Batılılaşma döneminde ise esas itibariyle ne batıya bir şey verilebilmiş ne batıdan doğru dürüst düşünce ve kurumlar alınabilmiş ne de İslam/Müslümanlar bu yönelişten, büyük hamleler gerçekleştirmek, "kurtulmak" veya mevcut siyasi problemleri çözmek manasında kazançlı çıkmıştır. Buna karşılık hayli tahriplerde bulunulmuş, çok şey atılmış, birçok değerden vazgeçilmiş, neticede her yönüyle fakirleşilmiştir.