Dünyayı Değiştirmek İsteyenler Ulusu Nasıl Tasavvur Ettiler?
Antonis LiakosSözler ve Alıntılar
(..) ümitlerimiz ve bizzat bu ümitlerin olası sonuçlarına ilişkin endişelerimiz arasında yol almaya çabalıyoruz. Beklentilerimizin verdiği güç ve bunların gerçekleşmelerinin felaketi arasında. Bu nedenle, ulus fikri, göründüğü binbir biçimiyle kolektif merakın merkezine oturmuştur. Geleceği belirsiz bir dünyada, ulus bir güvenlik çapası, psikolojik de olsa bir kaçış gemisi olmuştur. Muhakkak ki, herkes için değil. Kimisi için kendilerini dışarıda tutan erişilemez bir çizgi olmuştur. Bu nedenle, ulusa dair kamusal tartışmalar şiddetlidir. Gelecek karşısında çelişik ve belirsiz olan ulus karşısında da çelişik ve belirsize dönüşür.
"Modernleşme halktan karşılık bulabilmek ve onun desteğini kazanmak için geleneksel kıyafetler giyebildiği gibi geri kalmışlık da hayatta kalabilmek için modernleşmeye ihtiyaç duyar."
(..) geçmiş, milli tarihe koşulsuzca teslim olmaz. Geçmiş yeni ihtiyaçlara hizmet etmek için çağrıldığında, bu ihtiyaçları etkileyecek ve dönüştürecek yollar bulur. Yani, geçmişle bugün arasında sıkı bir karşılıklı etkileşim vardır; sadece bugünün geçmişi tek yönlü bir biçimde kullandığı bir ilişki değil.
Ulus devlet olmadan refah devleti nasıl savunulabilir?
Eğer uluslar modern çağda doğdularsa, o zaman bir ikiz kardeşle birlikte dünyaya geldiler demektir: Dünyanın değişebileceği, daha iyi olabileceği düşüncesi. Bu düşünce ezelden beri var değildi, ya da tarihin içinde konumlanmış ve insanların eylemleriyle ilişkilenmiş bir biçimde yoktu.
Stalin, ulusun tanımını şöyle yapar:
“Ulus, tarihsel olarak şekillenen, dille, toprakla, ekonomik hayatla ve toplumun kültüründe açığa çıkan bir psikolojik sentezle belirlenen sabit bir topluluktur. [...] Yukarıda saydığımız hiçbir özellik, ulusun belirlenmesi için tek başına yeterli değildir. Bu özelliklerden biri bile eksik olursa, ulus ulus olmaktan çıkar. [...] Sadece bütün bu belirleyici özelliklerin hepsi birlikte bize ulusu verir.”
Stalin’in tanımında önemli olan, bir topluluğun ulus olarak tanımlanabilmesi için gereken objektif kriter arayışı ve tespitidir. Bu kriterleri temel alarak, örneğin Yahudileri, dil ve ortak topraklar kriterini karşılamadıkları için “kağıttan ulus” olarak adlandırır. Stalin, toprağın bir ulus için tayin edici bir unsur olduğunda ısrar eder ve bu noktada Avusturya Marksistlerinin toprağa bağlı olmayan organizasyon kuramına karşı gelir. Ona göre diaspora (Ermeni ve Yahudi diasporalarına atıfta bulunur) bir ulus oluşturmaz.
Yani uluslar, mücadele ve baskılarla birbirine etkide bulunan ve çatışan, daha küçük birimlere bölünemez unsurlar olarak tasavvur edilirler.