Din Psikolojisine Giriş
Hayati HökelekliSözler ve Alıntılar
Batı'lı bilim adamlarının İslam'la ilgili din çalışmaları nesnel gerçekliği ortaya çıkarmadan çok uzak, tek yönlü, bu ülkelerdeki ideolojik duruşlarca ileri düzeylerde belirlenmiş bulunmaktadır. İslam daima Avrupalılar tarafından ideolojileştirilmiştir ve Müslüman toplumların hem siyasal hem de dini yönlerinin daha insaflı, objektif ve bilimsel çalışılmasına ulaşmaya direnç de oldukça fazladır. Son yıllarda Batılı psikolog ve sosyal bilimcilerin İslam'la ilgili en temel ilgilerinin "şiddet ve terörizm" konusuyla sınırlı kalması bu yargıyı güçlendirecek niteliktedir.
Tanrı Tasavvurunun Oluşumu
Tanrı tasavvurlarının oluşmasında cinsiyet farklılıklarının da etkili olduğu görülmektedir. Kızlar daha çok Tanrının yakınlığını, koruyuculuğunu, sevgisini öne çıkarırken, erkekler daha çok Tanrının gücünü ve cezalandırıcılığını öne çıkarmaktadırlar (Yıldız, 2007).
Aynı dinde eğitilen insanlar bile, dinî eğitimlerinin sosyo-kültürel arka planına bağlı olarak farklı davranışlar ortaya koyabilirler. Bu yüzden sosyolojik ve psikolojik faktörler arasında ayrım yapmak kolay değildir.
Din karşıtı söylemler, dindarları dışlayıcı tavırlar, popüler kültürün kuşatıcı etkileri ile düzenlenen gündelik hayat ortamları, çoğu zaman sağlıklı bir dini kimlik oluşumunun önündeki en önemli engeldir.
Modern Din Psikolojisinin asıl kurucusu ve atası olarak W.James (1842-1910) kabul edilir. Din Psikolojisinin bağımsız bir bilim olması James'in çalışmalarına çok şey borçludur. Aslı bir konferanslar dizisinden oluşan "Dinî Tecrübenin Çeşitliliği" (The Varieties of Religious Experience: A Study in Human Nature, 1902) isimli eseri ile bu alandaki çalışmalar için büyük bir çığır açmış olup hâlen bu alanın en temel kaynağı olarak kabul edilir.