gibi tapıldığını iyi anlatmış kitap. Biraz parası ve nüfuzu olanın sırf kendi çıkarları uğruna nasıl her şeyi hiçe saydığı zaten aksak bir sistemde "çıkrıkları" yani üretimi -az olan üretimi- nasıl durdurabildiği gösterilmiş. Ayrıca dönemin hurafe anlayışının da yüksek olduğunu açıkça görebiliyoruz.. Alevîlik kısmına ve ithamlara gelince... ben konuya hakim değilim birçok alevi arkadaşım var ve hiç bu kadar iddialı veta radikal olanını görmedim. O yüzden bu ko konuda yorumu kitabı okuyan alevi arkadaşlara bırakıyorum. Dil konusunda ise oldukça aksak sıkıcı tezli olmak uğruna abartılı bir dil kullanılmış. Yordu valla beni
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Salkımsöğüt Yayınları · 2014526 okunma
192 syf.
·
Puan vermedi
·
11 günde okudu
Salkımsöğüt Yayınevi, kitabın başına "Yayınevinin Notu" başlığı altında romanla ilgili birkaç not eklemiş : - "Çıkrıklar Durunca edebiyatımızda toplumcu gerçekçi bakış açısıyla yazılmış ilk romandır. Bu bağlamda tezli bir eserdir. ... - Çıkrıklar Durunca hem ekonomi - politik hem Alevî inancı çevresinde Hazret-i Ali kültünü işleyen hem de sömüren - sömürülen bağlamında Osmanlı devletinin sosyal düzeninin gerçekçi bir eleştirisidir. ... - Çıkrıklar Osmanlının ekonomik gücünü temsil eder. Çıkrıklar durunca Osmanlı Devleti'nde üretim de durur. Dışarıya bağımlı bir ithalat rejimine tutsak olan yönetim, sık sık borçlanmak zorunda kalır. İşte Çıkrıklar Durunca romanı Osmanlı devletinin çöküşünü daha gerçekçi bir noktadan irdeleyen bir eserdir. Ekonomisi, üretimi olmayan bir devlet ayakta kalamaz." Yayınevinin notundan anlaşılacağı üzere "iddialı" bir roman Çıkrıklar Durunca. Keşke iddiası kadar güzel yazılabilmiş olsaymış... Bir eleştirim de Salkımsöğüt Yayınevi'ne; Kitap basıyorsunuz, içinde bir sürü yazım hataları var. Kardeşim(!) sizin editörünüz yok mu? Kitabı basmadan önce insan bir kontrol eder... Neyse okuma listemde olan bir kitabı okumuş oldum.
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Salkımsöğüt Yayınları · 2014526 okunma
200 syf.
8/10 puan verdi
·
16 saatte okudu
Osmanlı İmparatorluğu siyasi çalkantılarla boğuşmaktadır. İstanbul bürokrasi ahalisi yana döne kendini devlet işlerinde kanıtlama peşindedir. Bireysel bazda makam mücadeleleri yürütseler de ortak kanı yeni toprak ve devlet hazinesini büyütmektir. Savaş mevzu bahis olunca; tüm fertlerin hafızalarına, nice oğullarını şehit vererek kazıtılan Yemen
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Vivo Yayınevi · 2018526 okunma
204 syf.
10/10 puan verdi
·
Beğendi
·
14 günde okudu
Köy gerçeklerini yansıtan, köylünün problemlerini dile getiren önemli bir baş yapıt köy romanlarını seviyorsanız tavsiye ederim. Sadri Ertem bunu gerçekçi bir biçimde gözler önüne sermiştir.
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Kor Kitap · 2020526 okunma
232 syf.
·
Puan vermedi
Türk Edebiyatı
Toplumcu gerçekçi edebiyatın önemli isimlerinden
Sadri Ertem
Sadri Ertem
'in 1931'de yayımlanan
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar Durunca
adlı romanı edebiyatımızda toplumcu gerçekçi köy romanının önce örneğidir. Bu bağlamda tezli bir eserdir. Anadolu'nun Adaköy adlı bir köyünde gelişen olaylar, köylünün yaşamı, hayata bakışı, köylülerin el tezgahları ile yabancı fabrikada dokumacılığının rekabeti ve köylünün yenilgiye uğrayışı konu edinir. Adaköylü Alevi köylülerin zaman içerisinde fabrika dokumalarına karşı gelişi Pazvantoğlu Musa İsyanı'na ve bir takım isyanlara dönüşür.
Sadri Ertem
Sadri Ertem
,
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar Durunca
'da toplumsal sorunların temelinde ekonomik ilişkilerin olduğunu ispatlamaya çalışır.
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · İthaki Yayınları · 2021526 okunma
192 syf.
