Digenes Akrites, Anadolu’nun günümüze ulaşan tek Bizans destanıdır. Bu destan Basileios Digenes Akrites adlı kahramanın soyunu, kahramanlıklarını, evliliğini, vahşi hayvanlara ve insanlara karşı verdiği mücadeleleri ve sonunda ölümünü konu ediniyor.
1868'de Trabzon'da, Sumela Manastırı kütüphanesinde ortaya çıkarılan ilk nüshasının 1875’te yayımlanmasına kadar unutulmuş olan Digenes Akrites, Fransız Chanson de Roland ya da İspanyol Cantar de mío Cid gibi ortaçağa ait diğer destanlardan farklı olarak milli bir destan değildir. Fransız ve İspanyol destanlarında Hristiyan bir kahraman Müslümanlara karşı savaşmaktadır. Digenes Akrites'te ise kahramanın babası Hristiyanlığı kabul eden Arap bir emirdir ve Digenes çoğunlukla Hristiyan haydutlara karşı savaşmıştır. Bu çelişkili durum kahramanın adına da yansımıştır; digenes “çift soylu” anlamına gelen bir sıfattır ve akrites “uç beyi, uç askeri” demektir. Bu melez kimlikli kahramanın canavarlar, haydutlar ve savaşlarla dolu hayatı, hakkında çok az bilgi sahibi olduğumuz Anadolu’nun ortaçağına ait önemli bir tarihsel kaynak aynı zamanda. Richard C. Dietrich’in destanın farklı nüshalarını karşılaştırarak çevirdiği ve yayına hazırladığı bu Bizans destanını, yine Dietrich’in açıklayıcı giriş yazısıyla yayımlıyoruz.
