Dünya Askeri Tarihi
Mesut UyarSözler ve Alıntılar
Moğolların 1310 Suriye Seferi, göçebe askerî sistemin yapısal gelişme ve dönüşüm sorunlarına ışık tutan bir örnektir. Suriye, coğrafi ve ekolojik olarak Moğol ordusu gibi büyük süvari birliklerinin barınmasına uygun bir bölge değildi. Bu yüzden Moğollar, atlı okçu kabiliyetine sahip olan Memlûk ağır süvarilerini yenebilmek için gerekli sayı üstünlüğünü bir türlü tesis edemediler. Bunun üzerine Moğol komutanlar kendi savaşçılarını Memlûk benzeri ağır süvari birliklerine dönüştürmeye kalkıştılar. Ancak savaşçıları hem geçmişte öğrendikleri bütün taktik ve tekniklerini temelden değiştirmeyi beceremediler hem de ileri yaşta olmaları nedeniyle aynı anda atlı okçu ve ağır süvari yeteneklerini kazanmaları mümkün değildi. Moğolların az sayıda ama iyi eğitimli seçme köle askerler karşısındaki yenilgisi, Ortadoğu devlet ve halkları arasında Memlûk sisteminin örnek alınmasına ve taklit edilmesine yol açacaktı.
Sayfa 95 - Doğu Kütüphanesi YayınlarıKitabı okudu
Bilindiğinin aksine göçebelik bir hayat tarzı ve ekonomik sistem olarak yerleşik hayattan önce değil sonra ortaya çıkmıştır. Koyun, at ve inek gibi hayvanların evcilleştirilmesi ve iklim değişikliği sonrasında İç Asya ve Rusya steplerinin geniş otlaklarla kaplanması neticesinde tarım bölgelerinin sınırında çok da verimli olmayan bölgelerde yaşayan yerleşik toplumlar hayvan yetiştiriciliğine yoğunlaştı. Otlak yerleri mevsimlerle değiştiğinden hayvancılık yapanlar bu döngüye uygun bir şekilde bir yerden diğerine göç etmek durumunda kaldı. Hayvan besleyiciliğinin avantajı besin değeri yüksek yiyecek tüketme imkânı vermesidir. Çocuklar dahil herkes üretimin parçası olduğu için iş gücü kullanımı tarım toplumlarına göre yüksektir. Ayrıca ekonomi ve yaşayış eşitlikçi ve dayanışmacı bir toplum yapısı gerektirir. Ancak çocuk ölümünün yüksek ve ortalama hayat süresinin düşük olduğu bu toplumların nüfusu köylülere göre azdır. Ayrıca göçebeler ihtiyaç duydukları her şeyi üretemezler. Yerleşik toplumlarla ticaret yapmak zorundadırlar. Önemli bir başka kısıt yiyecek depolama imkânları olmadığı için normal dışı ağır kış, aşırı kurak yaz veya hayvanları etkileyen büyük bir salgın hastalık durumunda hayatta kalmak için başkalarına muhtaçlardır. Göçebe halkların periyodik büyük göç hareketleri ve komşu ülkeleri istila etmelerinin arkasında genellikle iklim kaynaklı felâketler yatmaktadır.
Sayfa 90 - Doğu Kütüphanesi YayınlarıKitabı okudu
Günlük hayatta kullanılan aletler olduğu gibi veya küçük değişikliklerle savaşta da kullanılabiliyordu. Tarım toplumları orak, balta, yaba gibi tarım gereçlerini silah olarak kullanırken göçebeler ve avcı-toplayıcılar ok-yay, cirit gibi avcılık aletlerini kullanmışlardır. Tam zamanlı asker sınıfının doğmasıyla var olan bu aletler tadil edilerek sadece askerî maksatla kullanılan gerçek silahlara dönüşmüştür. Başta belirttiğimiz topuzun yanı sıra bıçağın hançere ve kılıca dönüşmesi askerî ihtiyaçtandır. Ancak taş, silah yapmak için uygun bir materyal değildi. Metalin işlenip kullanılmaya başlamasıyla silah icat ve üretiminde büyük bir atılım mümkün olabildi. Bunun doğal sonucu da savaşların şiddet ve öldürücülüğünün artması oldu.
Savaşlar devam ettiği ve ordular mevcudiyetlerini korudukları sürece liderlerin, askerlerin ve kitlelerin ilgisini çekse de çekmese de askeri tarih varlığını ve önemini sürdürecektir.
Kurtuluş Savaşı'nın zaferle bitişi ve cumhuriyetin ilanı sonrasında Harp Tarihi Şubesi yeni personelle tekrar kuruldu. Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa, başta Dünya Savaşı olmak üzere son dönem savaşlarının bizatihi savaş gazileri tarafından belgelere ve kendi gözlemlerine dayanılarak yazılmasını istemekteydi. Ayrıca kendisinden öncekilerden farklı olarak bu kitapların ordu içinde daha geniş kesime ulaşmasını hedefleyerek resmi askerî tarih kitaplarını Askerî Mecmua tarih eki olarak dağıtmaya başladı. Günümüzde "Pembe Seri" adıyla anılan bu kitapların yazım ve yayın politikası kısa sürede çok başarılı oldu. Gelen talep üzerine çok daha eski Türk harp ve muharebeleri askerî yazarlarca hazırlanıp gene aynı derginin lahikası olarak verilmeye başlandı. Fevzi Paşa ayrıca görevdeki ve emekli subayları savaş tecrübelerini askerî veya sivil matbaalarda bastırmaları için teşvik etti.