Nazım'ın, 1938’de, ‘donanmayı isyana teşvik’ adıyla yargılanacağı ve 15 yıl hüküm giyeceği bir yargılama sonrasında şair, 1938-50 yılları arasını; hayatının en verimli 12 yılını hapishanede geçirecektir. bunlar: istanbul, ankara, çankırı ve bursa’dır. sonrasında kaldığı hapishanelerde yazdığı şiirlerden derlenerek mehmet fuat’ın yönetimindeki de yayınevince ilk defa 1969 yılında bu adla yayınlanan şiirlerdir.
bu sürecin ikinci durağı ankara’daki, şimdi kültür merkezi yapılmakta olan ulucanlar hapishanesinde bir not defterine yazdığı ve kitabın ankara bölümünde yayınlandığı biçimiyle şimdi bile çok bilinen kendinin pür insani duygularına dair şiiri şöyledir:
*
bugün pazar.
bugün beni ilk defa güneşe çıkardılar.
ve ben ömrümde ilk defa gökyüzünün bu kadar benden uzak
bu kadar mavi
bu kadar geniş olduğuna şaşarak
kımıldanmadan durdum.
sonra saygıyla toprağa oturdum,
dayadım sırtımı duvara.
bu anda ne düşmek dalgalara,
bu anda ne hürriyet, ne karım.
toprak, güneş ve ben...
bahtiyarım...
