Sözler ve Alıntılar
Dirse Han karısına sesleniyor; bugünkü kaba erkeklerin dikkatine:
Kurulu yaya benzer çatma kaşlım
Çift badem sığmayan dar ağızlım
Güz elmasına benzer al yanaklım,
Kadınım, direğim, döleğim.
12-13. Yüzyıldan Türkçe bir cümle...
“Uluyollar kişioğlunu ulukentlere götürür, Keçiyolu dağlara çıkarır.”
Bulvar, cadde yerine “uluyol”denilmiş; metropol, büyükşehir karşılığında ise, “Ulukent”. Yabancı dillerin baskısıyla yaşatamamışız bu sözcükleri ne yazık ki...
Dede Korkut
Geçmişteki yapıtlar içinde bugünkü Türkçeye en yakın olanıdır Dede Korkut Hikayeleri. Duru sular gibi tertemiz bir dili vardır; iğretilemelere, benzetmelere, mecazlara baktığımızda büyük bir sanatçının elinden çıktığını düşünürüz hikayelerin. Her sözcüğüne milyonlarca insanın dil zevki katılmıştır. Uyku, “küçük ölüm” diye tanımlanır Dede Korkut’ta.
Yeni yazarların, özellikle genç öykücülerin Refik Halit Karay okumamış olmaları beni kızdırır. Getirip bana yazılarını gösteren, elime dosyasını tutuşturan her yazı heveslisine önce Memleket Hikayelerini okuyup okumadıklarını sorarım.
Orhan Seyfi Orhon, gençlerle kendi kuşağı arasındaki farkı şöyle açıklamış:
“Biz soyunduğumuz zaman çirkiniz gençler giyindikleri zaman çirkin…”
“...Atlar bizi uzak Asya’dan Anadolu’ya getirdi. O atlarla birlikte sözcüklerimiz de geldi elbette...”
Edebiyat dilinin gelişmesinde köy kökenli yazarların daha genel söylersek, Anadolu’dan yetişen yazarların ayrı bir katkısı olmuştur.