12 Eylül 1980 darbesi sonrasında Türkiye, tarihinin en otoriter, devletçi, temel hak ve özgürlüklerin karşısında konumlanmış anayasasıyla tanışmıştır. Bugün bu anayasadan kurtulma yolunda yeni, demokratik bir anayasa yapım süreci içindeyiz. Türkiye'nin öndegelen hukukçularının ve iki siyaset bilimcinin uzmanlık konularındaki makaleleriyle katkıda bulundukları bu kitap anayasayla ilgili tartışma sürecine katılma ihtiyacından doğmuştur. Ancak mevcut anayasa taslaklarına bir yenisini eklemek değil, demokratik bir anayasanın temel sorunlarını ele alarak derinlemesine bir analiz yapmak ve öneriler geliştirmek amaçlanmıştır.
Demokratik Anayasa, hukuk bilimi ile siyaset bilimi arasındaki bir konumdan söz alarak, anayasa yapım sürecinin sürdürülmesinin koşullarını, anayasa yapma yetkisini, anayasanın başlangıç bölümünü, federalizm ve bölgesel özerklik sorununu, temel hak ve özgürlüklerin özünü ve amacını, laiklik ve inanç özgürlüğünü, parti yasaklamalarını, hükümet sistemini, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile anayasanın uyum sorununu, anayasanın uluslararası hukuk ile ilişkisini, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığını, anayasa yargısının meşruluğunu, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkının (anayasa şikayetinin) kapsamını ve uygulanma alanlarını, ve doğrudan demokrasi araçlarının temsili hükümet sistemine yapabileceği demokratik katkıları tartışmaktadır.
Yazarlar aynı dünya görüşünden değildir, ait oldukları hukuk ekolleri, yöntemsel yaklaşımları, hukuki meseleleri ele alma biçimleri ve önerileri farklılık göstermektedir. Buna rağmen dikkatli okurlarımız, anayasanın demokratik yeterliliklerinin geliştirilmesi yönünde bütün yazarların paylaştığı temel bir hassasiyet ve mutabakat olduğunu göreceklerdir.
İçindekiler:
Sunuş:
- Ece Göztepe, Aykut Çelebi; Anayasa Kavramı ve Türkiye'de Anayasa Tartışmaları
- Andrew Arato; Demokratik Anayasa Yapımı ve Türkiye'deki Sürecin Devamlılığını Sağlamak
- Kemal Gözler; Asli ve Tali Kurucu İktidar Ayrımı: TBMM Yeni Bir Anayasa Yapabilir mi?
- Murat Sevinç; Anayasanın Başlangıç İlkeleri
- Oktay Uygun; Federalizm ve Bölgesel Özerklik Tartışmaları
- Fikret İlkiz; Temel Haklar ve Yargının Yargıları
- Ergun Özbudun; Laiklik ve Din Hürriyeti
- Serap Yazıcı; 1982 Anayasası ve Parti Yasakları
- Yusuf Şevki Hakyemez; Hükümet Sistemi Arayışları ve Yeni Anayasa
- Sibel İnceoğlu; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Anayasa
- Kemal Başlar; Yeni Sivil Anayasada Uluslararası Hukuka İlişkin Hükümler
- Faruk Bilir; Demokratik Meşruluk, Yargı Bağımsızlığı ve Yargı Tarafsızlığı Bağlamında Yargı Organının (Yeniden) Yapılanması
- Ece Göztepe; Anayasa Yargısının Meşruluğu
- Fazıl Sağlam; Anayasa Şikâyeti - Anlamı, Kapsamı ve Türkiye Uygulamasında Olası Sorunlar
- Aykut Çelebi; Doğrudan Demokrasi ya da Temsili Hükümet Modelinin Demokratikleştirilmesi Üzerine