7/10 puan verdi
·
Beğendi
·
29 saatte okudu
Yıl 1800'lerin sonları.. Osmanlı'nın son dönemleri. Ülke ticaretine el atan emperyalistler, tiftik ve kumaş piyasasını da ele geçirmişler. Anadolu halkının önemli geçim kaynaklarından biri olan tiftik ve kumaş dışarıdan fabrikasyon ürün olarak daha ucuza ithal edildiğinden, halkın elindeki yerli üretimi kimse almamaktadır. Yer, Bolu
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Vivo Yayınevi · 2018526 okunma
204 syf.
6/10 puan verdi
·
Beğendi
·
5 günde okudu
Toplumcu gerçekçi edebiyat alanında ürün vermiş ilk yazarlardan olan Sadri Ertem bu unvanı bu roman sayesinde kazanmıştır. * * * Adaköy civarındaki bir Alevi köyünde geçen romanda köylülerin başlıca geçim kaynağı tiftik yünüdür. Bir şekilde yaşamlarını sürdüren halkın önüne gün gelir bir engel çıkar=Emperyalist düzen ve Makineleşme. * * * Zorbalığa, emperyalizme ve kapitalizme karşı ayaklanmaları, paylaşımcı ve eşitçi bir düzen kurma çabalarını okurken aynı zamanda dinin toplum üzerinde nasıl etkili olduğunu ve "mürit" kavramının ne kadar tehlikeli olabileceğini fark ediyorsunuz. * * * Kitabı severek okudum. Bölümler arası kopukluklar ve karakter betimlemelerinin biraz yüzeysel olması olumsuz bulduğum noktalardı. Yine de türünün ilk örneklerinden bir roman okumak güzeldi. * * * 1edebiyat1bilim1film grubumuzun haziran ayı kitaplarından biriydi.
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Kor Kitap · 2020526 okunma
232 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
Çıkrıklar Durunca din, dün ve bugün
Çıkrıklar Durunca'yı büyük bir merakla birkaç saat içerisinde okudum. Gerede'nin Alevi kökenli köylerinden birinden olduğum için de kitap üzerine üç beş satır yazayım dedim. Köyden şehire göçten dolayı köyler iyice boşalana, 2000'lerin başlarına kadar Gerede'de köylü şehirli çatışması yaşanmış. Eskiler hep anlatır, şehirde
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · İthaki Yayınları · 2021526 okunma
232 syf.
5/10 puan verdi
·
Beğendi
·
7 günde okudu
Açıkçası bende karmaşık duygular uyandıran bir kitap oldu. Konu ilginç, anlatım akıcı ve özgündü ama sanki tüm bunların karışımını iyi yapamamış izlenimi uyandırdı bende.Ne iyi ne de kötü diyebiliyorum. Yazar 1898-1943 yılları arasında yaşamış, bir yazar için erken denebilecek 45 yıllık bir ömür. Ülkemizde *eleştirel gerçekçilik* akımının
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · İthaki Yayınları · 2021526 okunma
232 syf.
7/10 puan verdi
·
Beğendi
Yerli malı Yerli mali herkes onu kullanmalı
"Köylü milletin efendisidir." Gazi Mustafa Kemal Atatürk Bu laf boşuna söylenmedi. Savaş meydanında diz çöktürdüklerimize ekonomik anlamda göbekten bağlı olmayalım, tam bağımsız olalım diye yerli üretimin olmazsa olmaz olduğu gerçekliğine dikkat çekilerek sarf edildi bu cümle. Çünkü sadece üreten ülkeler
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · İthaki Yayınları · 2021526 okunma
204 syf.
·
Puan vermedi
·
Beğendi
·
7 günde okudu
Sadri Ertem, edebiyatımızda toplumcu gerçekçi eserler veren yazarlarımızın öncülerinden biri. Bolu çevresinde geçen Çıkrıklar Durunca, Osmanlı İmparatorluğu’nun emperyalizme boyun eğişini dokuma endüstrisi üzerinden ele alır. Yerli dokuma üreticileri, dışarıdan gelen dokuma ürünleri karşısında yöneticilerin ve tüccarların katkılarıyla yok olmaya mahkum edilir.İlk kez 1930 yılında Vakit gazetesinde tefrika edilen Çıkrıklar Durunca, ekonomik ve sosyal sorunların edebiyata taşınmasının yolunu açan kitaplardan biridir. Köy yaşantısını ve ekonomik sosyal sorunları Alevi dergâhı üzerinden işler Sadri Ertem, bu romanında.Bu açıdan da oldukça ilginç bir kitap. Türk edebiyatına ilgi duyan, gelişimini merak eden herkesin okuması gereken bir kitap Çıkrıklar Durunca.
Çıkrıklar Durunca
Çıkrıklar DuruncaSadri Ertem · Kor Kitap · 2020526 okunma
Resim