Joseph K. otuz birinci yaş gününün sabahında evine gelen tanımadığı memurlardan, hakkında bir dava açılmış olduğunu öğrenir, ancak işlediği suç ve şikayette bulunan açıklanmaz ve eser tüm bu açıklığı kavuşturma ve dava adı altında insanların nasıl bir kısıtlama içinde oluşlarını çıplak gözle ortaya koyma çabasındadır. Ancak Bay K. bu kısıtlamalara inanmayı reddeder ve özgürlük arayışı içinde bulur kendini. Mamafih Bay K. bu özgürlük arayışı içinde davasının diğer tüm kısıtlamalara maruz kalan insanlar gibi sisteme boyun eğer. Suçlanan, tutuklanan ve özgürlüğü elinden alınan biri olarak Bay K. davalıdır. Suçlayan, tutuklayan olarak davacı ise toplumdur. Kafka’nın diğer eserlerinde olduğu gibi burada da esas karakter zayıflık, itilmişlik, güçsüzlük, çaresizlik gibi psikolojik durumlar içinde debelenir. Dava, yazıldığı dönemin ve kendi çağının ötesi olan bu dönemin insanlarının ışığı ararken karanlık bir tünele girişini ancak sonunda bai başa kaldığı bir psikolojinin eseridir bir nevi.
