Doğu, batı, güney ve kuzey sonuçta birer yön olduğu gibi, aynı zamanda birer olgudurlar; İslâm da, bu olguların tümünü kapsar mı, kapsamaz mı?"
20. yüzyılda yaşamış Bir İngiliz Tarihçi olan Arnold Joseph Toynbee tarihin konusunun kültürler olduğunu söyleyen, kültürlerin ise dinamik yapılar olup, özelliklerini yaratıcı kişilerden aldığı, dolayısıyla tarihin kültürler hakkında olumlu ya da olumsuz değerlendirmelerde bulunmak yerine, kültürleri anlamaya çalışması gerektiği düşüncesiyle seçkinleşen tarih felsefecisidir. (Wikipedi) Tarihçinin insan türünün birtakım temel bölümlerinin yaşamlarını ele aldığını, toplum denen söz konusu varlıkları seçip incelediğini dile getiren Toynbee, tarih araştırmacısının toplumlar arasındaki ilişkileri yalnızca belli kavram ve kategoriler altında incelediğini savunur.
Kendisi bilhassa Yunan ve Doğu Medeniyetleri üzerine önde gelen tarihçilerden biri olup eserlerinde ehliyetli bir bilim adamı tarafından yapılan yüksek kaliteli yorumların ağırlığı hissedilir. Ufkunun genişliği ve anlatım gücü, dünya tarihini 26 medeniyete bölerek, yükseliş ve çöküşlerini "tehlikelerle yüz yüze gelme ve bunlara cevap verme" dönemlerine göre analiz ettiği, en önemli eseri olan, on iki ciltlik A Study of History - Tarih bilinci isimli eserinde de görülmektedir.(Wikipedi)
Yukarıda başlığa isim olarak verdiğimiz "Dünya ve Garb" adlı eser, eserin mütercimi tarafından; "B.B.C.'de 1952 de Prof. Dr. Toynbee tarafından verilen konferanslardan meydana geldiği Önsöz'ünde ifade edilen bu küçük fakat kesif(yani yoğunluklu S:A) eser daha o sıralarda Oxford Üniversitesi Matbaası tarafından neşredilmiştir." (s.7/8)Dediği eserdir.
Toynbee bu kısacık, ama yoğunluklu ifadeleri içeren eserinde, kendisinin de bir mensubu bulunduğu batının coğrafi keşiflerle birlikte, 'çoğunluğu' deniz aşırı olan ülkeleri, toprakları ele geçirme ve sömürme gerekçesiyle işgal girişimini, bu girişim karşısında, kendisine yönelik tavırları 'doğu ve batı ekseninde değerlendirmeye çalışmaktadır.
O ufkunun genişliği ve anlatım gücü, dünya tarihini 26 medeniyete bölerek, yükseliş ve çöküşlerini "tehlikelerle yüz yüze gelme ve bunlara cevap verme" dönemlerine göre analiz eden, geçen asrın ender bir batılı tarihçisi olarak, batının o dönemin batı dünyasının dışında bulunan "Rusya, İslam âlemi, Hindistan ve Uzak Doğu'ya" yönelik olan batının ilgisini, emellerini, işgal girişimlerini, oraları ele geçirme durumunu, onu hem başarısızlığa ve hem de başarıya ulaştıran metodunu; sebep ve sonuç ilişkilerini işlediği bir tarihçidir.
Aslında o, tarihçi olduğu kadar, tarihi kupkuru bir alan meselesi olarak görmeyen, aksine, işe dinamik bir bakış açısı yaklaşımıyla hareket eden birçok çağdaşı tarihçiden farklı bir profil çizmeye çaba sarfetmektedir. Dünya ve Garb adlı risalesi de, yukarıda resmetmeye çalıştığımız profilin bir resmi hükmündedir, sonuçta...
