Ruhun müziğe ihtiyacı var, bu inkâr edilemez. Dindar bilinç, camiye müziği yakıştırmayınca, bu ihtiyacını ilk olarak tekkelerle gidermeye çalışmış, daha sonra "ilahi müzik" kılıfı altında dini motifli müzikler yapmaya başlamıştır.
Toplumların çatışmasını arzu ederler. Toplumların çatışması otoritenin de bazen işine gelir. Çünkü destekçilerini arada bir uykudan uyandırıp, diri tutması gerekmektedir. Ruhban ve din sınıfı çıkarlarının sürekliliği için otorite ve halk arasında sürekli köprü olmak ister, halkın din konusunda cahil kalması hem otoritenin hem de din sınıfının çıkarlarına yarar.