Dersim Raporları
Faik BulutDersim Raporları Posts
You can find Dersim Raporları books, Dersim Raporları quotes and quotes, Dersim Raporları authors, Dersim Raporları reviews and reviews on 1000Kitap.
Bu arada, aralarında Heme Mırze Sıl gibi önemli savaşçıların da bulunduğu bir grup gidip Mameki’de devlete teslim olmuştu, ifadeleri tek tek tercüman aracılığıyla alınmıştı. Bir çoğu savaştığını inkâr etmişti. (...) Heme Mırze Sılea sorulduğunda ise “Beyler biz oyun oynamadık, tabii ki savaştık. Sizden de ölenler oldu, bizden de. Biz başaramadık. Şimdilik siz başardınız,” demişti.
Halam Sebra yaralı. Bizi görünce yüzünü güneşin doğduğu yöne çevirmemizi istedi. Ardından “Poşumu çenemin altına bağlayın,” dedi. Leyla, Sebra’nın çenesini leçeğiyle bağladı ve yüzünü güneşin doğduğu yöne çevirdi. Ardından Sebra su istedi. Leyla, su almak için dereye gitti. Ve oradan seslendi: “Sebra, su kan akıyor!”
Ertesi gün babam Şeyh Hasan’dan bir pusula aldık. “Tekin olmayan üç kişi geliyor. Bunlardan biri Rayber, biri de Zeynel. Ya bizi öldürmeye geliyorlar ya da Alişer Efendi ve Zarife Hatun’un başı için geliyorlar” diyordu. Dedem bu haberle dehşete düştü.
Alişer Efendi, bizden aşağılarda bir mağara vardı, oradaydı. Herkesle vedalaşmış başka ülkelere gitmenin hazırlığı içindeydi. Önceki gece dedemle bir araya gelmişlerdi. Annem anlattı: “Seyit Rıza, Alişer Efendi’ye Türkler’in Dersim’de yaptıklarını duyurması için dış ülkelere çıkmasını” söylemiş. Alişer Efendi ise “Benim kanım sizinkinden kırmızı değil, kalıp savaşacağım” diyerek Dersim’i terk etmeye razı olmadığını söylemiş. Bunun üzerine dedem “Senin gidişin kalışından daha hayırlıdır. Nereye gidersen git, senden istediğim benim sözcüm, vekilim olmandır. Mührüm senindir” demiş
Her şey bittikten sonra Reyber (Rehber) komutanın yanına götürülür. Oğlu da yanındadır. Çadırın önüne gelince atların ayağına köstek takarlar ki kaçmasınlar. Oğlan dışarıda durur. Reyber içerde çıplak soyundurulur. Komutan silahı Reyber’e doğrultur: ‘Kendi ırkına kötülük yapandan başkasına hayır gelmez’ diyerek Reyber’i vurur. Reyber’in oğlu bunu görünce ata biner ve kaçmaya çalışır. Ancak ayağı köstekli at tökezlenir. Düşen oğlanı da vurular.
Nazmiye/Derova bölgesinde kıyıma uğradılar. Karısı biraz hovarda olan zamanın nahiye müdürü, namusuyla oynandığından şüphe ettiği seçme 40 aşiret delikanlısını resmen kurşuna dizdirtti.
11. Yine Nazmiye kasaba kenarındaki bölgelerde yaşayan Huso Mırçıkler ailesi toptan kıyıma uğradı.
12. Zel bölgesinde olacak. Orada da Heyderanlılar topluca öldürülüyor. Yalnız aralarında yarı sünnetli birisi vardı. Onu Ermeni sanıp ayrı yerde katlediyorlar. Bu arada aşiretin 50 kadını olayda tecavüze uğruyor.
13. Hozat-Ovacık tarafında olanları duydum, ama görmedim.
14. Bir şey daha anlatacağım. Yüksör/İksör bölgesinde, yine insanları toplamışlardı. Bunu komşumuz anlattı: ‘Erkeklerin elleri bağlanıyor. Kadınlar bir kenara ayrılıyor. Vaveyla kopuyor. Makineliler kuruluyor. Tam katliama başlanacakken, bir de bakılıyor ki, uzaktan bir jeep hızla yaklaşıyor. Jeep’in üstünde Mareşal forsu, silahlar ha bire patlıyor ki; askerler halka bir şey yapmasın! Meğer gelen Mareşal Fevzi Çakmak’mış. Neyse, ‘Yetsin artık’ diyor ve oradaki 550 kişinin canını kurtarıyor.’
Dersimliler bu olayı hiç unutmadılar. Fakat şaşıyorum. Fevzi Çakmak, dinine bağlı hatta yobaz, gerici birisiydi. Üstelik Dersim’in Kürtlerden temizlenmesi için en sert ve milliyetçi raporu yazanlardan biriydi. Neden insan kurtardı? Herhalde, yaptığından pişman olmuştur. Vicdanının sesini duymuştur.
12. Zel bölgesinde olacak. Orada da Heyderanlılar topluca öldürülüyor. Yalnız aralarında yarı sünnetli birisi vardı. Onu Ermeni sanıp ayrı yerde katlediyorlar. Bu arada aşiretin 50 kadını olayda tecavüze uğruyor.